Van’ın Tuşba ilçesinde sanayi esnafı, fiyatların zamlanması nedeniyle işlerinde azalma olduğunu dile getirdi. Bir esnaf, “Sanayiye gelen giden yok, insanlarda para yok, nasıl olacak biz de bilmiyoruz. Arabası bozulan evin önüne atıyor kalıyor orada, sanayiciler sinek avlıyor” dedi. Başka bir esnaf ise “Asgari ücretlinin yaşamaya hakkı yok. Aldığı parayla zaten ay başını getiremez. Biz esnaf olup çalıştığımız halde ay başını getiremiyoruz. Asgari ücretli nasıl getirsin?” ifadelerini kullandı.
Van Tuşba ilçesinde bulunan sanayi sitesi esnafı, araç parçalarının her geçen gün zamlanmasının hem kendilerini hem de vatandaşları olumsuz etkilediğini söyledi. Esnaf, yıl içerisinde parçaların 4- 5 defa zamlandığı çoğu malzemeye ise yüzde 300 zam geldiğini belirtti.
“Eskiden randevu ile araç alıyorduk”
Baran Oğuz, “Geçimimiz yok, geçimimiz sıfır, geçen sene yine biraz iş vardı. Gün geçtikçe işler daha da azalıyor. Eskiden millete randevu veriyorduk. Şimdi görüyorsunuz kimse dükkanlarımızın kapısını bile açmıyor. İşler bu aralar gittikçe azalıyor. Bu süreçte bir düzelme beklemiyorum. Önümü bile görmekte zorluk çekiyorum. Bu baştayken de düzelme olmaz” dedi.
Erdal Usta ise şunları söyledi:
“Sanayide durumlar hiç iyi değil, bu şekilde giderse de bir şey beklemiyoruz. Kiralar, malzeme, parça yüzde yüz zam yedi. Ama bizim işçiliklerimiz aynı yerinde sayıyor. İnsanlar işçilikte ufak bir zam yaptığımız zaman bizi topa tutuyorlar. Sanayiye gelen giden yok, insanlarda para yok, nasıl olacak bizde bilmiyoruz. Arabası bozulan evin önüne atıyor kalıyor orada, sanayiciler sinek avlıyor. Sanayinin, dükkanın halini görüyorsunuz. Geçen sene 4-5 arabam sırada beklerdi. Şimdi tek araba bile yok. Boya ham maddesi petrole bağlı olduğu için senede 5-6 sefer zam geliyor. Biz haliyle petrole zam geldiği boyaya zam yapıyoruz. Haliyle bu zammı insanlara yansıtıyoruz. Asgari ücretlinin yaşamaya hakkı yok. Aldığı parayla zaten ay başını getiremez. Biz esnaf olup çalıştığımız hale ay başını getiremiyoruz. Asgari ücretli nasıl getirsin? Asgari ücrete 5 bin zam geldi ama şeker, et, tavuğuna zam geldi. İnsanlar şu anda geçim sıkıntısı yaşıyor. Allah yardımcıları olsun.”
“Asgari ücretli evinden çıkamıyor sanayiye nasıl gelsin”
Mesut Tekin, “İşler sıfır, geçen sene ile bu sene arasındaki parça eşya farkı yüzde yüz artmış durumda. Bak piyasaya esnafın hali ortada, iş yok, güç yok, her gün zam var. Ekonomi sıfır, böyle devam ederse çoğu esnaf kepenk indirip kapatıp gidecek. Asgari ücretli hiç görmedim. Adam evinden çıkamıyor, sanayiye nasıl gelsin. Böyle bir şansı yok ki adamın. Asgari ücretli nasıl sanayiye gelsin? Bir tane kılıf alamıyor. Geçen sene bin 750’e sattığımız kılıf bu sene olmuş 4 bin, bir aksesuar araba yapıyoruz 11 bin TL tutuyor. Yüzde 300 zam gelen parça var. Bir ampul 25 TL’ye satıyorduk şu an 60 TL, eleman çalıştırmıyorum. Ben ile oğlum dükkana bakıyoruz o da çıkartırsa ne mutlu bizlere” dedi.
