10 Ekim 2015’te Ankara Garı önündeki barış mitingini hedef alan ve Türkiye Cumhuriyeti tarihinde 103 can kaybıyla en fazla sivil ölüme neden olan terör saldırısında hayatını kaybedenlerin anısına Ankara Büyükşehir Belediyesi’nin (ABB) hazırladığı anıtın açılışı yapıldı.
Saldırıda hayatını kaybedenlerin ailelerinin oluşturduğu 10 Ekim Barış Derneği, ABB’nin davetli listesine müdahale etmek üzere organizasyonu üstlendiğini açıkladı ve açılışa katılmayarak protesto kararı aldı. Bunun üzerine 10 Ekim Anıtı’nın heykeltıraşı Metin Yurdanur da törene katılmadı.
Türkiye’de AK Parti iktidarı 7 Haziran 2015’teki genel seçimler sonucunda ilk kez TBMM’deki çoğunluğunu, dolayısıyla tek başına hükümet kurma gücünü yitirmişken 1 Kasım’da yeniden genel seçim kararı alındığı dönemde meydana gelen terör olayları zincirindeki önemli halkalardan birisi 10 Ekim 2015’teki terör saldırısıydı. O dönemde Ankara Garı’nın önünde buluşulmasıyla düzenlenecek barış mitingi eylemini hedef alan IŞİD’in düzenlediği terör saldırısında 103 kişi hayatını kaybetti. O günden bugüne her yıl sevdiklerini, yakınlarını kaybeden aileler açısından 10 Ekim’deki anma etkinlikleri polis müdahalesi, engellemeler, yasaklama kararlarıyla sıkıntılı geçti.
Ailelerin, ölenler anısına Ankara Garı önünde bir anıt heykel oluşturulması talebi bugün sonuç verdi. Ancak anıtın açılışı siyasi tartışmaya yol açtı. 10 Ekim’in 9’uncu yılı arifesinde “10 Ekim Annelerinin Çığlığı Anıtı” adıyla ölenler anısına ABB’nin Metin Yurdanur’a hazırlattığı anıtın açılışı yapıldı.
Açılış töreninde aileleri temsil eden 10 Ekim Barış Derneği yerine ABB’nin davetli listesini üstlenmesi, katılımcılar arasında ayrımcılık yapıldığı iddiasına yol açtı.
CHP Genel Başkanı Özgür Özel’in katıldığı açılış törenine, Halkların Eşitlik ve Demokrasi Partisi (DEM Parti) Eş Genel Başkanı Tuncer Bakırhan son dakikada katılmaktan vazgeçti. Heykeltıraş Yurdanur da ailelerin tavrına destek olma amacıyla törene katılmadı.
CHP lideri iletişim kopukluğunu gerekçe gösterdi
CHP Genel Başkanı Özel, açılışa aileler, heykeltıraş ve Bakırhan’ın katılmaması hakkındaki soru üzerine “Ben 10 Ekim Barış Derneği’nin tüm üyeleriyle yakın ilişki içindeyim. Bugün de açılışı gözyaşları içinde birlikte yaptık pek çoğuyla” dedi.
Yarınki anma ile açılışı birbirine karıştırmak istemediklerini aktaran Özel, şunları söyledi:
“Dernek de bunu kabul etmişti. Biz dedik ki Ankara Büyükşehir Belediyesi bir kamu kurumu. O bir açılış yapıyor. Bu bir belediye etkinliği. Yani sadece iki siyasi partiyi konuşturarak, bazılarını konuşturmamak olmazdı. Onun için de kendilerine şu önerilmiş: Dernek adına bir kişi ve Mansur Yavaş. Ama ‘siyasi partiler konuşmazsa biz olmayız’ gibi bir iletişimsizlik olmuş. Keşke olsalardı, keşke konuşsalardı. Aramızda hiçbir sorun yok. Anıt yapılsın diye çok mücadele ettik. Herhalde onlara sorsanız benden razıdırlar. Tuncer Beyle de hiçbir sorunumuz yok. Olmaması da lazım. Yarın da bütün siyasi partiler anmada hep birlikte olunacak.”
