Hamas’ın siyasi lideri İsmail Haniye’nin öldürülmesinin ardından yeniden Ortadoğu’da bölgesel savaş ihtimalleri konuşulurken Filistin Yönetimi Lideri Mahmud Abbas, bugün Ankara’ya geliyor.
Dün Moskova’da Rusya Cumhurbaşkanı Vladimir Putin ile görüşen Abbas, bu akşam 18.30’da Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’la biraraya gelecek.
Filistinli lider, yarın için (15 Ağustos) olağanüstü toplantıya çağrılan Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde, genel kurula hitap edecek.
Konuşma sırasında Cumhurbaşkanı Erdoğan da TBMM Genel Kurulu’nda bulunacak.
Abbas konuşma öncesinde önce TBMM Başkanı Numan Kurtulmuş ile baş başa görüşecek. İkili, bu görüşmenin ardından Cumhurbaşkanı Erdoğan’la bir kez daha biraraya gelecek.
Gündem Gazze’de olası ateşkes
Abbas’ın iki gün sürecek ziyaretin tek gündemi, Gazze’de olası ateşkes.
7 Ekim 2023’te Hamas’ın İsrail topraklarında gerçekleştirdiği Aksa Tufanı operasyonu sonrası başlayan savaşta Filistin’de 40 binden, İsrail’de ise 900’den fazla asker ve sivilin öldüğü bildiriliyor.
ABD, Katar ve Mısır ateşkes için uğraş verirken Hamas’ın siyasi lideri İsmail Haniye’nin İran Cumhurbaşkanı Mesud Pezeşkiyan’ın yemin törenine katılmak için gittiği Tahran’da öldürülmesi, Ortadoğu’da şiddetin artacağı endişesini beraberinde getirdi.
İsrail’e çok sert yanıt vereceklerini söyleyen İran ve Hizbullah henüz bir misillemede bulunmadı.
ABD Başkanı Joe Biden, dün yaptığı açıklamada, Gazze’de ateşkes sağlanırsa İran’ın yanıt vermeyeceği beklentisi taşıdığını söyledi.
Abbas TBMM’ye ilk kez, 2007’de dönemin İsrail Cumhurbaşkanı Şimon Peres’le birlikte hitap etti
Yaser Arafat’ın ölümünün ardından 2005’te Filistin Yönetimi Lideri seçilen ve o günden bu yana bu görevde bulunan Abbas daha önce iki kez TBMM’ye hitap etmişti.
Türkiye’nin İsrail-Filistin Barış Süreci’nde aktif rol aldığı 2007’de Filistin lideri, dönemin İsrail Cumhurbaşkanı Şimon Peres’le aynı gün TBMM Genel Kurulu’nda konuşmuştu.
Peres’in 2007’deki konuşması: “Türkiye, hem global bir mimar, hem yerel bir mühendistir”
Temmuz 2007’de Moşe Katsav’ın ardından İsrail Cumhurbaşkanı seçilen Şimon Peres, Filistin lideri Mahmud Abbas ile İsrail Cumhurbaşkanı sıfatıyla ilk görüşmesini de bu toplantı vesilesiyle Türkiye’de yapmıştı.
2009’da Davos’ta düzenlenen toplantıda o dönem başbakan olan Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın “one minute” çıkışı yapacağı Şimon Peres, 2007’deki TBMM konuşmasında, “Abbas’ın liderliğindeki Filistin yönetimine saygı duymaktayız. Demokratik İsrail, demokratik, bağımsız refah içinde bir Filistin devleti, terörün son bulmasını mümkün kılacak. Barış geçici bir menfaat değil, kalıcı bir amaçtır. Türkiye hem ortak hem yapımcıdır. Türkiye hem global bir mimar, hem yerel bir mühendistir” sözleriyle Türkiye’nin barış sürecindeki çabalarını övmüştü.
