Bolu’da 78 kişiye mezar olan Grand Otel’in, kaçak bir şekilde faaliyet gösterdiği ortaya çıktı. Otelin yangından en az altı ay önce turizm belgesini kaybederek “kaçak” duruma geldiği ve faaliyette bulunmasının mümkün olmadığı belirtiliyor.
Oteli kaçak duruma getiren süreç Turizmi Teşvik Kanunu’nun 2021 yılında değişen beşinci maddesine göre teşviklerden yararlanmak için turizm yatırım belgesi ya da işletme belgesi alınması zorunluluğu ile başladı.
Buna göre, İl Özel İdaresi tarafından işyeri açma ve çalışma ruhsatı verilen tesislerin de altı ay içinde Bakanlıktan Turizm işletme belgesi alması gerekiyordu.
FAALİYETTE BULUNMALARI MÜMKÜN DEĞİL
Kısa Dalga’dan Cengiz Erdinç’in özel haberine göre Grand Kartal Oteli işletme belgesini güncellemediği için kaçak duruma düştü.
Bu durumu Turizm Bakanlığı Yatırım ve İşletmeler Genel Müdürü Neşe Çıldık, 2 Temmuz 2024 tarihinde bir yazıyla aralarında Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy’un büyük ortağı olduğu ETS’nin de bulunduğu seyahat acentalarına duyurdu.
Çıldık açıkça “yapılan ön incelemede belgesi bulunmadığı tespit edilen” ve “yasal olarak faaliyette bulunmaları mümkün olmayan” diye nitelediği tesislerin reklam, tanıtım, pazarlama ve satışlarının yapılmamasını, yapılanların da kaldırılmasını istedi. Yazıya otellerin 74 sayfa tutan listesi de eklendi.
Faaliyette bulunması mümkün olmayan 2426 otelin sıralandığı listenin 529. Sırasında Bolu Kartalkaya Kartal Otel yer aldı.
Ancak Kartal Otel diye ayrı bir otel yok. Turizm Bakanlığı 1181 belge numarasıyla tek bir otele turizm belgesi vermişti. O da yangında 78 kişiye mezar olan Grand Kartal Otel’di ve Bakanlığın yazısıyla “faaliyette bulunmaları mümkün olmayan” oteller arasındaydı.
Bu Turizm Bakanlığı’nın veritabanında da “Grand Kartal Otel-Kartal I- Kartal II-Oberj” adıyla 1181 belge numarasıyla ve “Bolu Merkez” adresiyle yer alıyordu. Alıyordu, çünkü 23 Ocak tarihine kadar sitede yer alan ve aynı gün ekran görüntüsünü aldığımız bu kayıt, 24 Ocak günü alelacele silindi. Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy, önce Bolu Belediyesi’ni sonra Bolu İl Özel İdaresi’ni hedef gösterirken emrindeki memurlar yanan otelin kayıtlarını siliyordu.
Bakanlığın sildiği kayıt
ETS Tur da Bakanlığın 2 Temmuz 2024’de yazdığı yazıyla Kartal Otel’in faaliyet gösteremeyeceğini bilmesine rağmen Kartal Otel reklamlarının altına Antalya Konyaaltı’nda bulunan, isimden başka hiçbir benzerliği olmayan “Kartal Pansiyonun” 2022-7-1716 sayılı Turizm Belge Numarasını koydu ve satışını sürdürdü.
Yangın sırasında 248 kişinin konakladığı Grand Kartal Otel’in 11 odası ETS Tur tarafından bu “hileli” ilanlarla satılmıştı. ETS Tur bakanlıkla aynı gün bu reklamları sitesinden kaldırdı.
