Karar yazarı Uğur Emek, Kamu İhale Kanunu’nu (KİK) köşesine taşıdı. KİK’le kapsamında hazırlanan Eylem Planı’nda kaldırılmayan bir istisnaya değinen Emek, “Siz KİK’te istisnaları ve rekabetçi alım usullerindeki eksiklikleri düzenlemedikçe istediğiniz kadar dijitalleşin.” dedi.
Emek’in köşe yazısının ilgili bölümü şöyle:
“23 Mart, 2021’de dönemin Hazine ve Maliye Bakanı Lütfü Elvan ekonomik reformların takvimi açıkladı.
‘Ekonomi Reformları Eylem Planı.’
Bu reform alanlarından birisi de KİK idi.
Eylem Planı’nda 31 Aralık, 2021 tarihine kadar “kamu alım ihalelerinde reform yapılacaktır” denilmişti.
“4734 sayılı Kamu İhale Kanunundaki istisnalar önemli ölçüde azaltılacak ve muhafaza edilen istisnalar da düzenli olarak izlenecek ve denetlenecektir” deniliyordu.
Ayrıca ‘Kamu işletmelerinin alımlarını düzenlemek üzere, Sektörel Kamu Alımları Kanununun çıkarılması’ da öngörülüyordu.
Nitekim Eylem Planı’ndaki takvime uyarak 19 Nisan, 2021 tarihinde teknik bir çalışma yaptı ve sivil toplum örgütleriyle paylaştı.
Kaldırmadıkları istisnaların içinde bir tanesi dikkatimi çekmişti.
‘Cumhurbaşkanlığına bağlı olarak kurulan ofisler ve başkanlıkların; Türkiye’nin tanıtımı, ülkedeki yatırımların veyahut finans kaynaklarının artırılması veya dijital dönüşüm ve teknolojik gelişimin sağlanması amacıyla mal ve hizmet alımları ile Türkiye Cumhuriyeti tarafından tertiplenecek uluslararası arası organizasyonlar ve toplantılarda alınacak mal ve hizmet alımları.’
Uluslararası organizasyon söz konusu olduğunda aklıma hemen 2015 yılında Antalya’da yapılan G20 zirvesi gelir.
Bu zirvenin mal ve hizmet alımları da istisna kapsamına alınmıştı.
Sonrasında G20 zirvesinde yapılan harcamaların toplamı Maliye Bakanlığına göre 409 milyon TL, Dışişleri Bakanlığına göre ise 563 milyon TL olduğunu öğrendik.
Dönemin Bakanı, “bu çalışmayı Cumhurbaşkanlığında sunacağım. Önerimiz kabul alırsa yasama sürecini başlatacağım” demiş.
Siz KİK’te istisnaları ve rekabetçi alım usullerindeki eksiklikleri düzenlemedikçe istediğiniz kadar dijitalleşin.
Farkındaysanız OVP’de yer alan ifadede şeffaflık, rekabet ve hesap verebilirlik gibi kavramlar yer almıyor.
Bu arada Lütfü Elvan’ın hazırlattığı ama yasalaştıramadığı teknik çalışmada önemli bir husus bulunmaktaydı.
Değerli Çiğdem Toker’in yaza yaza bitiremediği bir ihale usulü var. 21/b.
Pazarlık usulü AB kamu alımları direktiflerinde uygulanması en zor maddedir.
Salgın, doğal afet, deprem veya rekabetçi usullerde sonuç alınamaması durumunda uygulanmaktadır.
İdareler mücbir sebepler dışında da bu işi kullanabilmekteydi.
Ama ellerini rahatlatmak amacıyla ilave bir düzenlemeye ihtiyaçları bulunmaktaydı.
2018 yılında 4734 sayılı Kanunun pazarlık usulünü düzenleyen maddesine (21/b) bir ekleme yapıldı ve denildi ki: “yapım tekniği açısından özellik arz eden veya yapı veya can ve mal can ve mal güvenliğinin sağlanması açısından ivedilikle yapılması gerektiği idarece belirlenen hallerde” ihaleler pazarlık usulüyle yapılır denildi.
Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı yapımı yıllar süren büyük projelerini “can ve mal güvenliği açısından ivedi” gerekçesiyle 21/b maddesiyle yaptı.
Danıştay Bakanlığın bu gerekçesini de uygun bulmadı.
Yapımı yıllar süren işler ivedi diye 21/b maddesine istinaden pazarlık usulüyle ihale edilemez dedi.
Merak ediyorum idareler Danıştay kararlarına rağmen yapımı yıllar sürecek işlerini 21/b maddesine göre ihale etmeye hala cesaret edebiliyor mu?
Baksanıza, Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı 4734 sayılı Kanunun açık hükmüne rağmen hızlı tren ihalesinin şartnamesinde “şoförlü makam arabası” şartını bile koymuş.
Başka neler koyduklarını da değerli Deniz Zeyrek’in Sözcü gazetesindeki “sahte tasarrufun belgesi” başlıklı yazısından öğrenebilirsiniz. (7 Haziran, 2024)
İkinci merakım da Lütfü Elvan’ın yasalaştıramadığı KİK reform paketini Mehmet Şimşek Cumhurbaşkanına rağmen gerçekleştirebilecek mi?”