31 Mart yerel seçimleriyle ülke genelinde birinci parti olan CHP, “değişim” iddiasıyla parti tüzüğünü bugünkü kurultayda oy çokluğuyla yeniledi ancak milletvekilliği aday listesinde genel başkan yetkisine yeterli sınırlama getirilmediği eleştirisi devam etti.
CHP, bugün 20. Olağanüstü Kurultayı kapsamında genel başkan ve Parti Meclisi (PM) seçimi gündemi olmaksızın tüzük değişikliği gündemiyle başladı. Ankara Ticaret Odası (ATO) Kongre Merkezi’ndeki kurultay, “İkinci Yüzyıl Değişim Kurultayı” başlığı altında, “CHP, Türkiye’nin birinci partisi” ve “Her Derdin Var Bir Çaresi: CHP” sloganlarıyla hayata geçirildi.
Açılışta, CHP Lideri Özgür Özel’in başta Mustafa Kemal Atatürk olmak üzere şehitler için saygı duruşu çağrısı ve İstiklal Marşı’nın okunmasının ardından divan başkanlığına CHP Yerel Yönetimler ve Dirençli Kentlerden Sorumlu Genel Başkan Yardımcısı Gökan Zeybek oybirliği ile seçildi.
Özgür Özel, genel başkan olduğu son 10 aylık dönemdeki CHP liderliğini özetleyen bir sinevizyon gösterimi sonrasında kürsüye geldi ve parti yönetimine yönelik eleştirileri yanıtlayan konuşmasını gerçekleştirdi.
İzleyicilere kapalı kurultay, açılış bölümü sonrasında basına da kapatıldı. Ancak basın mensupları salonda dışında ayrılan bölümde kurultayı takip etti.
Tüzük taslağı hazırlık süreciyle de eleştirildi, il başkanları oy birliği anımsatıldı
CHP’li milletvekilleri ve PM üyeleri, kurultaya doğal delege olarak katılırken; 1200’ü aşkın delege katılımı yerine sabah kurultay açılışında 981 delege katılımı olduğu tespit edildi.
Beklediği üzere CHP’nin 7. Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu, kurultaya katılmadı. Kılıçdaroğlu’na ayrılan koltuğa Eski Eskişehir Büyükşehir Belediye Başkanı Yılmaz Büyükerşen’in oturması sağlandı. Eski genel başkanlar Altan Öymen, Hikmet Çetin ve Murat Karalyalçın, salona Özgür Özel’le birlikte giriş yaptı.
Açılış sonrasında kurultay salonunda, CHP’de PM ve milletvekilleri grubuna hafta başında sunuşu yapılan tüzük taslağı metni delegelere dağıtıldı. Bu noktada, delegelere taslağı okumaları ve üzerinde çalışmaları için yeterli süre tanınmadığı eleştirisi yapıldı. Buna karşılık parti yönetimi, il başkanları tarafından tüzük taslağına oy birliğiyle destek verildiği görüşünü dile getirdi.
CHP Lideri Özel de konuşmasında, Kemal Kılıçdaroğlu döneminde tüzük değişikliği üzerine görev alan Zeynel Emre ile şimdiki konuyla ilgili genel başkan yardımcısı Gül Çiftçi’nin taslak üzerinde birlikte mesai yapmasını vurguladı. “Bu tüzük ne benimdir ne Kemal Bey’indir ne önceki genel başkanlarındır ne Zeynel Emre’nin ne Gül Hanım’ındır” diyen Özel’in parti örgütüne yeni tüzüğü sahiplenme çağrısı gündemdeydi.
Parti içi muhalefet itiraz listesini delegelere ulaştırdı, “hayır” oyu istedi
CHP yönetimince kurultaya sunulmuş olan taslak metne karşı Kemal Kılıçdaroğlu’na yakın kadro olarak vurgulanan isimlerce itirazlar da gündeme taşındı. CHP delegelerine, hangi maddelere itiraz edildiğine ilişkin bir yazılı özet metin de sosyal medya uygulamaları aracılığıyla gönderildi.
Delegelere yönelik “Her şey elinde, kaldır elini ‘Bunlar Olmaz Arkadaş’ de!” başlıklı metinde, tüzük taslağındaki 5, 51, 52, 55, 82’nci maddeler ile geçici 2’nci madde görüşmelerinde “hayır” oyu verilmesi çağrısında bulunuldu.
Tüzük taslağıyla bazı isimler açısından sonsuz milletvekilliği öngörüldüğü belirtilerek, mutlaka “bir kişi en fazla üç dönem milletvekili olur” koşulu getirilmesi gerektiği savunuldu. Taslakta genel merkeze dolayısıyla genel başkana milletvekilliği aday listesinde yüzde 15 kontenjan hakkı tanındığı işaret edilerek, oysa bunun yüzde 5’ten fazla olmayacağı kaydedildi. Taslaktaki haliyle milletvekili aday listesi belirlenirken, “parti denetimi” değil “hakim denetiminde” yani il/ilçe seçim kurulları gözetiminde ön seçim yapılması gerektiği görüşü vurgulandı.
Genel başkan seçiminde ise delegelerce adaylık için imza toplanması geleneğinden vazgeçilmemesi gerektiği görüşü aktarıldı.
