Fransa, cumhuriyet tarihinde ilk kez aşırı sağın iktidarın kapısına dayandığı, çok bilinmeyenli sonuçlar getirebilecek, tarihi bir seçim için bugün sandık başında.
Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron’un, Avrupa seçimlerindeki yenilgisi üzerine, Meclis’i feshederek, erken genel seçimlere gitme kararının ardından Fransızlar, ilk turu 30 Haziran günü yapılan genel seçimlerin ikinci turu için bugün sandık başında.
İlk turda büyük zafer elde eden aşırı sağ parti Ulusal Cephe’nin karşısında Macron’un partisi ve onu destekleyen partilerin birleşimi ile kurulan Ensemble/Birlikte ile dört sol partinin uzlaştığı Yeni Halk Cephesi (NFP) var.
İlk turda, Ulusal Meclis’teki 577 sandalye için; 39’u aşırı sağ RN, 32’si sol cephe NFP olmak üzere, yalnızca 76 milletvekili yüzde 50 barajını aşarak seçilmeyi başardı.
Geriye kalan 501 sandalye için 1094 aday bu Pazar günü yeniden yarışacak.
Toplam 306 seçim bölgesinde, 3 aday birden yüzde 12,5 oy barajını aşarak ikinci tura kaldı. İki gün süren zorlu müzakerelerin ardından, sol birlikten 132 milletvekili, “kim olursa olsun” aşırı sağ parti karşısında yarışan aday lehinde çekildi.
Aynı taktiği uygulayan iktidar partisi Birlikte/Ensemble hareketi de 83 yerde adayını çekerek çoğunluğu sol birliğe mensup adayları destekledi.
Sonuçta aşırı sağı engellemek amacıyla 224 adayın çekilmesiyle, üçlü yarışa gidilecek seçim bölgesi sayısı 306’dan 90’a geriledi.
Böylece, ilk turda ikili yarışın yapılacağı seçim bölgesi sayısı da 190’dan 409’a yükseldi. Pazar günü, 2 seçim bölgesinde de 4’lü yarış olacak.
Şu anda 197 seçim bölgesinde, Ulusal Cephe (RN), tek bir rakiple karşı karşıya. Aşırı sağcı adaylar 147 yerde sol adaylara (NFP) karşı, 124 yerde iktidar adaylarına karşı, 39 yerde de merkez sağcı (LR) adaylara karşı düelloya katılıyor.
Adayların yüzde 40’ı kadın
Fransız Meclisi’ni oluşturmak üzere ikinci tura katılan 1094 adayın yüzde 40’ı kadın ve tüm cinsiyetler için ortalama yaş 49’a yaklaşıyor.
En genç ve en yaşlı adaylar, Bordeaux kenti bölgesinden 18 yaşındaki Clemence Naveys-Dumas ve Marsilya bölgesinden 81 yaşındaki Jose Gonzalez; ikisi de aşırı sağ parti RN’e kayıtlı.
Yeni Meclis’te sandalye dağılımı nasıl olacak?
İktidar ile sol muhalefetin kurduğu “cumhuriyetçi cephe” aşırı sağın “Meclis’te salt çoğunluğu” elde ederek iktidara gelme olasılığını zayıflattı.
Yasama seçimlerinin ilk turunda Jordan Bardella liderliğindeki aşırı sağcı parti Ulusal Cephe ve müttefikleri, oyların yüzde 33,2’sini alarak ilk sırada yer aldı. Özellikle aşırı sağa karşı kurulan ve “cumhuriyetçi cephe” adı verilen baraj sayesinde, RN’in oylarının gerilemesi ve “289 milletvekili” olan salt çoğunluğu elde edemeyeceği tahmin ediliyor.
Ifop-Fiducial araştırma firmasının, LCI TV, Le Figaro gazetesi ve Sud Radio için yaptığı ve ikinci turdan iki gün önce yayınlanan son ankette, RN’nin Pazar günü yapılacak ikinci turda, 170 ila 210 arasında sandalye elde edeceği tahmin ediyor.
Bu rakamlar seçimler sonrası 240 ila 270 sandalye çıkarması beklenen RN’e karşı ittifakın etkili olduğunu gösteriyor.
Ifop-Fiducial’in seçimden önceki son tahminine göre, Yeni Halk Cephesi’nin (NFP) 155 ila 185 sandalyeye sahip olması bekleniyor. Bu rakam geçen Pazar, ilk turun sonunda 180 ila 200 sandalye arasındaydı. Bir diğer deyişle, çok sayıda adayını çeken sol cephe, ittifaktan kazanan taraf olarak çıkmıyor.
İttifakın en karlı tarafı ise iktidar partisi. Aynı ankete göre, iktidar partisi Rönesans ve ona destek veren partilerin oluşturduğu Birlikte hareketi 120 ila 150 sandalye çıkarabilecek. İlk tur akşamı bu rakam 60 ile 90 arasındaydı.
İlk tur sonunda 30 ila 50 arasında sandalyeye sahip olması öngörülen Cumhuriyetçiler de yükselişte, ittifaklar sonrası 50 ila 65 sandalye çıkarmaları bekleniyor.
OpinionWay’in ekonomi gazetesi Les Echos için yaptığı bir ankete göre de RN, yalnızca 205 ile 230 milletvekili çıkarabilecek.
Nasıl bir hükümet?
Bütün bu dengelerin oluşmasında, Fransız seçmeninin partilerinin gösterdiği yönde oy kullanıp kullanmayacakları ve katılım rakamları da rol oynayacak.
İlk turda tarihi bir katılım gösteren Fransız seçmenin yüzde 66,7’si oy kullandı. İkinci turda da benzer oranda katılım olması bekleniyor. Tatile giden seçmenlerden 2,3 milyonu, vekalet ile oy kullanmak için başvurdu.
Eğer RN tek başına salt çoğunluğu alırsa ülke tarihinde ilk kez iktidara gelecek. Jordan Bardella başbakanlığında bir aşırı sağ hükümet kurulacak.
Ancak anketler, RN’in “salt” çoğunluğu değil, “nispi/göreceli” çoğunluğu alacağı üzerinde birleşiyor. Bu durumda da parlamentonun yönetilememe ve çok kutuplu bloklara bölünme ihtimali doğuyor.
Macron, sandıktan çıkacak sonuçların ışığında, sağ ve sol partilerden ılımlı isimlerle hükümet kurma yolunu deneyecek.
Fransız Anayasası’nın 12. maddesine göre Meclis’te çoğunluğun sağlanamaması durumunda, Cumhurbaşkanı yeniden Meclis’i feshetmek için 1 yıl beklemek zorunda. Eğer hükümet oluşturulamaz ve ülke yönetilemez hale gelirse, Cumhurbaşkanı Macron İtalyan modelinden esinlenerek, “teknokrat hükümeti” kurabilir.
***Mutluluk, adalet, özgürlük, hukuk, insanlık ve sevgi paylaştıkça artar***