Son dakika haberi… Kredi kartı limiti 100 bin TL olanlardan Savunma Sanayi Fonu’na kesilecek 750 TL büyük tepki toplamıştı. Vatandaşlar limitini 99 bin TL’ye düşürmek için bankalara koşarken, AK Parti’nin gelen tepkiler üzerine rakamda indirim yapacağı da iddia edilmişti. Konuya ilişkin en önemli gelişme ise bugün yaşandı. Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek canlı yayında kredi kartı limit kararını ilk kez değerlendirdi.
İşte Bakan Şimşek’in açıklamalarından öne çıkanlar…
SAVUNMA SANAYİ FONU’NA KAYNAK
– Amaç çok açık. Ülkemizin caydırıcılık gücünü artırma gücü dışında seçeneği yok. Bölgemizde ateş var. Sıkıntılı bir mahalledeyiz. Savunma sanayinde çok önemli bir atılımdayız. Yüzde 80’inden fazla Türkiye içeride kendisi üretiyor. 3500 firma savunma sanayiine ekipman üretiyor. En son toplantıda görevler verildi. Çelik Kubbe inşa edilecek. Bütün ülkeyi koruyacak bir hava savunma sistemi. Bunlar pahalı sistemler. Biz beşinci nesil uçağa para yatırıyoruz. Uçuşa da başladı. Bir çok proje var. 1000’in üzerinde.
– Tasarım, geliştirme ve üretme pahalı. Bütçede de deprem yaralarını sarmaya odaklandık ve tedbir gündeme geldi. Birçok yerden öneri alındı. Nihayetinde partimizin ekonomi kurmayları ile bu çalışıldı. Bir iki prensibimiz vardı. İlki enflasyonla mücadelede vergi artışlarından uzak duralım. İşlem bazlı ücretlere yönlendik. Özeti bu. Tartışmalara saygılıyız. Parti kurulumuz yeniden bazı şeyleri değerlendirebilir. Kredi kartlarından aktarılacak kaynak tamamen savunma sanayi fonuna aktarılacak, bütçe açığını azaltmakla ilgili değil.
KÖRFEZ TURU
– Katar ve Kuveyt ziyaretim oldu. Her iki ülkenin de Karma Ekonomi Komisyonu Eşbaşkanıyım. Yakın dönemde Katar ile bir zirve yapılacak. Körfez bizim için ciddi fırsatlar barındırıyor. Özellikle turizmde çok önemli fırsatlar barındırıyor. Biz sektörel çeşitliliği başarmış bir ülkeyiz. Yakın ülkelerden tedarik artık önemli bir konsept. Artık ekonomide model olarak tamamlayıcılık ilkesi. İnanıyorum ki yatırımcıların kaygıları azaldıkça büyük bir potansiyel var. 250’ye yakın oranın önde gelen firma yöneticileri ile bir araya geldik.
YABANCI YATIRIMCI TOPLANTILARI
– IMF toplantıları marjında yatırım bankaları toplantılar yapıyor. Gideceğimiz G20 uzun bir toplantı olacak. ABD Hazine Bakanı ile görüşmemiz olacak. Çok taraflı uluslararası bankalarla bir araya geleceğiz.
CARİ AÇIK MESAJI
– Cari açık Türkiye’nin yumuşak karnı. Cari açık geçen sene mayısta çok yüksekti. Cari açık neredeyse yüzde 1’in altına indi. Bölgesel çatışmalar olmasa cari açık dengede olurdu. bizim esas cari açıkla ilgili projeksiyonlarımız yapısal dönüşümden geçiyor. Çok önemli adımlar attık. 284 ürün belirledik. Bu ürünlere krediyle dünyadan ve Türkiye’den yatırımları çekmek istiyoruz. 8 ana başlık altında 30 ürün 2030’a kadar 30 milyar dolarlık destekle. Şu anda öncelikli olan yeşil dönüşüm. Yüksek teknolojili ürün üretimine destek sağlanacak. Bunlar kalıcı olarak cari açığı aşağıya çekecek. Cari açıkta önemli bir eşikteyiz.
