Serbest Görüş Haber Merkezi
1509 Büyük İstanbul Depremi, 10 Eylül 1509 senesinde meydana gelmiş olan 7,2 büyüklüğündeki yıkıcı sarsıntıydı.
Tarihi kayıtlara göre, merkez üssü Marmara Denizi’nin kuzeydoğusunda, 10 Eylül 1509 tarihinde gerçekleşen 7,2 şiddetindeki deprem; zamanın 160-200 bin nüfuslu Osmanlı İmparatorluğu’nda, Konstantiniyye’de (İstanbul), 4 ile 13 bin arasında kişinin hayatını kaybetmesine yol açmıştı. Büyük depremde 1000’i aşan sayıda hane zarar görmüş ve 5000’e yakın kaza gerçekleşmişti.
İstanbul’un tarihi simgeleri hasar görmüştü
Tarihe “Kıyamet-i Suğra” yani “Küçük Kıyamet” olarak geçen bu olay, pek çok tarihe eserin de hasar görmesine neden olmuştu. Ayasofya’nın minaresi devrilmiş, Galata Kulesi, Anadolu Hisarı, Rumeli Hisarı gibi pek çok tarihi yapı, deprem sebebiyle zarara uğramıştı.
Tarihi hasarlar arasında Avrupa yakasındaki Rumeli Hisarı, Anadolu yakasındaki Anadolu Hisarı, Yoros Kalesi ve Kız Kulesi yer almıştır. Aziz John Theologos Kilisesi de dahil birçok kilise gibi yerle bir olmuştur. İstanbul’un doğusunda o dönem küçük ve az yerleşim bulunan Burgazada ve Heybeliada’da, Kurtarıcı İsa ve Aya Prodromou Rum Ortodoks Kiliselerinin kubbeleri çökmüştü.
Oluşturduğu hasarın büyüklüğü sebebiyle “Küçük Kıyamet” denen bu felaket, son 500 yıl içinde Marmara’da gerçekleşmiş en büyük ve en yıkıcı depremlerden bir tanesi olarak hafızalara kazınmıştı.
Temiz suya erişim sağlamada ciddi zorluklar yaşanmış, gıda erişimi durma noktasına gelmişti. Kolera hastalığı baş göstermiş ve geniş halk kesimleri bu depremden etkilenmişti.
Durmak bilmeyen artçı sarsıntılar ve kayıplar nedeniyle “Kıyamet-i Suğra” lakabını alan bu olayın, Kur’an’ın 99. suresi olan Zelzele Suresi’ne atıfta bulunarak, depremleri kıyametle ilişkilendiren bir İslami gelenekten geldiği bilinmiyor.
Tarihi kayıtlara göre, Solakzade Mehmed Çelebi’nin 17. yüzyılda kaleme aldığı bir kitabın 1509 depremi ile ilgili olan kısmında, Sultan II. Bayezid’in vezirlerine ve ordu komutanlarına “depremin, başarısızlıklarının bir cezası olduğunu” söylediği kaydedilmişti.