AGIRÎ – Kış lastiği fiyatlarının artması ve yüksek yakıt maliyeti nedeniyle taksiciler ikinci el ya da çıkma lastikleri tercih ederken, lastik ustaları da işlerinin düşmesinden şikayet etti.
Kış aylarının etkisini göstermeye başlamasıyla zorunlu kış lastiği kullanımı da 1 Aralık itibariyle başladı. Her yıl olduğu gibi bu yılda lastikçilerde yoğun bir mesai söz konusu. Trafikte güvenliği sağlamak amacıyla alınan bu önlem, araç sahiplerini zorunlu olarak kış lastiği takmaya yönlendirirken, lastiği takmayan sürücüler için belirlenen idari para cezası ise 4 bin 69 TL. Sürücüler açısından maddi bir yük oluşturan bu işlem, aynı zamanda trafikteki güvenliği riske atabilecek bir durumu da ortaya koyuyor.
Öte yandan lastik satış noktalarında kış lastiği fiyatlarının hızla artması dikkat çekiyor. Fiyat artışları nedeniyle birçok araç sahibi yeni lastik almak yerine, eski kış lastiklerini kullanmayı tercih ediyor. Ancak lastik satıcıları, eski ve ikinci el lastiklerin güvenlik açısından taşıdığı risklere karşı uyarıyor.
Konuya dair Agirî’deki araç sahiplerine mikrofon uzattık.
KIŞ LASTİĞİ FİYATLARI DA ARTTI
Agirî’de 6 yıldır taksicilik yapan Rahmi Akkaya, kentte taksiciliğin denetimsiz olduğunu ve bu nedenle iş yapamadıklarını söyledi. Akkaya, “Burada taksicilik artık boş bir meslek. Her şeyde olduğu gibi taksicilikte de denetim yok. Lastik fiyatları çok yüksek, bu yüzden eski kış lastiklerimi kullanacağım. Bir aracım var ama 17 inç kış lastiği seti 21 bin TL, bu yüzden aracımı kullanmayacağım. Burada kışın lastiksiz araç kullanılmaz. Geçen yıl 10 bin TL olan lastik, bu yıl 20 bin TL olmuş. 5 bin TL’ye alınabilen kış lastikleri ise 12-13 bin TL arasında. Ekonomik kriz biz taksicileri de oldukça etkiliyor. Sabahtan akşama kadar günde 3-4 sefer çalışıyoruz ancak kazanç olmadığı için dışarıda yemek yiyemiyoruz, evde yiyip geri dönüyoruz. Ağrı’da kış koşulları zaten zorlu geçiyor bu noktada ekstra faturalar zor duruma sokuyor. Kasım ayında doğalgaz faturası 2 bin TL geldi. Isınamıyoruz, korkudan kombiyi tam açamıyoruz, yoksa 6 bin TL’yi bulur” diye belirtti.
‘HER ŞEYDEN KISMAK ZORUNDAYIZ’
13 yıldır taksicilik yapan Taksici Hafız Altun, eskiden kazançlarının iyi olduğunu ancak günümüzde zar zor ekmek parası kazandıklarını söyledi. Şartların zorlaştığını dile getiren Altun, “Yakıt fiyatı 46 TL’ye yükseldi. Kış geldi ve kışlık lastik takmak zorunlu hale geldi. Geçen yıl 6 bin ile 7 bin TL arasında olan kışlık lastikler bu yıl 18 bin TL oldu. Geçen yıl lastik çıkarıp takma işlemi 200 TL iken, bu yıl 400 ile 500 TL’ye çıktı. En düşük fiyata kış lastiği taktım o da 16 bin TL’ye mal oldu. Bu pahalılık karşısında iş yapmak çok zor. 8 kişilik bir aileyim, aylık mutfak gideri yaklaşık 30 bin TL oluyor. Ama bu kadar paramız yok. Bu yüzden kendimizden kısmak zorunda kalıyoruz, yoksa geçinemeyiz” ifadelerini kullandı.