ENFLASYON RAKAMLARI
– Temel mallarda yıllık enflasyon yüzde 28’e düştü. Enflasyon düşmeye devam edecek. Hizmet enflasyonu düşmeye başladı ama dünyada katılık var.
KİRA FİYATLARI ENFLASYONA YANSIDI
Hizmet enflasyonu bütün dünyada atalet içeriyor, daha gecikmeli para politikasına tepki veriyor. Bir de bize münhasır bazı hususlar var. Kirada zamanında yüzde 25’lik üst limit getirmiş. Biz temmuz ayı itibarıyla bunu kaldırdık, kaldırınca yenilenen bütün kira sözleşmeleri son yıllardaki enflasyon farkını yansıtmaya çalışıyor. Yüzde 120’ye yakın kiralarda artış var.
– Hizmetler enflasyonundaki katılık olmasaydı, bize münhasır husus olmasaydı bugün belki enflasyon hedefimize çok daha yakın olacaktık. 80’li yıllarda 90’lı yıllarda enflasyonu düşüreceğiz diye sayısız hükümet iktidara gelmiş, demişler ki biz enflasyonu indireceğiz. Kolay kolay enflasyon indirilememiş. Türkiye’de 40 yıldır-50 yıldır kronik iki hane civarı veya dönem dönem 3 haneye geçmiş bir enflasyon durumu var. Bir de dünyaya bakalım. 1970’li yıllardan beri 56 ülkede 100 enflasyon şoku incelenmiş, şok öncesine enflasyon ne zaman dönmüş diye bir analiz yapılmış, ortalama 3.4 yıl.
– Enflasyonda düşüş başlamış, bu düşüş devam edecek. Enflasyonda düşüşle fiyatlardaki düşüş aynı şeyler değil. Enflasyonun düşmesi demek fiyat artışlarının yavaşlaması demek. Geçen sene enflasyon yüzde 65’ti, 100 liralık bir malın fiyatı 165 liraya çıkmış oldu. Bu sene sonu itibarıyla enflasyon yüzde 42 oldu. Bu şu demektir. 100 liralık ortalama bir sepetteki mal ve hizmetlerin fiyatı 142 liraya çıktı demektir. Bu program sonuç veriyor, enflasyonu düşüreceğiz. 1-2 puan aşağıda, 1-2 puan yukarıda olabilir.
– Geçen sene ekim ayında 70 ekonomiste sorduğumuz zaman 12 ay sonra enflasyon yüzde 45 olur diyorlardı, 24 ay sonra yüzde 26 civarında olacak diyorlardı. Bugün ne diyorlar? Ekim ayında sorduğumuzda 12 ay sonra enflasyon ne olacak diye sorduğumuzda yüzde 27 olacak. 24 ay sonra sorduğumuzda yüzde 18 civarında olacak diyorlar. Düşüş devam edecek, biz bu konuda kararlıyız.
EYT’NİN BÜTÇEYE ETKİSİ
– 2024’te bütçe açığı 2025’in üzerinde mi? Bu sene büyük ihtimalle yüzde 5’in altında olacak. Deprem bunun yarısına tekabül ediyor. Seçim öncesi herkes EYT’yi önemli gündem maddesi yaptı. EYT’nin etkisi milli gelire oranla yüzde 2. Bütçede çok önemli tedbirler aldık. Bunu çıkarırsanız bütçe açığı kalmıyor.
KAMUDA TASARRUFLARI
– kiralık araçları, ocak-ekim döneminde yüzde 15 azalttık. Personel genişlemesini durdurduk. Yakında özelleştirme idaresi kamunun mülkiyetinde olan araç satışına başlayacak. Kayıt dışılıkla mücadelede bakanlık inanılmaz enstrümanı devreye aldı. Yönetilen yönlendirilen diye fiyatlar var. Bütçeyi çok rahat sübvansiyonları hızlı şekilde azaltabiliriz. Kamu fiyatları üzerinden enflasyonu artıracağı için hedeflenen enflasyon oranında artış yaptık. Büyümede yavaşlama devam etse yüzde 3 civarı açığı yakalamak için elimizden geleni yapacağız.
