2015 yılında Polonya Cumhurbaşkanı Andrzej Duda ve dönemin Hırvatistan Cumhurbaşkanı Kolinda Grabar-Kitarovic’in girişimleriyle, Baltık Denizi, Adriyatik Denizi ve Karadeniz’i içeren, görece daha eski ve yetersiz enerji, dijital ve fiziki ulaştırma altyapısına sahip Orta ve Doğu Avrupa ülkelerinin altyapılarını ve bağlantısallığını güçlendirmeyi amaçlayan, sadece Avrupa Birliği (AB) ülkelerinin “Katılımcı Üye” olabildiği uluslararası bir platform olarak kurulan Üç Deniz Girişimi’nin Onuncu Zirvesi, 28-29 Nisan’da Polonya’nın başkenti Varşova’da düzenlendi. Zirve’de Türkiye’nin “Stratejik Ortaklık” başvurusu, üye ülkeler tarafından kabul edildi.
Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Abdulkadir Uraloğlu, burada yaptığı açıklamada, “Türkiye olarak enerji, ulaştırma ve dijitalleşme alanlarında Orta ve Doğu Avrupa’daki altyapı eksikliklerini gidermeyi amaçlayan bu önemli iş birliğine stratejik ortak olarak katılmaktan büyük memnuniyet duyuyoruz. Girişimin 143 öncelikli projesi arasında yer alan Via Carpatia Otoyolu ile Litvanya’dan başlayarak Polonya, Slovakya, Macaristan, Romanya ve Bulgaristan üzerinden Yunanistan’a ve İstanbul’a kadar uzanan bu stratejik hattın önemli bir parçasıyız. Türkiye olarak bu büyük potansiyelin hayata geçirilmesine aktif katkı sunacağız. Bölgesel iş birliğini güçlendirerek hem ülkemizin hem de bölgemizin refahı, güvenliği ve kalkınması için çalışmalarımıza kararlılıkla devam edeceğiz” dedi.
ÜÇ DENİZ GİRİŞİMİ NEDİR?
Üç Deniz Girişimi’ne Karadağ ve Arnavutluk resmi pozisyonda ortak üye olarak katılırken, Türkiye’nin yanı sıra İspanya girişime stratejik ortak oldu. Enerji, ulaştırma ve telekomünikasyon sektörlerindeki altyapıyı birbirine bağlamayı hedefleyen girişim, kuzey-güney eksenindeki ülkeleri entegre etmek amacıyla Avrupa Birliği (AB) desteğiyle 2015’te Polonya ve Hırvatistan’ın öncülüğünde başlatıldı.
Girişim, Orta ve Doğu Avrupa’da enerji, ulaştırma ve dijitalleşme alanlarındaki altyapı eksikliklerinin giderilmesini hedefliyor. Girişimin öncelikli projeler listesinde 143 proje yer alıyor. Üç Deniz Girişimi, başlangıçta Avusturya, Bulgaristan, Hırvatistan, Çekya, Estonya, Macaristan, Letonya, Litvanya, Polonya, Romanya, Slovakya ve Slovenya olmak üzere 12 AB üye ülkesini bir araya getirmişti.
Söz konusu işbirliğinin Üç Deniz Girişimi olarak adlandırılmasında, 12 ülkenin coğrafi bakımdan Baltık, Adriyatik ve Karadeniz arasında konumlanması ve bu 3 deniz üzerinden dünya pazarlarına erişmeyi hedeflemesi belirleyici oldu. Girişim, 2023’te Yunanistan’ı da kapsayacak şekilde genişledi. ABD, Japonya, Avrupa Komisyonu ve Almanya da girişimin stratejik ortakları arasında yer alıyor.
Türkiye, Üç Deniz Girişimi’nin önemli projelerinden biri olan Via Carpatia’da da yer alıyor. Otoyol, Litvanya’nın Klaipeda Limanı’ndan (Polonya, Slovakya, Macaristan, Romanya, Bulgaristan’dan sonra) Selanik Limanı’na ve buradan İstanbul’a uzanıyor. Türkiye’nin söz konusu girişimde daha fazla yer alması, bölge güvenliğine, özellikle Karadeniz havzasına, savunmasına ve ekonomik canlılığına artı ve somut değerler katması bekleniyor.
Öte yandan, Orta ve Doğu Avrupa ülkelerinde başta ulaşım olmak üzere altyapı Batı Avrupa ülkelerine kıyasla daha eski ve yetersiz durumda olduğundan 2030’a kadar ulaştırma alanında 290 milyar euro, enerjide 88 milyar euro ve telekomünikasyonda 160 milyar euro tutarında altyapı yatırım ihtiyacı olduğu tahmin ediliyor.
Kaynak: AA-ANKA
***Mutluluk, adalet, özgürlük, hukuk, insanlık ve sevgi paylaştıkça artar***