4 YILDIR AYNI LASTİĞİ KULLANIYOR
Lastik fiyatlarının yüksek olması nedeniyle yenisini alamayan taksi sahibi Cengiz Yakut, bu yüzden 4 yıldır kullandığı lastikleri tekrar takmak zorunda kaldığını söyledi. En düşük kışlık lastik fiyatının 7 bin ile 15 bin TL arasında değiştiğini kaydeden Yakut, “Nasıl 15 bin TL’lik lastik alabilirim? Mecburiyetten eski lastikleri kullanıyorum. Param olsaydı, yeni lastik takardım. Lastik değişimi geçen yıl 300 TL iken bu yıl 500 TL’ye yükseldi. Bu pahalılığa artık birilerinin dur demesi gerekiyor” dedi.
‘KIŞIN CEBİMİZDEN YİYORUZ’
Lastik satıcısı İsmail İdi, geçen yıl 350 TL’ye yaptığı değişimi bu yılda aynı fiyattan yaptığını, nedeninin halkın ekonomik durumu olduğunu belirtti. Araba sahiplerinin para bulmakta zorlandığını söyleyen İdi, yurttaşların bir lastiği kredi kartıyla 4 ya da 6 takside alabildiğini aktardı. Fabrikayla yaptıkları toplu alım ve kampanyalar nedeniyle lastikleri diğer kentteki satıcılardan daha uygun fiyata aldıklarını söyleyen İdi, şunları belirtti: “Halka yardımcı olabilmek için sadece aldığımız lastiklerin ıskontosundan kazanıyoruz. İş yerinde 6 kişi çalışıyoruz, sabah erkenden başlıyoruz. Çalışanlarımızın bazısı asgari ücretle, bazısı ise asgari ücretin üstünde çalışıyor. Günlük giderlerimiz işçi ücretleri, kira, elektrik, yemek ve içecek gibi masraflarla 6 bin TL’yi buluyor. Aylık giderlerimiz ise 180 bin TL’ye kadar çıkıyor. Kışa girerken işlerimiz düşmeye başladı. Bazen cebimizden yemek yiyoruz. Her şey çok pahalı. Ekonominin düzeleceğine dair umudum yok. Yarın asgari ücret artırıldığında, ekmek fiyatı da artacaktır.”
TALEP İKİNCİ EL KIŞ LASTİKLERE
12 yıldır oto lastik ustalığı yapan Recep Taşkan da, bölgedeki kış koşullarının diğer yerlere göre daha zorlu olduğunun altını çizdi. Taşkan, “Araç sahipleri yeni lastik alacak maddi güce sahip olmadıkları için genellikle ikinci el ya da çıkma lastik tercih ediyor. 4 lastiğin fiyatı 15 bin TL’den başlıyor. Geçen yıl ise lastik ebatlarına göre fiyatlar 5 bin TL’den başlıyordu. Geçen yıla göre en düşük ebatlı lastiklerde yüzde 70 ile 80 arasında bir fiyat artışı yaşandı. Şu an en düşük ebatlı lastiğin fiyatı 13 bin TL’nin üzerinde. En yüksek ebatlı kış lastikleri ise 25 bin TL’yi geçiyor” diye belirtti.
Lüks araç sahiplerinin dahi çakma ve ikinci el kış lastikleri tercih ettiğini söyleyen Taşkan, şöyle devam etti: “Geçmiş yıllarda 3-4 araç, kış lastiği alıp satabiliyorduk ancak bu yıl yalnızca iki araç lastik alabildik. Ekonomik çöküş nedeniyle sıfır lastik alım gücü azaldı. Araç sahipleri eski lastiklerini kullanıyor, olmayanlar ise ikinci el alıyor. Lastik fiyatları dolar kuruna bağlı olarak arttığı için fiyatlar da yükseliyor. Ekonominin düzeleceğini sanmıyorum.”
MA / Mehmet Güleş
Kaynak: Mezopotamya Ajansı.
***Mutluluk, adalet, özgürlük, hukuk, insanlık ve sevgi paylaştıkça artar***