Irak Başbakan Yardımcısı ve Dışişleri Bakanı Fuad Hüseyin, Türkiye ve Irak arasında ilk kez askeri ve güvenlik alanında işbirliğiyle terörle mücadele edilmesine ilişkin mutabakat zaptı imzalandığını açıkladı.
Türkiye- Irak Yüksek Düzeyli Güvenlik Mekanizması kapsamında bugün Ankara ile Bağdat arasında dördüncü toplantı gerçekleştirildi. Ardından Dışişleri Bakanlığı’nda Bakan Hakan Fidan ile Hüseyin’in düzenlediği basın toplantısıyla iki ülke arasında ilk kez terörle mücadelede ortaklaşa hareket edilmesine ilişkin resmi adım atıldığı paylaşıldı.
İki ülke arasındaki “Askeri, Güvenlik İşbirliği ve Terörle Mücadeleye Dair Mutabakat Zaptı”, Milli Savunma Bakanı Yaşar Güler ile Irak Savunma Bakanı Sabit Muhammed Rıza El-Abbasi tarafından imzalandı. Söz konusu mutabakat zaptı uyarınca Bağdat’ta Ortak Güvenlik Koordinasyon Merkezi kurulacağı aktarıldı.
Irak’ın yakın geçmişte kendi ülke topraklarında Türk askeri varlığının bulunmasını sorguladığı Başika’daki askeri üssünde ise, Ortak Eğitim ve İşbirliği Merkezi kurulacağı bilgisi paylaşıldı.
Irak Parlamentosu, Türkiye’nin IŞİD’in saldırısı nedeniyle bölgeye asker sevkiyatı yaptığı gerekçesiyle Aralık 2015’te Başika Üssü’yle ilgili kınama kararı almıştı. Ardından Arap Birliği de Türkiye’nin aleyhine kınama kararını açıklamıştı. O dönem Haydar İbadi’nin başbakanlığını yürüttüğü Irak Hükümeti, Türkiye’nin askeri varlığının tümüyle topraklarından çekilmesini istemişti.
Türkiye tarafı, Bağdat ve Başika’da Irak’la işbirliği halinde kurulacak bu yeni merkezlerin “başta PKK olmak üzere terörle mücadelede ortak çalışılmasına imkan sağlayacağı” görüşünde.
Bugünkü Türkiye-Irak Yüksek Düzeyli Güvenlik Mekanizması 4’üncü Toplantısı’na Milli İstihbarat Teşkilatı Başkanı İbrahim Kalın, İçişleri Bakan Yardımcısı Münir Karaloğlu ve Iraklı mevkidaşları da katıldı.
Son günlerde Türkmen nüfusa sahip Kerkük eyaletinde yaşanan tartışmalara ilişkinse bakanlarca herhangi bir açıklama yapılmadı. Ancak Türkiye tarafınca Irak yönetimine Kerkük’te Türkmenlerce itiraz edilen valilik seçim sonuçlarıyla ilgili gelişmelerin endişeyle izlendiği mesajı verildiği öne sürüldü.
Hüseyin’den Irak’ın egemenliğini korumak için terörle mücadele mesajı
Iraklı Bakan Hüseyin, toplantı sonrasındaki basın toplantısında, geçmişte iki ülke arasında askeri ve güvenlik alanında işbirliğini hedefleyen toplantılarda alınan kararlar olsa da ilk kez bu konuda mutabakat zaptı imzalandığını söyledi.
Hüseyin, “Sayın Irak Savunma Bakanı ve Sayın Türkiye Savunma Bakanı tarafından paraflar atılmıştır. Zannediyorum bu iki ülkenin tarihindeki ilk mutabakat zaptıdır. Irak topraklarından kaynaklı komşu ülkelere yönelik herhangi bir tehdit bizim anayasamıza aykırıdır ve ilkelerine aykırıdır” dedi.
Hüseyin, Irak Anayasası’na bağlılık anlayışıyla terörle mücadelede kararlı oldukları mesajını verdi.
Irak Anayasası kapsamında Irak’ın egemenliğini korumak istediklerini kaydeden Hüseyin, komşu ülkelere yönelik tehditleri aynı zamanda Irak’a yönelik tehdit kabul ettiklerini de söyledi.
Türkiye, Iraklılar’a yaş sınırlamasıyla vize serbestisi kararı aldı
Bakan Hakan Fidan ise, Türkiye ile Irak’ın bir süredir müzakeresini yaptığı askeri, güvenlik işbirliği ve terörle mücadeleye dair mutabakat zaptı için “tarihi önemde” ifadesini kullandı. Anlaşmada öngörülen ortak koordinasyon ve eğitim merkezleri marifetiyle işbirliğinin bir üst seviyeye taşınacağına inanıldığını dile getiren Fidan, terörle mücadele konusunda Irak ile geliştirilmekte olan anlayış birliğini sahada somut adımlarla ilerletmenin arzu edildiğini belirtti.
Aralık 2023 ve Mart 2024’te de terörle mücadele başlığını ele aldıklarını anlatan Fidan, “Irak tarafının yasaklı örgüt kararı uyarınca PKK iltisaklı üç siyasi parti hakkında kapatma kararı almasından duyduğumuz memnuniyeti dile getirdik” dedi. İki ülke arasındaki ilk toplantı ise 2019 yılında gerçekleşmişti.
Fidan ayrıca, “Sayın Cumhurbaşkanımızın Bağdat’ı ziyareti sırasında mutabık kalınan 15 yaş altı ve 50 yaş üstü Iraklı kardeşlerimiz için vize serbestisi uygulamasını da 1 Eylül itibarıyla başlatma konusunda bugün karar aldık” açıklamasında bulundu.
Fidan’ın açıkladığı vize meselesi ise, Irak’ın herhangi bir yaş kolaylığı olmaksızın Türk yurttaşlarına vize uyguluyor olması nedeniyle sosyal medyada tartışma yarattı.