Yatırım bankacılığı uzmanı Attila Köksal: Artık evin, arabanın hayalini kurmak mümkün değil

Finansal okuryazarlığın Türkiye’de öncülerinden FODER eski başkanı ve yatırım bankacılığı uzmanı Attila Köksal, enflasyon anlatımıyla ilgi çekti.

Köksal, enflasyonun gerçek etkisinin uzun vadede anlaşılan, birikimlerin alım gücünü eriten korkunç bir olgu olduğunu belirtirken, iş hayatına başladığı ilk yıllardaki harcamalarından yola çıkarak verdiği örnekler çarpıcı oldu. Ev, araba hayalinin ötesinde Köksal’ın paylaştığı ayakkabı fiyatları erimeyi gösterdi.

100 pound olan bir ayakkabıdan yola çıkıldığında, 1988 yılında sterlin kurunun karşılığının 1.902 TL olmasıyla (günümüzdeki karşılığı 0,001902 TL) ayakkabının fiyatının 190 bin 206 lira olduğu görülüyor. Günümüzde TCMB’nin enflasyon hesaplayıcısı aracılığıyla bakıldığında 14 bin 152 lira eden 1988 yılı ayakkabı fiyatının, güncel kurdan 42 bin 217 TL’ye çıktığı görülüyor.

Türkiye’de 1988 yılında bankacılığa ilk başladığı dönemde aldığı iki adet ayakkabının fiyatının günümüzde 90 bin TL olduğunu belirten Köksal, paylaşımında enflasyonu kendi hayatından örneklerle şu şekilde anlattı:

“İş hayatına 1986 yılında ABD’de başladım. İlk arabamı 750 dolara almıştım. İkinci eldi ama iki sene sorunsuz kullandım, sonra da sattım.

1988’de Türkiye dönüp bankacılığa başladım. Maaşım çok yüksek değildi ama iki çift Church’s ayakkabım vardı. Yanlış hatırlamıyorsam o yıllarda fiyatları 100 pound civarındaydı. Şimdi neredeyse on misli olmuş.

1988 yılında araba alabildiğim birikim ile bugün böyle bir çift ayakkabı alınamıyor. Bankacılığa yeni başlamış bir gencin iki çift Church’s ayakkabı almak için yaklaşık 90,000 TL’ye ihtiyacı var. Günümüzdeki maaşlarla bırakın ev ve araba almayı, bunun bile hayalini kurmak mümkün değil.

Sadece alım gücümüzü değil, toplumsal değerlerimizi de eriten enflasyonu makul seviyelere düşürmekten başka bir çıkış yolumuz yok.”