“Hiçbir şeye yetişemiyoruz”
Emrah Çalışkan, “Her şey sıkıntı ve sıkıntıya gidiyor. Kiralar çok yüksek, ekonomi zayıf, asgari ücret düşük, hiçbir şeye yetişemiyoruz. Geçen sene kiralar 5-6 arasında değişiyordu. Bu sene 20- 25 bin arası değişiyor. Yerine mevkiine göre değişiyor” ifadelerini kullandı.
Bir başka esnaf, “Hayat şartları zor, müşteri gelip aracını yapar ama bütçesi düşük olanlar sanayiye uğramıyor. Hesaplar yüksek çıkınca adamlar işin içinde kalıyor. Asgari ücretler çok düşük kimse geçinemiyor ve de sanayiye bile uğramıyor” diye konuştu.
“Muş’tan büyükşehir Van’a çalışmaya geldim”
Cemal Çeçen ise şu ifadelere yer verdi:
“Geçinme konusunda zorluklar yaşıyoruz. Ekonomik kriz olduğu gibi bize de yansıdı. Kiralar yüzde yüz artmış ödeyemiyoruz. Sigortamız zaten yok, normalde para kazanıp biriktireceğimiz yerde kesinlikle biriktiremiyoruz. Bu konuda tekelden vazgeçip yerele inmeleri lazım. Çıkan kredilerin yerele inmeyip sadece büyüklere verildiğini biliyoruz. Biraz da halka yönelsinler kredileri sadece kendilerine kullanmasınlar. Ben Muş’tan Van’a geldim. Bir süre Muş’ta çalıştım. Orada ekmek bulamadık. Dedik Büyükşehir’e gidelim orada bir ekmek teknemiz olur. Burada da herhangi bir kazancımız yoktur. Kıt kanaat geçiniyoruz. Kiralar artmış, asgari ücretliyiz asgari ücrette yetmiyor. Kiraya mı, evdeki mutfağa mı kesinlikle yetmiyor. 2 tane öğrencim var. Bu şartlarda geçinemiyoruz. Okutmaya da gelince zar zor okutuyoruz. İnsanlar arabalarını kullanamıyor. Yakıt fiyatları artmış, fenni muayene, lastik, bakımlardan dolayı insanlar araçlarını kullanmıyor. Evlerinin önüne park etmiş araçlarını kullanmıyorlar. Kullanmadıkları içinde araçları bozulmuyor. Bize de iş gelmiyor. Bunların hepsi zincirlemedir. Bu durum herkesi etkiliyor. Çaycısı, giyimcisi, sanayi esnafı herkes bu durumdan etkileniyor.”
Mazlum Akyıldız, “Şu anda işler durgun, kimsede iş yok, günlük 2-3 arabaya bakıyoruz. İşler durmuş geçen seneye göre çok fark var. Geçen sene aldığımız parça bin liraysa bu yıl 2 bin 500, geçen sene bu tarihte 10-15 araç vardı kapıda bugün 2-3’ü geçmiyor. Maddi durumlar şu anda kötü, kimsede para yok, parası olan sanayiye uğruyor. Olmayan da gelmiyor” dedi.
“Milletin halini soran yok”
Hakan Usta, “Ne söyleyebilirim ki hiçbir şey söyleyemem, şu anda durumlar çok kötüdür. Sanayiye gelen giden yok, eskiden 12 eleman çalıştırıyorduk. Bugün bu sayı 4’e düşmüş. İş yok, milletin halini soran yok hep kendilerini düşünüyorlar. Adam gelmiş sadece filtre değiştiriyor. Yağ bakımı yapamıyor. 5 bin TL gidiyor” dedi.
Ağrı’dan gelen Yılmaz Taşlıcay ise, “Valla geçinemiyoruz. Motoru indirdim çıkma olduğu halde 120 bin TL’ye mal oldu. Durumlar gittikçe kötüye gidiyor. Hiç düzeleceğine inanmıyorum” diye konuştu. (ANKA)