Türkiye, 2023 yılında en fazla ithalat yapan ülkeler sıralamasında 361 milyar dolar ile 19’uncu sıradan, 18’inci sıraya yükseldi. Tüm dünyada ithalat yüzde 7,3 gerileyerek 25 trilyon 417 milyar dolardan 23 milyar 541 milyar dolara düşerken söz konusu düşüş oranı Türkiye’de 0,55’te kaldı ve bu oran Türkiye’nin dünya ithalatından aldığı payın yüzde 1,43’ten yüzde 1,54’e çıkmasına yol açtı. Yüksek enfl asyon, Rusya-Ukrayna ve Filistin-Gazze savaşları gölgesinde geçen 2023’te dünya ticareti 2022’nin aksine değer olarak küçüldü.
TradeMab verilerine göre 2022’de yüzde 11,56 artışla 24 trilyon 721 milyar dolar seviyesine yükselen ihracat geride bıraktığımız yıl yüzde 5,88 düşüş ile 23 trilyon 266 milyar dolar seviyesine geriledi. Yine 2022’de yüzde 13 artışla 25 trilyon 417 milyar dolar seviyesine çıkan ithalat ise yüzde 7,3 düşüş ile 23 trilyon 541 milyar dolar seviyesine indi. Aynı dönemde yine Türkiye 255 milyar dolarlık ihracat ile 23 trilyon 266 milyar dolarlık dünya ihracatından aldığı payı da bir önceki seneye göre 1,02’den 1,09’a çıkardı.
TradeMab verilerine göre Rusya bu dönemde 45,5 milyar dolar ile Türkiye’nin en büyük ticari partneri olurken onu 45 milyar dolar ile Çin ve 28,7 milyar dolar ile de Almanya takip etti.
İthalattan aldığımız pay yüzde 1,53’e çıktı
Uluslararası Ticaret Merkezi (International Trade Center- ITC) tarafından 2001’de dış ticaret ile ilgili kurum ve firmalara yardım etmek amacıyla geliştirilmiş web tabanlı hizmet sağlayıcısı olan Trade Map’in verilerine göre 2023 yılında dünyada toplam ithalat yüzde 7,3 düşerken, Türkiye’de bu oran yüzde 0,54 oldu. İthalatta dünya ortalamasının altında bir performans sergileyen Türkiye söz konusu rakam ile 23,5 trilyon dolarlık dünya ithalatından aldığı payı yüzde 7 artırarak 1,43’ten 1,53’e çıkardı. Dünyada toplam ihracatın yüzde 5,8 düştüğü 2023’te Türkiye’nin ihracatı ise yüzde 0,39 gibi sınırlı bir artış sergileyerek 255 milyar dolar seviyesine çıktı.
Yine söz konusu rakam ile Türkiye’nin toplam ihracattan aldığı pay da yüzde 1,02’den yüzde 1,09’a yükselirken, dünya sıralamasında 29. sırada yer aldı. Türkiye’nin dünya ithalatı sıralamasında yükselmesi ve aldığı payın artırmasında en önemli 4 fasıl 27, 84, 71 ve 87 olarak öne çıktı. Bu 4 fasıldan enerjide önemli oranda gerileme yaşanırken diğer 3 fasılda artış devam etti. Hatta otomotivde rekor seviyeye yükseldi. 27. fasılda yer alan mineral yakıtlar, mineral yağlar ve bunların damıtılmasından elde edilen ürünlerin ithalatı 2023’ün tamamında yüzde 28,3 gerileme ile 96,5 milyar dolardan 69,1 milyar dolara düştü. İthalata konu ürünler arasında ikinci en yüksek değer 84. fasılda gerçekleşti. Söz konusu fasılda yer alan kazanlar, makinalar, mekanik cihazlar ve aletler, nükleer reaktörler, bunların aksam ve parçalarının ithalatı geçen sene yüzde 18,5 artışla 40,9 milyar dolara çıktı. Altının da dahil olduğu 71 fasılda yer alan kıymetli madenler ithalatı ise yüzde 44,8 gibi yüksek bir artışla 33,9 milyar dolara yükseldi.
Tüm dünyada altın ithalatı yüzde 5,2 gerilerken Türkiye’de yüzde 33,9 artması dikkat çeken bir diğer ayrıntı oldu. Ve geçen sene en fazla artış ise 87 fasılda yer alan otomotivde gerçekleşti. Söz konusu kalemde ithalat 2023’ün tamamında yüzde 82,5 artarak 32,2 milyar dolara yükseldi. Türkiye söz konusu değer ile dünyanın en fazla otomotiv ithalatı yapan 14. ülkesi oldu.
■ Enerji tahtını elektrikli makinaya bıraktı
2023’ün tamamında tüm dünya ülkeleri, 3,6 trilyon dolarlık elektrikli makine ithalatı gerçekleştirdi. Enerji ithalatındaki yüzde 22,2’lik dramatik düşüş makinenin ilk sıraya yükselmesini sağladı. Elektrikli makine ithalatını 3,3 trilyon dolar ile enerji ve 2,6 trilyon dolar ile de nükleer reaktörler takip etti.
■ İthalatta ABD, ihracatta Çin zirvede
Geçen yıl en fazla ithalat yapan ülkeler sıralamasında 3 trilyon 172 milyar dolar ile ilk sırada ABD yer aldı. ABD’yi 2 trilyon 559 milyar dolar ile Çin ve 1 trilyon 469 milyar dolar ile de Almanya takip etti. İhracatçıların zirvesinde ise 3 trilyon 388 milyar dolar ile Çin yer aldı. Çin geçen sene en fazla elektrikli makine ve cihazlar ve bunların parçaları ihracatı gerçekleştirdi.
■ Altın ithalatında iki sıra atladık
2023’ün tamamında altını da kapsayan kıymetli madenler ithalatı yüzde 6,2 düşüş ile 933 milyar dolardan 875 milyar dolar gerilerken Türkiye’nin altın ithalatı, yüzde 44,8 artışla 33,9 milyar dolara çıktı. Söz konusu artış oranı Türkiye’nin altın ithalatında 2 sıra birden atlayarak 8. olmasını sağladı.
KAYNAK: EKONOMİM – YENER KARADENİZ
***Mutluluk, adalet, özgürlük, hukuk, insanlık ve sevgi paylaştıkça artar***