Batman M Tipi Cezaevi’nde tekmil, ayakta sayım dayatması

ÊLIH – İHD Êlih Şubesi, Batman M Tipi Kapalı Cezaevi’ndeki tutulan tutsaklara, çıplak arama, ayakta sayım, telefon ve görüşlerde tekmil uygulaması dayatıldığını belirtti. 

 

İnsan Hakları Derneği (İHD) Êlih Şubesi, Batman M Tipi Kapalı Cezaevi’nde yaşanan hak ihlallerine ilişkin açıklama yaptı. Şube binası önünde gerçekleştirilen açıklamaya İHD Eş Genel Başkanı Av. Eren Keskin, İHD Amed ve Êlih şubeleri yönetici ve üyeleri Özgürlük İçin Hukukçular Derneği (ÖHD), Êlih Barosu, Êlih Emek ve Demokrasi Platformu katıldı. “Cezaevlerinde ölümü değil yaşamı savunuyoruz, hasta mahpuslar serbest bırakılsın, ölüyorlar sessiz kalma” pankartının açıldığı açıklamada basın metnini İHD Êlih Şube Eşbaşkanı Rumeysa Deniz Kaya okudu. 

 

Kaya, Anayasa’nın ve Türkiye’nin de bir parçası olduğu evrensel hukukun mutlak olarak yasaklamasına ve insanlığa karşı bir suç olma vasfına rağmen “işkence” olgusunun 2024 yılında da Türkiye’nin insan hakları sorunu olarak ilk sırada yerini aldığını kaydetti. 

 

ÇIPLAK ARAMA

 

İşkenceye ilişkin İHD’ye yapılan başvuruların her yıl giderek arttığını belirten Kaya, “İşkencenin yeni ve değişen yüzü ile karşı karşıya kaldığımızı, işkencenin sınır, mekân tanımaksızın gündelik yaşantıların içine yeni yeni yöntemlerle sızdığını gözlemliyoruz. Yasal düzenlemelerde ancak çok özel koşullarda uygulanabileceği belirtilen çıplak arama gibi istisnai uygulamalar, son yıllarda mevzuat hükümleri gerekçe gösterilerek yaygınlaştırılmaktadır. Çıplak arama ve kötü muamele kişinin mahremiyetini ihlal eden, moral değerlerini, sosyal kimliğini hedef alan, ruhsal bütünlüğüne zarar veren ve cinsel şiddet boyutlarına ulaşan işkence fiilleri olarak icra edilmektedir. Derneğimize yapılan başvurular içeriklerine göre gruplandırıldığında, başvuruların çoğunlukla sağlık hakkı, çıplak aramaya zorlanma, tahliyelerin engellenmesi, sosyal hakların engellenmesi, işkence ve kötü muamele ve ayrımcılık, adil yargılanma hakkı, ekonomik ve sosyal haklar, iletişim ve haber alma haklarının ihlalleri alanında yoğunlaştığı görülmektedir” ifadelerini kullandı. 

 

TUTUKLULAR İLE GÖRÜŞMEDE AKTARILANLAR

 

Batman M Tipi Kapalı Cezaevi’nde uygulanan çıplak arama, iletişim hakkının gaspı gibi birçok farklı konuda derneklerine ciddi oranda başvuruların olduğunu dile getiren Kaya, tutuklular ile yaptıkları görüşmeleri paylaştı. Kaya, “Mahpuslar; cezaevine giriş çıkışlarda, yapılan sevkler esnasında çıplak aramaya maruz kaldıklarını, ayakta sayım, ayakta tekmil uygulamasının dayatıldığını, Kürtçe yazılan mektupların gönderilmediğini, mahpuslara gelen Kürtçe mektupların da karalanarak, mahpuslara verildiğini, bazen de hiç verilmediğini, cezaevi içi ve cezaevi dışı mektuplaşmalarda mektuplarına el konulduğunu, haftalık telefon hakkı ve kapalı görüşlerde tekmil dayatmalarına maruz kaldıklarını, tekmil verilmemesi halinde bu haklarından mahrum bırakıldıklarını, temiz su ve temizlik malzemelerine erişim konusunda sorunlarla karşılaştıklarını, koğuşlara verilen su miktarının az olduğunu ve koğuş temizliği için de ayrıca hiçbir şekilde temizlik malzemesi verilmediğini verilen temizlik malzemelerinin yetersiz olduğunu dile getirmişlerdir” dedi.  

Kaya cezaevlerinde yaşanan sorunlara ilişkin 12 öneri ve taleplerini paylaştı. 

 

KESKİN TUTSAK ANNELERLE GÖRÜŞTÜ

 

İHD Eş Genel Başkanı Eren Keskin de, cezaevinde tutuklular ile görüştüğünü kaydetti. Keskin, “Bizim ve avukatların görüşme yaptığı alanda, hemen yanı başında gardiyanların beklemesi kendilerini özgür ifade edememelerine neden oluyor” dedi. 

 

Êlih’in Kercews (Gercüş) ilçesine bağlı Bilêxşê’deki operasyon ardından tutuklanan anneleri de gördüğünü aktaran Keskin, “Üç anne de çıplak aramaya maruz kalmışlar. Çıplak olarak soyulmuşlar, eşyaları makinaya bırakılmış, üstlerindeki giysileri de araştırılmış. Aynen şu cümleyi kurdular. ‘Çok üzüldük, çok utandık, çok ağladık.’ Bu yaştaki insanlara bu mağduriyeti yaşatmanın akıl alır bir yanı yok. Hiç bir hukuk sisteminde böyle bir şey olamaz. Türkiye Cumhuriyeti’nin hem kendi hukuku hem de üstün tuttuğu uluslararası hukuka tamamen aykırıdır”  ifadeleri kullandı.