Tekstil ve hazır giyim sektöründe istihdam, son iki yılda 263 bin kişi azalarak tarihin en düşük seviyelerine ulaştı. Tekstil sendikaları, kayıt dışı çalışmanın örgütsüzlük devam ettiği sürece artacağını belirtti. Hazır giyim ve tekstil sektöründeki toplam istihdam, 2024 Haziran itibarıyla son dört yılın en düşük seviyesi olan 983 bine düştü.
Sektör, pandemi sonrasında daralma yaşadı. 2022 yılında 21 milyar dolarla ihracat rekoru kıran sektörün, 2024’ün ilk yarısında ihracat rakamları 8,7 milyar dolara geriledi. Türkiye’deki artan enflasyon, üretim maliyetlerini yükseltti ve üretimin, maliyeti daha düşük olan Bangladeş ve Mısır gibi ülkelere kaymasına neden oldu. BirGün’ün haberine göre, bu durum, yerli ve yabancı birçok tekstil devinin üretimlerini yabancı ülkelere taşımasına yol açtı. Özellikle kot üretiminin büyük bir kısmı Mısır’a taşındı.
DİSK Tekstil İstanbul Şube Başkanı Asalettin Arslanoğlu, sektördeki kayıt dışı çalışmanın uzun süredir var olduğunu ve Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’nın bu durumdan haberdar olmasına rağmen etkili bir müdahalede bulunmadığını ifade etti. Arslanoğlu, “Toplam istihdamın neredeyse yarısı kayıt dışı. Bu durum, devlete vergi kaçağı ve SGK prim kaçağı olarak geri dönüyor ve ülke için düşük emekli aylıkları, sağlık sisteminde ödemelerin yapılamaması gibi sonuçlar doğuruyor,” dedi.
TEKSİF Yedikule Şube Başkanı Mesut Akdemir, işten çıkarmaların artan enflasyon ve işçi maliyetlerinin yükselmesiyle gerekçelendirildiğini, kayıt dışı üretimin ve taşeron sisteminin bu durumu daha da kötüleştirdiğini belirtti. Akdemir, örgütsüzlük devam ettiği sürece kayıt dışı çalışmanın devam edeceğini vurgulayarak, “İtiraz sürelerinin kısaltılması gerekiyor,” şeklinde konuştu.
Seyfullah Yılmaz, tekstil sektöründe çalışan bir tasarımcı olarak, Türkiye’nin yeni üretim biçimlerine adapte olamadığını ve ekonomik kriz nedeniyle işçilik maliyetlerinin arttığını, bu durumun üretimin yurtdışına kaymasına neden olduğunu ifade etti. Yılmaz, “Birçok tekstil emekçisi mevcut ücretlerle geçinemediği için işi bırakıp kuryelik yapmaya başladı. Küçük işletmelerde bir tane kayıtlı çalışan varsa, beş tane de kayıt dışı çalışan var,” dedi.
Sadık Kocabaş, işletme sahibi olarak, pandemiyle birlikte Avrupa’dan Türkiye’ye büyük bir üretim talebi olduğunu fakat iplik üreticilerinin fiyatları kontrolsüz bir şekilde artırmasıyla üretim maliyetlerinin yükseldiğini belirtti. Kocabaş, “İplik fiyatlarını kontrolsüz artıran üreticilere devletin müdahale etmemesi adeta bir vurgun,” şeklinde konuştu.