Rus haber ajansı RIA Novosti’nin haberine göre Rusya Cumhurbaşkanı Vladimir Putin’in dış politika danışmanı Yuri Uşakov, Türkiye’nin BRICS’e tam üyelik başvurusunda bulunduğunu söyledi.
Rusya, İngiltere, Çin, Güney Kore, Japonya ve Vietnam’ın katılımıyla Vladivostok’ta düzenlenen Doğu Ekonomi Forumu’nda gazetecilerin sorularını yanıtlayan Uşakov başvurunun değerlendirileceğini söyledi.
Dışişleri Bakanlığı ise henüz konuyla ilgili bir açıklama yapmadı.
Haberi ilk olarak Bloomberg yazdı
Türkiye’nin BRICS’e resmen üyelik başvurusunda bulunduğunu ilk olarak merkezi New York’ta bulunan Bloomberg yazmıştı.
Muhabirler Selcan Hacaoğlu ve Fırat Kozok haberde bilgi kaynaklarının isimlerini “konuyla ilgili bilgi sahibi olduğu halde resmi açıklama yetkisi olmadığı” için yazmadıklarını dile getirdi.
Dışişleri Bakanlığı haberin yayınlandığı Pazartesi günü de herhangi bir değerlendirmede bulunmadı.
CHP’li Uzgel: “Hükümetin bu stratejik adımla ilgili şeffaf bir duruş sergilemesi ve kamuoyuna zamanında bilgi vermesi gerekmiyor mu?”
Sosyal medya hesabından açıklama yayınlayan CHP Genel Başkan Yardımcısı İlhan Uzgel, Dışişleri Bakanı Hakan Fidan’a böyle bir gelişmenin neden resmi olarak açıklanmadığını sordu.
Uzgel, “Eğer doğru değilse neden yalanlanmamıştır? Haber doğruysa bu başvurudan ne elde edileceği ilgili kurum, kuruluşlar, kamuoyu tarafından yeterince tartışılmış mıdır? Hükümetin bu stratejik adımla ilgili şeffaf bir duruş sergilemesi ve kamuoyuna zamanında bilgi vermesi gerekmiyor mu?” diye sordu.
AK Partili Ömer Çelik, “Somut gelişme olursa paylaşırız” demişti
AK Parti Merkez Yürütme Kurulu sonrası Salı günü gazetecilerin sorularını yanıtlayan Parti Sözcüsü Ömer Çelik, “BRICS’e üye olmak istediğimiz talebi açıktır. Süreç devam ediyor, somut gelişme olursa paylaşırız” demişti.
Çelik, “Türkiye’nin BRICS dahil önemli platformlarda yer almak istediğini Sayın Cumhurbaşkanımız ifade etmiştir” ifadelerini kullanmıştı.
BRICS dünya GSYH’sinin yaklaşık yüzde 35’ini oluşturuyor
2009’da Brezilya, Rusya, Hindistan, Çin tarafından BRIC kısaltmasıyla kurulan devletlerarası örgüt 2011’de Güney Afrika’nın da katılımıyla tüm ülkelerinin İngilizce isimlerinin ilk harflerinden oluştuğundan BRICS’e dönüştü.
Ağustos ayında Güney Afrika’da düzenlenen 15. BRICS Zirvesi’nde Arjantin, Suudi Arabistan, Mısır, Etiyopya, Birleşik Arap Emirlikleri ve İran’ın da örgüte katılacakları duyuruldu.
Ancak Arjantin’deki seçimleri Javier Milei’nin kazanmasının ardından bu ülke başvurusunu çekti, Suudi Arabistan da değerlendirme sürecini tamamlamadığını bildirince 1 Ocak itibariyle Birleşik Arap Emirlikleri, İran, Mısır ve Etiyopya BRICS üyesi oldu.
Statista’da yer alan 2024 verilerine göre BRICS ülkeleri dünya Gayrisafi Yurtiçi Hasılası’nın (GSYH) yaklaşık yüzde 35’ini oluşturuyor. G7 ülkeleriyse küresel Gayrisafi Yurtiçi Hasıla’nın yüzde 30’unu oluşturuyor.
TEPAV araştırmacısı Ece Berfin Ergezer’in “Yeni ve çok kutuplu bir dünya düzeni oluşturmak isteyen Küresel Güney” olarak tanımladığı BRICS bugün dünya nüfusunun yüzde 45’ini oluşturuyor.
BRICS’in merkezi Çin’in Şanghay kentinde bulunan NDP adlı bir bankası var. Brezilya, Çin, Hindistan ve Rusya’nın yüzde 18,98 paya sahip olduğu bankanın küçük ortakları ise Bangladeş, Mısır ve Birleşik Arap Emirlikleri.