ETS Tur’un bilerek yanlış belge numarasıyla yayınladığı ve apar topar kaldırdığı reklam
İYİ Parti Bursa Milletvekili Yüksel Selçuk Türkoğlu’nun Bolu Kartalkaya’daki otel yangınına ilişkin verdiği altı ayrı soru önergesinden 24 Ocak tarihli olanı Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy’a iki otelin aynı belgeyle çalıştırılmasının nasıl olduğunu, otelin kaçak olarak çalışmasına nasıl göz yumulduğunu soruyordu, ancak henüz bir yanıt alamadı.
BELGE TELAŞI
Bakanlık belgesiz faaliyet gösteren oteli sıkıştırmaya başladı. 15 Aralık’ta denetime geleceklerini bildirdiler. Grand Kartal Otel, 12 Aralık 2024 günü Bolu İtfaiye Müdürlüğü’ne başvurarak 3224 metrekarenin denetlenmesini istedi.
Hemen ardından 14 Aralık günü Royalcert Belgelendirme Gözetim Hizmetleri denetimini tamamlamış olmalı ki Grand Kartal Otel Kartal I, Kartal II ve Oberj için 1. Aşama Belgesi verdi! Otel 2 Mart 2024’de FQC Global Sertifikasyon şirketinden 2 Mart 2025’e kadar geçerli bir belge almıştı. Otele geldiği bile kuşkulu olan Royalcert’in denetimi soru işaretleriyle dolu. Her iki denetim şirketinin aynı belge numarasıyla denetim yapması, oteldeki çarpık sistemi gösteren en önemli ipucu oldu.
Royalcert yangından sonra yaptığı açıklamada iki ayrı otel olduğunu, yanan Grand Kartal’ı değil hemen yanında bulunan Kartal I, Kartal II ve Oberji denetlediklerini savundular. Fakat bu gerçeği yansıtmıyordu çünkü ortada iki bina ancak tek bir turizm tesisi ve FCQ’dan alınan bir denetim belgesi vardı.
DENETİM RAPORU YOK
Bakanlık çevresinden edinilen bilgiye göre, 15 Aralık 2024 günü Turizm Bakanlığı’nın Denetçisi S.’ ve bürokratlardan B.’nin dışında bir denetçi, İl Turizm Müdürlüğü’nden bir kişi, Karadeniz Otelciler Birliği’nden (KATİD) bir kişi ve bir şoför olmak üzere altı kişi otele gelerek denetime başladı. Denetçiler otelin turizm belgesinin iptal olduğunu biliyordu. Aslına bakılırsa belgesi olmayan bir oteli denetlemeleri de -kapatıldı mı diye gelip bakmak dışında- pek mantığa uymuyordu. Üç kişinin birden gitmesi de sıra dışıydı. Altı buçuk saat sürdüğü söylenen denetim, oteli kurtarmak için çare arayışıydı.
Denetçilerden bir gün sonra 16 Aralık 2024 günü Bolu İtfaiye Müdürlüğü’nden üç kişi gelip 3224 metrekareyi kontrol etti. Sekiz başlıkta eksik buldular ve bunların giderilmesini istediler.
DENETİM İPTAL OLDU
Fakat ne olduysa, sekiz gün sonra Grand Kartal Otel yöneticisi Belediye’ye 24 Aralık 2024 tarihli bir dilekçe vererek denetimin iptalini istedi, Belediye, 25 Aralık günü Grand Kartal Oteli’nin verdiği dilekçe üzerine denetimin iptal edildiğini bildiren bir yazı yazdı. (Yurttaşların dilekçesiyle başlayan bir idari prosedür, ilgili idare tarafından ancak “kamu yararı” varsa geri alınabilir ya da kaldırılabilir.)
Yine 24 Aralık günü Bolu merkezli Mudurnu Enerji şirketinin 12 Aralık’ta Ticaret Sicili’nde duyurularak tüzel kişilik kazanan Kartalkaya Şubesi otelin 70 metrekarelik bir bölümü için başvuruda bulundu ve 2 Ocak 2025 tarihinde yangın yeterlilik belgesini aldı. Zaten kaçak olarak çalışan otelin, bütün için yangın denetimi yapılması gerekirken, 70 metrekarelik bir restoran için belge alınması da dikkatleri çekti.
