Rapor, ABD, Çin ve Rusya’nın yanı sıra, Hindistan, Brezilya ve Güney Afrika’dan da çok kutuplu dünyadaki potansiyel küresel güçler olarak bahsediyor.
Türkiye’dense bir küresel güç değil, ‘bölgesel güç’ olarak söz ediliyor.
Uluslararası sistemde “kutup” olarak değerlendirilmeyen, ancak mevcut güçlerinin ötesinde son derece önemli rol oynayabilen devletler bulunduğuna dikkat çekilen raporda, “Örneğin Katar, Suudi Arabistan ve Türkiye, ‘büyük güç’ olmayabilir, ancak bölgelerinde ve bazen de kendi bölgelerinin ötesinde siyasi ağırlıkları var” tespiti yapılıyor.
Raporla birlikte yayımlanan 2025 Münih Güvenlik Endeksi’nde ise, Batılı devletler ve gelişmekte olan ülke kamuoylarının Türkiye’ye nasıl baktıklarına ilişkin ilginç veriler paylaşıldı.
Anket, dünyada değişen Türkiye algısına ilişkin ilginç detaylar içeriyor.
Buna göre Avrupa’da Türkiye’yi müttefik olarak görenlerin oranı arttı.
Anketin en dikkat çeken sonuçlarından biri, Batı kamuoylarında Türkiye’ye bakışın olumlu yönde değişmeye başlaması oldu.
Türkiye’nin imajının olumlu değiştiği Avrupa ülkeleri İngiltere, Almanya, İtalya ve Fransa.
Batılı ülkeler arasında Türkiye’ye yönelik en olumlu bakış İngiltere’de gözlendi. İngiltere’de 2023 yılında kamuoyunun yüzde 38’i Türkiye’yi müttefik olarak görürken, bu oran 2024 yılında 47’ye yükseldi.
Türkiye’yi tehdit olarak nitelendiren İngilizlerin oranıysa yüzde 21’den, yüzde 18,7’ye geriledi.
2023 yılında Almanya’da yapılan ankette kamuoyunun yüzde 36’sı Türkiye’yi tehdit, yüzde 27’si müttefik olarak nitelendirmişti. 2024 yılı sonunda yapılan ankette ise Türkiye’yi müttefik olarak gören Almanların sayısı yüzde 32,8’e yükselirken, tehdit olarak görenlerin sayısı yüzde 31,2’ye geriledi.
Almanların yüzde 36’sı ise, Türkiye’yi ne tehdit ne müttefik olarak gördüğünü dile getirdi.
İtalya’da yapılan ankette de, Türkiye’yi İtalya’nın müttefiki olarak nitelendirenlerin sayısı yüzde 30’dan yüzde 33,5’e yükseldi. Türkiye’yi tehdit olarak gören İtalyanların sayısı ise yüzde 34’ten, yüzde 28,1’e geriledi.
2023’te Türkiye’yi tehdit olarak algılayanların yüzde 39 ile en yüksek olduğu Fransa’da da bu oran 2024’te yüzde 33,2’ye geriledi. Türkiye’yi müttefik olarak görenlerin oranı da yüzde 28’den yüzde 31,20’ye yükseldi.
NATO dışındaki ülkelerde Türkiye’ye müttefik diyenlerin oranı daha yüksek.
BRICS ülkeleri Çin, Brezilya, Hindistan ve Güney Afrika’daki anket sonuçlarında da Türkiye algısı ile ilgili dikkat çekici sonuçlar ortaya çıktı.
BRICS ülkelerinde Türkiye’yi müttefik olarak algılayanların oranı, NATO müttefikleri İngiltere, Almanya, Fransa ve İtalya’ya göre daha yüksek.
Anket sonuçlarına göre Çin’de Türkiye’nin müttefik olduğunu düşünenlerin oranı yüzde 51,1, Hindistan’da yüzde 50,6, Brezilya’da yüzde 42,9 ve Güney Afrika’da yüzde 40,7.
Bununla birlikte Çin’de 2024 yılında bir önceki yıla kıyasla Türkiye’yi tehdit olarak algılayanların yüzde 5,6’lık bir artışla yüzde 25,5’ya yükselmesi de dikkat çekiyor.
Türkiye “küresel güç” olarak görülüyor mu?
Münih Güvenlik Konferansı, hangi ülkelerin çok kutuplu bir dünyanın süper güçleri olarak görüldüğünü de araştırdı.
Anket sonuçları, buna ilişkin algının, bölgelere göre değiştiğini ortaya koyuyor.
Örneğin Almanya, Fransa, İngiltere ve İtalya’da yapılan anketlere göre büyük çoğunluk ABD’nin süper güç olduğu görüşünde. Bu ülke kamuoyularının, G7 dışında kalan devletler arasında büyük güç olarak nitelendirdiği ülkeler ise Çin, Rusya ve Hindistan oldu.
Buna karşın Hindistan’da yapılan ankete katılanların yüzde 61’i Japonya’yı, yüzde 51’i de Çin’i süper güç olarak görüyor. ABD’yi süper güç olarak nitelendirenlerin oranı yüzde 31’de kaldı.
Türkiye’yi büyük güçler arasında görenlerin oranı, Almanya’da yalnızca yüzde 11, Fransa ve İtalya’da yüzde 15, İngiltere’de ise yüzde 14 oldu.
Ancak Avrupa dışındaki ülkelerde Türkiye’yi küresel güç olarak görenlerin oranı daha yüksek. Örneğin Hindistan’da ankete katılanların yüzde 30’u, Güney Afrika’da yüzde 26’sı, Brezilya’da yüzde 23’ü, Çin’de yüzde 21’i, hatta ABD’de yüzde 19’u Türkiye’yi süper güç olarak gördüklerini söylüyor.
Türk kamuoyu ne düşünüyor?
Raporda yer verilen bir diğer anketin sonucu da Türk halkının dış politika tercihlerine ışık tutuyor.
Türkiye’de, “ülkem, çok taraflı girişimler ve uluslararası örgütler yerine diğer ülkelerle ikili ilişkilere öncelik vermelidir” görüşünü doğru bulduklarını söyleyenlerin oranı yüzde 60’ı buldu.
Rapora göre, çok kutuplu bir dünya düzeni konusunda ise Türkiye’de kamuoyu farklı görüşlere sahip, hatta neredeyse ikiye bölünmüş durumda.
2024 yılı Temmuz-Kasım ayları arasında yapılan ankette “Çok kutuplu bir dünyayı düşündüğünüzde sizde hangi düşünce ağır basıyor?” sorusuna “umut” yanıtını verenlerin oranı yüzde 43, “endişe” yanıtını verenlerin oranı ise yüzde 40 oldu.