Açılış törenindeki konuşmasında anıt projesini hayata geçirme konusunda Mansur Yavaş’ın emeğini vurgulayan Özel, “Burası o günkü toplumsal travmaya direnemeyen, o günkü ABB Meclisi’nce isim verildi, anıt yapılmasına karar verildi. Sonra birden bir sis indi vicdanlara. Ta ki Mansur Bey 2019’da belediye başkanı seçilene kadar” diye konuştu.
Özel, Yavaş’ın son yerel seçimde yüzde 60 civarında oy alarak yeniden seçilmesinden sonra “anıta direnen mekanizmanın çözüldüğünü” ve ailelerin seçtiği projenin bugün açıldığını söyledi.
Mansur Yavaş anıtın geciktirilmesinin hikayesini anlattı
CHP’li Ankara Büyükşehir Belediyesi (ABB) Başkanı Mansur Yavaş da göreve geldiği 31 Mart 2019 itibariyle bu anıtı hayata geçirmek istediğini belirterek, ailelerin kendisine taleplerini ilettiğini, anıt için çeşitli yarışmalar yapıldığını, bazı yasal nedenlerle sürecin uzadığını belirtti.
Yavaş, “TMMOB bir yarışma açtı, birinci olan eseri bize gönderdi ancak buranın alt geçit olması sebebiyle bu proje uygulanamadı. Daha sonra burada hayatını kaybeden her bir insan için bir ağaç dikilmesi önerildi. Ancak o da Emniyet’in ve Ankara Garı’nın önünü kapatacağı gerekçesiyle reddedildi. Bu nedenle gecikme oldu” dedi.
Ankara’da 2007’de Anafartalar Çarşısı önündeki saldırıyı hatırlatan, 2015 yılında ise peş peşe terör olayları olduğunu belirten Yavaş, Güvenpark’taki terör saldırısında hayatını kaybedenler anısına da bir anıt yapılmakta olduğunu söyledi.
Yavaş, “Terörde hayatını kaybeden hiçbir vatandaşımızı unutmuyoruz. Terör en ağır insanlık suçudur. Genellikle hep masum insanları hedef alır. İşte bu nedenle bugün açılışını gerçekleştirdiğimiz 10 Ekim Annelerin Çığlığı Anıtı sadece bir yapı değil aynı zamanda geçmişte yaşanan acıların ve kayıplarımızın simgesidir. Bu anıt kaybettiğimiz canların hatırasını yaşatmanın yanı sıra teröre karşı duruşumuzun ve barış arayışımızın güçlü bir ifadesidir” ifadesini kullandı.
10 Ekim Barış Derneği: Bizim programımız iptal edildi, kabul edemeyiz
Gar saldırısında hayatını kaybedenlerin aileleri tarafından kurulab ve terör saldırısına ilişkin dava sürecindeki mücadeleyi de yürüten 10 Ekim Barış Derneği ise ABB ile Yavaş’ı eleştirerek, bugünkü açılış törenine müdahale edildiğini öne sürdü.
Dernekten yapılan yazılı açıklamada, “ABB ve CHP Ankara İl Örgütü’nün açılışa saatler kala derneğimizi, 10 Ekim ailemizi ve bizimle birlikte dokuz yıldır mücadele eden emek ve demokrasi güçlerini yok sayarak, günlerdir emek vererek hazırladığımız programımızı iptal ettiğini ve kendi programının uygulanarak bizi misafir olarak açılışa davet ettiklerini öğrenmiş bulunmaktayız. Yapılan bu dayatmayı kabul etmiyoruz ve 9 Ekim’de gerçekleşecek açılışa katılmayacağımızı kamuoyuna duyuruyoruz” denildi.
Bu açıklama üzerine heykeltraş Metin Yurdanur da törene son anda katılmaktan vazgeçtiğini bildirdi. Sonrasında aileler Mülkiyeliler Birliği’nde buluşarak, yarın saat 10.04’te yapılacak anma etkinliğini görüştü.