Prof. Dr. İlber Ortaylı, çocukken babasının sıraladığı Türkiye’nin zenginleri listesinden bir tek Koç ailesinin kaldığını söyledi. Ortaylı, “Aynı Güney Amerika gibi. Servetlerin el değiştirmesi yirmi yılı bulmuyor” dedi. Toplum olarak dünyayı anlamak, gezginlik başlıklarında da büyük sıkıntılar yaşandığını da belirten tarihçi yazar, “Dünyayı gezin, keşfedin. Gezin derken para saçın demiyorum. Dünyayı görgüsüzce gezenler var” dedi.
Bu yıl altıncısı düzenlenen Edremit Kitap Fuarı’nın “Yaşam Boyu Onur Ödülü” tarihçi ve akademisyen yazar Prof. Dr. Ortaylı’ya verildi.
Fuar programının açılışı da Ortaylı söyleşisiyle yapıldı. Tarihçi yazar, kıyıların halka kapatılmasından Ege’deki nüfus değişimlerine, gezginlik kültüründen Türkiye’deki eğitim sisteminin sorunlarına kadar birçok konuda önemli açıklamalar yaptı.
“20 yılı aşkın bir süredir zeytinlik alanlarımız yok ediliyor”
Kendisinin de uzun süre bu yörede ikamet ettiğini belirten ve Edremit’in zeytincilik adına çok önemli bir lokasyon olduğunu hatırlatan Prof. Dr. İlber Ortaylı, “Edremit zeytin bölgesi olduğu hepinizin malumu. Fakat 20 yılı aşkın bir süredir zeytinlik alanlarımız yok ediliyor. Çünkü insanımız aç gözlü. Bu açgözlülük sadece Türklere özgü bir şey de değil. Maden açıyorlar, ağaçları kesiyorlar. Kıyılara otel yapıyorlar. Kıyılara otel yapılması memnudur” dedi.
“Memnu” yani yasak olmasının nedenini ise “Çünkü denizden gelen rüzgarı kesiyor. Dahası kıyılar kapatılıyor. Kıyılara adam el koyuyor. Kıyılara el koyamazsın, yok öyle bir şey. Buralar tamamen kamu mülkiyetindedir. Böyle sosyal devlet olmaz” ifadeleriyle aktardı.
Türkiye nüfusunun hızla arttığını ve bu tabloda kıyılar için ileride büyük kavgalar çıkacağını vurgulayan İlber Ortaylı, “Bu kavga çıksın istemiyorsanız ki ben istemiyorum. Kıyıların otellere, özel plajlara açılmasına engel olun!” sözleriyle yetkililere seslendi.
“Servetlerin el değiştirmesi yirmi yılı bulmuyor”
Gelen bir soru üzerine Türkiye’de zenginliğin de sürekli el değiştirdiğini vurgulayan İlber Ortaylı, “Türkiye’de servet sahipleri hızlı değişir. 7-8 yaşlarında iken babam bana Türkiye’nin zenginlerini saymıştı. Bugün o listeden sadece Koç ailesi var. Yani aynı Güney Amerika gibi. Servetlerin el değiştirmesi yirmi yılı bulmuyor” dedi.
“Bu zenginlerin tüketim kültürleri de yok”
Bu kadar gösterişli tüketimin, Batı Avrupa’da bile olmadığını söyleyen Prof. Dr. Ortaylı, “Görüyorum, özel uçaklarla, ‘business class’ta çoluk çocuk gidiyorlar 1-2 saatlik yolculuklara. Bizim bu zenginlerin Avrupa’da gittikleri ilk yer neresi biliyor musunuz? Fransa’da, İtalya’da yine işportacılar…Tüketim kültürleri de yok yani” dedi.
“Dünyayı görgüsüzce gezenler var”
Toplum olarak dünyayı anlamak, gezginlik başlıklarında da büyük sıkıntılar yaşandığını belirten tarihçi yazar, “Dünyayı gezin, keşfedin. Gezin derken para saçın demiyorum. Dünyayı görgüsüzce gezenler var. Gezmek demek servet harcamak demek değil, ikinci sınıf da gezilir. Bir profesör arkadaşım vardı. Bekliyorlar havalimanında, birinci sınıfta yer yok, ikinci sınıfta da yok, ta üçüncü sınıfla gelmiş. Sonra dedi ki ben hep üçüncü sınıfla gezerim çünkü dördüncü sınıf yok” diye konuştu.
Söyleşinin ardından tarihçi yazar Prof. Dr. İlber Ortaylı’ya “Yaşam Boyu Onur Ödülü” takdim edildi. Yedi gün sürecek olan 6. Edremit Kitap Fuarı 25 Ağustos Pazar akşamı sona erecek.