Erdoğan: “Avrupa Birliği ile Şangay İşbirliği Teşkilatı arasında bir tercih yapmak mecburiyetinde değiliz”
Türkiye uzun süredir hem NATO’ya rakip olarak görülen Şanghay İşbirliği Örgütü hem de “Batı merkezli uluslararası siyasal ve finansal düzene alternatif olma” iddiasındaki BRICS’s ilgisi olduğunu dile getiriyordu.
Hafta sonu Deniz Harp Okulu Mezuniyet Töreni’nde konuşan Cumhurbaşkanı Erdoğan, “Türkiye, Doğu ve Batı ile ilişkilerini eş zamanlı bir şekilde geliştirirse güçlü, müreffeh, itibarlı ve etkin bir ülke olabilir. Bunun dışında her yol Türkiye’ye fayda değil, zarar verir, denklem dışına atar. Dolayısıyla biz birilerinin iddia ettiği gibi Avrupa Birliği ile Şangay İşbirliği Teşkilatı arasında bir tercih yapmak mecburiyetinde değiliz. Tam aksine hem bunlarla hem de diğer kuruluşlarla ilişkilerimizi ‘kazan-kazan’ temelinde geliştirmek durumundayız” ifadelerini kullanmıştı.
Erdoğan: “Türkiye, ekseni tek bir bölgeye mahkum edilemeyecek kadar büyük bir ülke, BRICS ile işbirliğimizi daha da derinleştirmeye çalışıyoruz”
22-24 Ekim’de Rusya’nın Kazan kentinde yapılacak 16. BRICS Toplantısı’na Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın da katılması bekleniyor.
Bu toplantı Erdoğan’ın katılacağı ilk BRICS zirvesi değil.
Cumhurbaşkanı, 2018’de ABD ile baş gösteren Rahip Brunson krizi sonrası “Çin piyasasına yönelmeliyiz” dedikten sonra 25-27 Temmuz’da Güney Afrika’da düzenlenen 10. BRICS Toplantısı’na iştirak etti.
Erdoğan bu toplantıdan iki hafta sonra 10. Büyükelçiler Zirvesi’nde yaptığı konuşmada, “Türkiye, ekseni tek bir bölgeye mahkum edilemeyecek kadar büyük ve önemli bir ülkedir. Bu anlayışla, BRICS, Afrika Birliği, ASEAN tarzı bölgesel oluşumlarla işbirliğimizi daha da derinleştirmeye çalışıyoruz” dedi.
Haziran’da BRICS toplantısına katılan Hakan Fidan, BRICS’i AB’ye alternatif değil tamamlayıcı olarak gördüğünü söylemişti
Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, 11 Haziran 2024’de Rusya’nın Nijniy Novgorod şehrinde düzenlenen BRICS Dışişleri Bakanları Toplantısı marjında yapılan BRICS+ oturumuna katıldı.
Bu ziyaret kapsamında kendisini kabul eden Rusya Cumhurbaşkanı Vladimir Putin, Türkiye’nin BRICS’e ilgisinin memnuniyet verici olduğunu söyledi.
Türkiye’ye dönüşünde Habertürk televizyonunda Türkiye’nin BRICS hakkındaki pozisyonu ile soruları yanıtlayan Dışişleri Bakanı, Türkiye’nin bu örgütü AB’ye alternatif değil tamamlayıcı gördüğü mesajını verdi.
Hakan Fidan, “BRICS meselesine bakarken özellikle alternatif ekonomik platformların dünyada nasıl şekillendiğini, pazarların nasıl oluştuğunu çok yakından takip etmek durumundayız. Görüşmelerimizi, müzakerelerimizi yapıyoruz BRICS üyesi ülkelerle. Şu anda gümrük birliği veya ortak bir para birimi, serbest ticaret anlaşmalarının hayata geçirildiği bir yer değil. Bütün bu alternatif platformları, aslında bunları birbirine alternatif değil tamamlayıcı olarak görmek lazım, platformları ülkemizin lehine değerlendirme konusunda ciddi bir çalışmamız var” ifadelerini kullanmıştı.
Türkiye’nin BRICS üyeliğine başvuru haberi Gymnich toplantısı sonrasına rastladı
Türkiye’nin BRICS’e resmi başvuru yaptığı hakkında ilk haberlerin Dışişleri Bakanı Hakan Fidan’ın Gymnich adı verilen Avrupa Birliği Gayriresmi Dışişleri Bakanları Toplantısı’ndan hemen sonra gelmesi dikkat çekti.
Beş yıl aradan sonra ilk kez Türk Dışişleri Bakanı’nın davet edildiği toplantıda Hakan Fidan’ın vize muafiyeti ve Gümrük Birliği Anlaşması’nın revize edilmesi konusundaki taleplerinin sıcak karşılanmadığı haberleri basına yansımıştı.