– Özelleştirme idaresi yakında kamu araçlarının satışına başlayacak. 1000 civarı araç özelleştirmeye devredildi. Nasıl satacaklar teknik bir detay. Gelir konusunda adımlar atmaya devam edeceğiz, mali disiplin konusunda kafamızda zerre tereddüt yok. Kamuda zaruri kiralamalar dışında izin vermiyoruz, kiralamalar yüzde15 geriledi.
TBMM’ye sunulan kanun teklifine dair merak edilen sorular ve yanıtlar:
KESİNTİLER NE ZAMAN BAŞLAYACAK?
Mevcut teklife göre, kredi kartlarından yapılacak fon kesintisi 1 Ocak 2025 tarihinde başlayacak. 100 bin liralık limitin üzerinde olan kredi kartları için katılım payı, her yılın Ocak ayının 5. gününde kart sahibinin hesabına yansıtılacak ve hesap ekstresinde gösterilecek.
HER KART İÇİN AYRI KESİNTİ Mİ YAPILACAK?
Teklif yasalaşırsa, 100 bin lira limitin üstünde olan her kredi kartı için ayrı bir fon kesintisi yapılacak. Örneğin, farklı bankalarda 100 bin lira veya daha fazla limitli dört kredi kartı bulunan bir kişi, toplamda 3 bin lira fon ödeyecek. Ancak 200 bin lira limitli tek bir kart için birden fazla kesinti yapılmayacak.
AYNI BANKADAN BİRDEN FAZLA KARTI OLANLAR NE YAPACAK?
Aynı bankadan birden fazla kredi kartı olan kullanıcılar, toplam limit üzerinden katılım payı ödeyecek. Eğer bir bankada dört kredi kartı olan bir kişinin kartlarının limitleri ayrı ayrı 100 bin liranın altında olsa bile, toplam limit 100 bin lirayı aştığında 750 lira kesinti yapılacak. Yani kart limitlerini ayrı ayrı düşürmek fon kesintisinden muafiyet sağlamayacak, toplam limit dikkate alınacak.
EK KARTLAR DA BU KESİNTİYE TABİ Mİ?
Bir kredi kartının limiti dahilinde çıkarılan ek kartlar ve sanal kartlar için ayrı bir kesinti yapılmayacak.
KREDİ KARTINI KAYBEDENLER YENİDEN ÖDEME YAPACAK MI?
Kredi kartını kaybeden ve yeni kart çıkaran kullanıcılar, eğer o yıl için fon kesintisi ödemişlerse, yeniden ödeme yapmayacaklar.
İPTAL EDİLEN KREDİ KARTI İÇİN ÖDENEN FON GERİ ALINACAK MI?
Herhangi bir nedenle iptal edilen kredi kartı için yapılan fon ödemesi geri alınamayacak.
YILBAŞINDAN SONRA KARTINI İPTAL EDENLERİN DURUMU NE OLACAK?
Ocak ayından sonra kredi kartı limitini düşüren kullanıcılar için kesintilerde bir değişiklik olmayacak.
YIL İÇİNDE LİMİTİ ARTANLAR NE YAPACAK?
Ocak ayından sonra kredi kartı limiti artan ve 100 bin liranın üzerine çıkan kullanıcılar da fon kesintisi kapsamına girecek. Ayrıca, yıl içinde 100 bin TL üstü limitli yeni kart alanlar da kesintiye tabi olacak.
BANKA LİMİT DÜŞÜRME TALEBİMİ HENÜZ KARŞILAMADI, NE YAPMALIYIM?
Bankalar, limit düşürme taleplerini 7 gün içinde karşılamak zorundadır. Eğer bu süre aşılırsa, şikâyet yolu açıktır.
BANKALARLA İLGİLİ ŞİKAYETLERİMİ NEREYE İLETEBİLİRİM?
Bankaların faiz, ücret, masraf ve komisyonlarına dair şikayetler Merkez Bankası’na iletilirken, diğer konularla ilgili şikayetler Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu’na (BDDK) yapılabilir. Limit konusundaki şikayetler de BDDK’ya bildirilebilir ve başvurular kurumun internet sitesinden gerçekleştirilebilir.
***Mutluluk, adalet, özgürlük, hukuk, insanlık ve sevgi paylaştıkça artar***