Kurultayda üç saatlik mesaide “ön seçim” tartışıldı, parti örgütü Özel’e destek verdi
Bugünkü kurultayda tüzük taslağına ilişkin görüşmelere saat 14.30 civarında geçildi. Saat 19.30’a değin diğer maddeler görüşüldükten sonra milletvekili aday listesinde ön seçim meselesiyle ilgili 52’nci maddeye sıra geldiğinde salonda tansiyon yükseldi.
Mutlaka “hakim denetiminde ön seçim olmalı” görüşündeki İstanbul Milletvekili Oğuz Kaan Salıcı gibi isimler kürsüye geldi.
Denizli İl Başkanı Ali Osman Horzum’un konuşması sırasında “Kılıçdaroğlu nerede?” yönünde sesler olmasına karşılık Kılıçdaroğlu’na yakınlığıyla tanınmış Ankara Milletvekili Deniz Demir’in tepki göstermesiyle salonda karşılıklı laf atışmaları yaşandı. Horzum’un, “92 yaşındaki Altan Öymen, 87 yaşındaki Hikmet Çetin, 81 yaşındaki Murat Karayalçın buraya geldiler. 13 yıl peşinde koştuğum Kemal Kılıçdaroğlu’nun gelmemesinin üzüntüsünü yaşıyorum” yorumuyla salonda tansiyonda yükselme olduğu öne sürüldü.
Sonuçta, milletvekili aday listesinde nasıl “ön seçim” uygulanacağına ilişkin yaklaşık üç saatlik görüşme maratonu ardından madde, yapılan açık oylamada 900’ü aşkın “evet” oyuna karşılık sadece 40 civarında “hayır” oyuyla kabul edildi. Kurultayda en tartışmalı mesele olarak yorumlanan “ön seçim” uygulamasıyla ilgili tüzük maddesi oylamasıyla ilgili “gizli oylama” talebi olduğu öne sürüldü. Bunun yerine Divan Başkanı Gökan Zeybek’in açık oylama yaptığı da iddia edildi.
Ayrıca Kars Milletvekili İnan Akgün Alp gibi bazı isimler, tüzüğe “amaçlar” bölümünde “demokratik parlamenter sistem” vurgusu yapılması yönünde önerilerde bulundu. Ancak taslak metin dışına çıkılmadığı ve parti tüzüğüne parlamenter sistemle ilgili ekleme yapılmadığı da görüldü.
Parti Tüzüğü’ndeki yenilenme oylandı, Özel kürsüde “istismar etmeme” sözü verdi
Kurultayda, maddeler üzerine tartışma sona erince son olarak tüzük taslak metni tümü üzerinde açık oylama yapıldı ve 900’ün üzerinde delege tarafından kabul edildi. Tüzükte şu yeni düzenlemeler hayata geçirilmiş oldu:
- Milletvekilliği seçimlerinde bir kişi en fazla üç dönem üst üste seçilebilecek. Önseçim, örgüt denetiminde önseçim, aday yoklaması, örgüt denetiminde aday yoklaması yöntemlerinde dönem koşulu aranmayacak. Üç dönem kuralı, 2018 seçimlerinden sonra başlayan 27. Dönem milletvekillerinden itibaren başlatılacak. Milletvekilliği adaylığında hangi yöntemle belirleme yapılacağına ilçe ve il örgütlerince verilen görüş doğrultusunda PM karar verecek. Kadın ve gençlik kotası ise kademeli şekilde hayata geçirilecek.
- Parti üyeleri, partiye üye olduktan 1 yıl sonra ön seçimlerde oy kullanabilecek ve aday olabilecek.
- Genel Başkan’ın atamak istediği MYK üyeleri ve genel sekreter, PM’den güvenoyu alarak göreve başlayacak.
- Büyükşehir sınırları içinde kalan ve nüfusu 20 binden fazla olan yerlerde milletvekilleri, belediye ve il genel meclis üyeleri, partili belediyeler ile bağlı kuruluşlarında çalışanlar kongrelerde aday olamayacak ve ilçe kongresi delegesi olarak seçilemeyecek.
Böylece saat 22.45 civarında yaklaşık 8 saatlik tüzük taslağı üzerinde görüşme maratonu sona erdi ve Özgür Özel salona teşekkür etmek üzere kürsüye geldi.
CHP Lideri Özel, “Şüphesiz Türkiye bu tüzük ile ilgilendi. Partililerimizden samimi olarak bu tüzükle ilgilenenler var. Tüzük değişikliğinin gündem olmasından dolayı dikkatlerini bu yöne sevk edenler var ama bir de bu salondan kavga, gürültü haberleri çıksın diye büyük bir iştahla bekleyenler vardı. Küçük bir nazar boncuğu hariç bu koca gün, bu kadar çok konuşmacı ve bu kadar tartışmalı konular varken öncelikle söz alan ve özgürce düşüncelerini dile getiren tüm konuşmacılara onları sabırla dinleyenlere ve özgür iradeleriyle partinin geleceğine yön verecek olan kararlarını burada veren tüm delegelerimize yürekten teşekkür ediyorum” dedi. Ardından da parti örgütüne tüzükte genel başkan ve genel merkez verilen yetkililerle ilgili Özel’in “İstismar etmeyeceğiz, söz veriyorum” ifadesini kullanması dikkat çekti.
İBB Başkanı Ekrem İmamoğlu da soru üzerine “Bunlar değişimin aşamaları. Yarın daha demokrat, daha iyi tüzükler yapabilmeyi diliyoruz ama değerli bir aşamaydı” değerlendirmesini yaptı.