Kahramanmaraş merkezli depremler sonrası 11 ilde 50 binden fazla kişi yaşamını yitirirken yüz binlerce yapı ise kullanılamaz hale geldi. Depremler kentlerde büyük yıkıma neden olmasının yanısıra bölge halkı üzerinde sosyo-ekonomik hasar da bıraktı.
6 Şubat depreminin en çok etkilediği illerden biri olan Adıyaman’da kentin yeniden ayağa kaldırılması için çalışmalar devam ederken, depremzede kadınların yeni yaşama adapte olmaları konusunda kurulan kooperatifler aktif rol oynuyor.
Adıyamanlı Üreten Girişimci Kadınlar Kooperatifi (Adıpayam) bünyesinde kurulan tesiste çalışan kadınlar kentin yöresel ürünleri arasında bulunan bademi işleyerek şekerleme ve çikolata çeşitlerine dönüştürüyor. VOA Türkçe’ye konuşan depremzede kadınlar birarada çalışarak kendilerini daha güçlü ve mutlu hissettiklerini ifade ederken, Adıyaman Belediye Başkanı Abdurrahman Tutdere de kadın istihdamını arttıracak projelere başladıklarına vurgu yaparak, herkesi kadın kooperatiflerini desteklemeye davet etti.
Yaşanan depremde yakınlarından 25 kişiyi kaybettiğini anlatan 2 çocuk annesi Hülya Sivritaş, kooperatifle tanıştıktan sonra travmalarından uzaklaştığını ve eşine maddi olarak destek olabildiği için mutlu olduğunu söyledi.
“Kadınların her şeyi başaracağına inanıyorum, yeter ki istesinler”
Deprem sonrası yaşadığı zor süreci anlatan Sivritaş, kadınların hayata karşı çok güçlü olduğuna dikkat çekti. Deprem sonrası 9 ay boyunca çadırkentte kaldığını belirten Sivritaş “Çok zor günlerdi. Daha sonra bana bu iş kapısı açıldı ve buraya gelerek işe başladım. Burada arkadaşlarla tanıştım, burası bana çok iyi geldi. Evde kendimi kötü hissettiğim zaman buraya gelince daha iyi oluyorum. Depremde yaşadıklarımı unutuyorum. Yaşadığımız olayların üzerimizde bıraktığı acıyı az da olsa burada hafifletmeye çalışıyoruz. Aynı zamanda aile bütçeme ve eşime ekonomik anlamda da destek oluyorum. Bu da bana çok iyi geliyor. Hayatta ne olursa olsun kadınların kendi gücünün farkına varması çok önemlidir. Kadınlar olarak birbirimize her zaman destek olmalıyız. Kadınların her şeyi başaracağına inanıyorum, yeter ki istesinler” diye konuştu.
“Burası bizim motivasyon kaynağımız”
Kooperatifle ilgili “Burası bizim motivasyon kaynağımız” ifadesini kullanan Adıyamanlı Üreten Girişimci Kadınlar Kooperatifi Başkan Yardımcısı Büşra Yazan, “Depremden sonra en güçsüz olduğumuz zaman aklımıza kooperatif kurma fikri geldi. Eğer deprem sonrası biz burada çalışmaya devam etmeseydik hepimiz aklımızı yitirirdik diye düşünüyorum” dedi.
Amaçlarının Adıyaman Bademi’ni tanıtmak ve kadın eliyle katma değer sağlamak olduğunu belirten Yazan, “Bademi şekerle buluşturup badem şekeri, çikolatayla buluşturup draje ve bademli dökme çikolata yapıyoruz. Ürünlerimizi hazırlarken elimizden geldiğince hiçbir katkı maddesi kullanmamaya çalışıyoruz. Renklerimizi genelde kök boyadan, diğer bitki ve meyvelerden elde ediyoruz. Hedefimiz daha büyük bir üretim yerine geçmek ve Adıpayam olarak daha fazla kadına istihdam sağlayabilmek” şeklinde konuştu.
“Depremde en büyük mağduriyeti kadınlar yaşadı”
Kadınların sosyal hayata katılımını arttırmayı amaçlayan projeler üzerinde çalıştıklarını söyleyen Adıyaman Belediye Başkanı Abdurrahman Tutdere, “6 Şubat’ta büyük bir yıkım yaşayan Adıyaman’da herkes mağdur oldu ve mağdur olan kesimin en başında da kadınlar geliyor. Kadınlar şu anda zor konteyner koşullarında hem çocuklarına hem ailelerine bakmaya çalışıyorlar. Kadınlar bu süreçte hem sosyal anlamda yaşam mücadalesi veriyorlar hem de ekonomik krizle boğuşuyorlar. Biz de deprem sonrası kadınların sosyal hayat içerisinde daha fazla katılımlarını sağlamak ve deprem travmalarını atlatmaları adına yapılması gerekenler konusunda belediye olarak desteklerimizi sürdürüyoruz. Daha önce belediyemizde kadın istihdamı çok düşüktü. Kadın istihdamını arttıracak tedbirler alacağız” diye konuştu.
“Hedef daha fazla üretim, daha fazla kazanç ve daha fazla istihdam”
Adıyaman’ın badem üretiminde öncü şehirlerden biri olduğuna vurgu yapan Belediye Başkanı Tutdere, “Bademlerin burada farklı lezzetlerle tatlandırılarak halkın hizmetine sunulması için kadınlarımız çikolatanın yanısıra badem şekerine kadar çeşitli imalatlar yapıyorlar. Hepsi hijyenik ve doğal ortamda yapılıyor. Şu anda üretilen ürünlerle ilgili Türkiye’nin her tarafından talep geliyor, inşallah önümüzdeki süreçte daha çok üretim ve daha çok kazanç olacak. Biz de burada kapasiteyi arttırıp kadınların istihdamının önünü açacağız’’ dedi.
Kadınlarınların hayata karşı güçlü duruşuna vurgu yapan Başkan Tutdere, depremin bıraktığı kentsel ve psikolojik hasara rağmen ayakta kalmaya çalışan kadınların bağlı bulunduğu kooperatife herkesin destek olması gerektiğini belirtti. Başkan Tutdere sözlerinin devamında şu ifadelere yer verdi:
“Gerçekten enkazların arasından çıkarak yeniden hayata tutunmaya çalışan kadınların burada bir yaşam mücadelesi var. Yaptıkları işe sevgilerini, emeklerini katıyorlar ve güzel şeyler yapıyorlar. Belediye olarak bize düşen de bu emeğin ve üretimin yanında olmak, desteklemek. Herkesi de Adıyaman’da üretim yapan kadın kooperatiflerimize destek olmaya ve sahip çıkmaya davet ediyoruz.”