Dışişleri’nin son Filistin açıklaması: “ABD, Katar ve Mısır’ın arabuluculuğunda yürütülen çabaları takdir ediyoruz”
Türkiye her ne kadar 7 Ekim 2023’teki Aksa Tufanı saldırısı ve sonrasında İsrail’in misliyle verdiği yanıt sonrası özellikle Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın ağzından arabuluculuk görevine talip olduğunu dile getirmiş olsa da, bugün İsrail-Filistin arasındaki ateşkes görüşmelerinde bir rol üstlenmenin çok uzağında görünüyor.
Dışişleri Bakanlığı’nın 9 Ağustos’ta yayınladığı bildiride, “Gazze’de kalıcı ateşkes sağlanması amacıyla ABD, Katar ve Mısır’ın arabuluculuğunda yürütülen çabaları takdir ediyoruz. Söz konusu ülkelerin liderleri tarafından bugün yapılan açıklamada yer alan hususların hayata geçirilmesini destekliyoruz. BM Güvenlik Konseyi’nin 2735 sayılı kararında yer alan üç aşamalı plan, barış için uygun bir zemin teşkil etmektedir. Filistinlilerin ateşkes konusunda gösterdiği yapıcı tutumun İsrail tarafından da sergilenmesi gerekmektedir. Uluslararası toplum, Netanyahu Hükümeti üzerinde gerekli baskıyı kurmalıdır” ifadeleri bu durumu açıkça ortaya koydu.
Abbas 2007’de “Bölgede barışın gerçekleştirilmesini arzu ediyoruz” demişti
12 Kasım 2007’de Şimon Peres’ten sonra TBMM’ye hitap eden Mahmud Abbas ise diyalog için elini uzattığını söylemişti.
Filistin lideri, “Bölgede barışın gerçekleştirilmesini arzu ediyoruz. Bizler aynı kampta yer alıyoruz. Barışçıl tutumu izliyoruz. İnsanlık arasında ayrım yoktur, insanlar eşittir. Kudüs şehri istenilen barışta önemli bir yer tutmaktadır. Burası sadece Filistin ve İsrail için değil, diğer devletler içinde önemlidir. Doğu Kudüs’ün, işgal edilen toprakların ayrılmaz bir parçası olduğunu, Filistin’in Kudüs’ten başka başkenti olamayacağını söylemek istiyorum. ABD’nin gayretlerini de destekliyoruz. Bu fırsatın hafife alınması tehlikeli sonuçlar doğuracaktır” demişti.
Şimon Peres ve Mahmud Abbas, Filistin’de sanayi bölgesi kurulması için hazırlanan deklarasyona o ziyaret kapsamında imza attı. Ancak aradan geçen 17 yılda Cenin Organize Sanayi Bölgesi henüz açılmış değil.
Abbas’ın ikinci TBMM konuşması İsrail-Filistin çatışması sonrası gerçekleşti
Mahmud Abbas’ın TBMM Genel Kurulu’nda yaptığı ikinci konuşma ise, İsrail’in Gazze’yi hedef alan 2012’deki Bulut Sütunu Operasyonu sonrasında gerçekleşmişti.
İsrail’in Hamas’ın askeri kanadı İzzeddin Kasım Tugayı şeflerinden Ahmet Cabari’yi bir hava saldırısında öldürmesine Hamas’ın İsrail’e füze göndererek yanıt vermesiyle başlayan çatışmalar, 14-22 Kasım 2012’de sekiz gün devam etmişti.
O sürecin sonunda Filistin Devleti’nin Birleşmiş Milletler’de “üye olmayan gözlemci devlet” olarak resmen tanınmasından sonra ilk ziyaretini 11 Aralık 2012’de Türkiye’ye gerçekleştiren Abbas, konuşmasında, “10 Aralık 2012 tarihini asla unutmayacağım. Filistin halkı da bugünü tarihi bir gün olarak belleklerinde anacaktır. Bugün bizler barışa bir fırsat tanımak istiyoruz. İsrail’i üzerine düşen yükümlülükleri yerine getirmeye çağırıyoruz” diye konuştu.