Tutsak Bataray’ın ‘sakıncalı’ şiirleri kitaplaştırıldı

ANKARA – Tutsak Mazlum Bataray’ın cezaevi idaresi tarafından “sakıncalı” görülen şiirlerinin yer aldığı “Zamana Sığdırılanlar” kitabı raflardaki yerini aldı. 

 

Sincan 1 No’lu F Tipi Kapalı Cezaevi’nde tutsak olan Mazlum Bataray’ın “Zamana Sığdırılanlar” isimli şiir kitabı çıktı. 127 sayfadan oluşan kitapta, 49 şiir yer aldı. “Kendileri gidip de gülüşü bizde kalıcılaşanlara” ithaf edilen kitabın ön sözünde, “Hapishane koşullarında bir kitabın yayınlanması bir anlamda sancılı geçen bir doğuma benzer” ifadelerine yer verildi. 

 

‘SAKINCALI’ ŞİİR

 

Bataray, “Son 19 yılda düşünme yazmaya çok zamanımız oldu. Ancak yazdıklarımız direniş odaklı, ‘sakıncalı’ içerikte olduğu için bilinen odaklar tarafından hunharca yok edildiler. Bu bağlamda; büyük emek ve uğraşlarla kaleme aldığımız birçok şiir, öykü, makale ve yazılı çalışmalarımız sevk-sürgün ve keyfi el koymalar sonucunda yok edildi. Elde kalanları kitaplaştırma gereği bundan kaynaklandı ve bir zorunluluk haline geldi” diye kaydetti. 

 

Bataray’ın sözünü ettiği ve kitapta yer alan “sakıncalı” şiirlerden birisi de “Düşman Vardır Ki” şiiri. Bataray, söz konusu şiiri Edirne F Tipi Yüksek Güvenlikli Cezaevi’nde tutulduğu sırada kaleme aldı ve Wan Büyükşehir Belediye Eşbaşkanı Abdullah Zeydan’a göndermek istedi. Cezaevi idaresi şiire, “Türkiye Cumhuriyeti Devleti’ne yönelik küçük düşürücü ve itibar zedeleyici asılsız ifadeler bulunduğu, şiddete teşvik edici sakıncalık ifadelere yer verildiği” gerekçesiyle el koydu. 

 

Karara karşı 30 Mart 2021 tarihinde yapılan itiraz, Edirne 2’nci İnfaz Hakimliği tarafından kabul edildi. Şiire dair “Kurumu ne şekilde tehlikeye düşürebileceği, hangi görevlileri ve ne şekilde hedef gösterdiği, hangi yanlış bilgileri içerdiğinin belirtilmediği, değerlendirmenin objektif kriterlere dayanmadığı” değerlendirmesi yapan hakimlik, şiirin muhatabına gönderilmesine karar verdi.

 

Cezaevi idaresinin “sakıncalı” bulduğu şiir şöyle: 

 

“Düşman vardır: Cehenneme şükür. Lanete şükran okutan

 

Deccal-î Nemrut varisidir!

 

Ölümü yücelten leşçil ölüm simsarı.

 

Hile, yalan, bedbahtlık, namertlik. Var onda ne ararsan

 

Gözyaşlarına bakmadan

 

Yaslı annelerin hüzünlerinde, davul zurna eşliğinde halay çeker çifte telli oynarlar!..

 

Bomba kazanları yağdırırken Gülistan dağlarına düğün dernek eylerler

 

O gözü yaşlı anaların yavrularının bulunduğu Kabristan’da

 

Düşman vardır: Sineye taş basılır ama hakkı yenilmez

 

Cenkte cengaver, havada dumansız, suda pürüzsüzdürler

 

Başa ise tac edilir!..

 

Düşman vardır: Yüzüne tükürülmez.

 

Düşman vardır: Zemzem suyuyla vaftiz edilse

 

İnsanın zoruna gitmez

 

Karşımızda Deccal-i Nemrut’un varisi bir düşman var.

 

Düşmanımızın elindeki pusat çeliktendir.

 

Yüreği ise tahtadan.

 

Bizim pusatımız tahtadan

 

Fakat yüreğimiz yüzde yüz çeliktendir.”

 

BATARAY HAKKINDA

 

Mazlum Bataray, 5 Mart 1982 tarihinde Elezîz’in Dep (Karakoçan) ilçesine bağlı Qumik (Yeni Kaya) köyünde doğdu. 1987’de Fransa’ya göç etti ve ilk ve orta öğrenimini burada gördü. 1999 Kürt özgürlük mücadelesine katıldı, 2005’te tutuklanarak hakkında ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası verildi. Tutukluluğu sürecinde birçok cezaevine sevk edildi. Şu an Sincan 1 No’lu F Tipi Kapalı Cezaevi’nde tutuluyor. Bataray, cezaevinde teorik ve edebi çalışmalar yaparak, birçok öykü, deneme ve teorik yazı kaleme aldı. 

 

MA / Fırat Can Arslan