Bu süreçte Belediye ve İl Özel İdaresi görevlileri tutuklanırken, otelin kaçak olarak sürdürülmesini sağlayan, kaçak olduğunu bilerek satan görevliler soruşturmanın dışında kaldı.
BAKAN GERÇEĞİ GİZLEDİ
Oteli 15 Aralık’ta denetleyen Turizm Bakanlığı denetçileri 16 başlıkta yangın denetimi de yapmak zorundaydı, ancak bu durum kamuoyundan gizlendi. Nitekim Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy, Bakanlığın veri tabanından belgenin silindiği gün, 24 Ocak’ta CNN Türk’te Ahmet Hakan’ın sorularını yanıtlarken ısrarla Turizm Bakanlığı’nın yangınla ilgili denetim yükümlülüğü olmadığını söyledi. Oysa hala bakanlığın sitesinde yer alan “1395,ek —1doc” adlı ve “Kültür ve Turizm Bakanlığı Oteller İçin Denetle Formu” başlıklı belgenin 179- 186 numaralı maddeleri Yangın Önlemleri başlığı altında “ısı ve duman dedektörlerinden”, “çıkış yollarını gösteren elektrik şebekesinden ayrı ışıklı işaretlere”, “yangın çıkış kapılarının içeriden dışarıya anahtarsız açılabilmesi”ne kadar 16 farklı yangın önlemine 2 ile 5 arasında puan veriyor. Ancak Grand Kartal Oteli’nin 15 Aralık’ta başlayan ve ne kadar sürdüğü belirsiz denetimin raporu ortada yok.
GÖRMEZDEN GELİNDİ
İmar izni olmadan büyüyen ve toplamı 16 bin metrekareye ulaşan otel kompleksinde yıllardan beri faaliyet gösteren kaçak bölümler, Grand Kartal Oteli’nde 78 kişinin ölümüyle sonuçlanan ihmaller zincirinin 10-15 yıl öncesine uzandığını gösteriyor. İki ayrı binanın tek bir turizm belgesiyle işletilmesi ancak İl Özel İdaresi ve Turizm Bakanlığı yetkililerinin göz yummasıyla mümkün oldu.
Bu durum, Turizm Bakanlığının belgesine imza atan Neşe Çıldık’ın hikayesiyle de perçinleniyor. Çıldık, Turizm Bakanlığı Yatırım ve İşletmeler Genel Müdürlüğü’nde çalışırken emekli olmuş ve denetlemesi gereken ETS Tur yönetiminde yer almış, şirket patronu Mehmet Nuri Ersoy’un Turizm Bakanı olmasıyla birlikte çalıştığı birime genel müdür olarak atanmıştı.
Otel sahipleri arasında iki yıl önce başlayan anlaşmazlığa rağmen iki bölümün tek bir belgeyle işletilmesinin nedenlerinden biri de yararlandıkları uzun süreli turizm yatırım teşvikleri. Yüklü teşvikler, uzun yıllar boyunca otellerin devrini ya da kiralanmasını önlüyor.
Türkiye’de bulunan 21 bin sertifikalı otelin büyük bir bölümü yangın önlemleri pahalı yatırımlar gerektirdiği için, kağıt üzerinde denetleniyor.
Haberi hazırlarken konuya ilişkin Turizm Bakanlığı’na Bakan Özel Kalemine, Basın ve Halkla İlişkiler Müşavirliğine, İç Denetim Birimi Başkanlığına, Yatırım ve İşletmeler Genel Müdürlüğü’ne, ETS Tur ve Royalcert şirketlerine ilgili sorular yöneltildi. Ancak herhangi bir cevap verilmedi.
***Mutluluk, adalet, özgürlük, hukuk, insanlık ve sevgi paylaştıkça artar***