– Arjantin’de ekonomik krize karşı öfkeyi arkasına alarak devlet başkanı seçilen aşırı sağcı Javier Milei’nin kendisini ekonomik olağanüstü hal ilan etme yetkileriyle donatırken işçi haklarını kaldıran, emekli maaşlarını tırpanlayan, kamu firmalarını özelleştiren yasa tasarısı, Senato’daki ilk engeli aştı.
Tasarının reddedilmesi talebiyle Kongre binasına yürüyen protestocularla polis arasında çıkan çatışmalar, başkent Buenos Aires’i savaş alanına çevirdi.
MADDE MADDE OYLAMAYA GEÇİLECEK
Nisanda Kongre’nin alt kanadı Meclis’te çeşitli değişiklikler eşliğinde kabul edilmesinin ardından Senato’ya gönderildi. Senato’da ilkin genel oylama yapıldı. 11 saat süren hararetli tartışmaların ardından geçilen oylamadaki 36-36’lık eşitlik, Devlet Başkanı Yardımcısı Victoria Villarruel’in oyuyla tasarı lehine bozuldu. Bundan sonra tasarının madde madde oylanmasına geçilecek. O aşamada 328 maddede çeşitli değişiklikler yapılması bekleniyor. Bunun tamamlanmasının ardından tasarı nihai oylama için Meclis’e geri gönderilecek.
DEVLET BAŞKANI YARDIMCISI: İKİ ARJANTİN VAR
Milei’nin ekonomiye “şok terapisi” uygulama iddiasını savunan Villarruel, “Bugün iki Arjantin var. Arabayı ateşe veren, taş atan ve demokrasinin uygulanmasını tartışan şiddetli bir Arjantin ve oy verdikleri değişim için büyük acı ve fedakarlıkla bekleyen işçilerin olduğu başka bir Arjantin” manzarasını çizdi.
MİLEİ: ARJANTİN’İ DÜNYANIN EN LİBERAL ÜLKESİ YAPACAĞIZ
Devlet başkanlığı ofisinden yapılan açıklamada “Bu gece yaşananlar Arjantin halkı için bir zaferdir ve büyüklüğümüzü yeniden kazanmanın ilk adımıdır” denildi.
Bir ekonomi konferansında “Arjantin’i değiştireceğiz, dünyanın en liberal ülkesi yapacağız” diye konuşan Milei de ekonomik reform programını bu yıl Kongre’den geçiremezse, gelecek yıl yeniden deneyeceğini söyledi.
‘ÇALIŞANLARIN HAKLARI YÜZYIL GERİYE GİDECEK’
Reuters’e adının açıklanmaması şartıyla konuşan bir hükümet yetkilisi, Milei’nin programının temelini oluşturan tasarının, “ülkeye yatırım alınması yoluyla büyüme sürecini hızlandıracağını” savundu.
Muhalefet milletvekili Mariano Recalde ise emekçilerin bu yasadan ciddi zarar göreceğini belirterek “Çalışanların hakları yüzyıl geriye gidecek” dedi.
‘BU ZEHRİ BİR DAHA İÇMEYİ REDDEDİYORUZ’
Protestocuların lider isimlerinden Luis D’Elia, “Arjantin halkının hayatı söz konusu. Bu zehri birkaç kez içtik: Sıfır ekonomik faaliyetle sıfır enflasyona sahip olmak. Bu zehir daha önce Arjantin’de başarısızlığa uğradı ve bunun böyle devam etmesine izin vermeyeceğiz” tepkisini gösterdi. 55 yaşındaki protestocu avukat Fabio Nunez, “Arjantin’de bizi 100 yıl geriye götürecek bir yasayı tartıştığımıza inanamıyoruz” dedi. 54 yaşındaki öğretmen Miriam Rajovitcher, “Bu yasa geçerse, çalışma ve emeklilik haklarımızın çoğunu kaybedeceğiz. Artık eskisine göre çok daha kötü durumdayız” diye konuştu.
‘DEVLET BAŞKANI DEVLETTEN NASIL NEFRET EDEBİLİR?’
Tasarıya karşı Buenos Aires’te ateşler yakan, “Ülke satılmaz, ülke savunulur” sloganı atıp “Bir devlet başkanı devletten nasıl nefret edebilir” yazılı pankart açarak Kongre’ye yürüyen protestocular, kendilerini tazyikli su ve biber gazı sıkarak engellemeye çalışan polise molotof, taş, şişe attı.
En az 5’i, muhalefet milletvekili olan onlarca kişi yaralandı. En az 20 memurunun yaralandığını duyuran polis, onlarca kişiyi gözaltına aldı.
‘DARBE GERÇEKLEŞTİRMEYE ÇALIŞAN TERÖRİSTLER’
Devlet başkanlığı ofisi, “darbe gerçekleştirmeye çalışan teröristler” diye tasvir ettiği protestocuları bastırdıkları için güvenlik güçlerine teşekkür açıklaması yayımladı.
Yıllık enflasyonun yüzde 300’e yaklaştığı, iş ve ticaret dünyasının çok sayıda sermaye kontrolünden şikayet ettiği, döviz rezervlerinin tükendiği ve ödenmesi gereken borç yükünün yükseldiği, ekonomi durgunluk içindeki Arjantin’de nüfusun yarısından fazlası yoksulluk içinde yaşıyor.
ARALIKTAN BERİ İCRAATLARI
2023 seçim kampanyasında kamu harcamalarını elektrikli testereyle kesmeyi vaat eden, bunu yapma kararlılığını göstermek için mitingde elektrikli testere sallayan Milei, aralıkta koltuğa oturduğundan beri kabineyi yarıya indirdi, kamu istihdamında 50 bin kişiyi işten çıkardı, yeni kamu işi sözleşmelerini askıya aldı, yakıt ve ulaşım sübvansiyonlarını kaldırdı.
Milei’nin başta 600’den fazla maddesi yarıya indirilen temel tasarısı, geniş kapsamına rağmen halkın güçlü muhalefeti nedeniyle sınırlı ilerleme kaydetti. 1983’te demokrasinin geri dönüşü sonrası Arjantin’in önceki liderlerinin aksine Milei, Kongre’de çoğunluğa da sahip olmadığından, görevdeki ilk 6 ayı boyunca tek bir yasayı bile geçirmeyi başaramadı. Bunun yerine popülist liberteryen lider, devalüasyon yapmak, devlet harcamalarını kısmak ve ekonomik düzenlemeleri kaldırmak için yürütme yetkilerini kullandı.
‘EN BÜYÜK TASARIYI GEÇİRMEYE ÇALIŞAN EN ZAYIF BAŞKAN’
Washington merkezli strateji firması GBAO’nun Arjantin analisti Ana Iparraguirre, “Şimdiye kadar gördüğümüz en büyük tasarıyı geçirmeye çalışan şimdiye kadar gördüğümüz en zayıf başkana sahibiz. Çelişki burada” değerlendirmesini yaptı. (Reuters, BBC, France24, Dış Haberler)
***Mutluluk, adalet, özgürlük, hukuk, insanlık ve sevgi paylaştıkça artar***