– Kenya’da Uluslararası Para Fonu (IMF) ile yapılan anlaşma uyarınca halka 2.7 milyar dolarlık vergi yükü yıkacak yasa tasarısına karşı parlamentoyu basan, ülke çapında protesto düzenleyen ve bu hafta daha fazla eylem sözü veren gençler, Devlet Başkanı William Ruto’ya boyun eğdirdi.
Dün başkent Nairobi’de parlamentoyu basan protestoculara polisin ateş açması sonucu çok sayıda kişinin ölmesinin ardından, orduyu devreye sokma eşliğinde demir yumruk indirme konuşması yapan Devlet Başkanı Ruto, bugün vergi artışlarını içeren maliye yasa tasarısını geri çekeceğini açıkladı. Böylece Ruto’ya iki yıllık devlet başkanlığının en ciddi krizini yaşatan gençlerin bir haftalık protesto hareketi, önemli bir zafer elde etmiş oldu.
‘KENYALILARI DİNLİYORUM, DEDİKLERİNİ KABUL EDİYORUM’
Vergi protestolarının istifasına yönelik baskıya dönüşmesiyle karşılaşan Kenya lideri, bugün ulusa hitabında “Tasarıyı tümden reddettiğini yüksek sesle ilan eden Kenyalıları dikkatle dinlediğini” söyleyip “Bunu kabulleniyorum” dedi.
‘GENÇLERLE DİYALOG KURACAĞIM’
Protestoların başını çeken gençlerle artık diyaloğa girmeyi vaat eden Ruto, parlamento basıldığı sırada milletvekillerinin onayladığı tasarıyı imzalamayacağını duyurdu: “Bu nedenle 2024 maliye yasa tasarısını imzalamayacağım ve daha sonra geri çekilecek. Halk sözünü söyledi.”
PROTESTOCULAR: YARINKİ MİTİNG PLANLANDIĞI GİBİ YAPILACAK
Dünkü parlamento baskınında polisin ateş açması sonucu en az 5 kişinin öldüğünün açıklanması sonrası, devlete bağlı Kenya Ulusal İnsan Hakları Komisyonu (KNHRC) en az 22 kişinin öldürüldüğünü duyurdu. Ardından sağlık yetkilileri, en az 23 ölü, onlarca yaralı bildirdi. Bu, halkın öfkesinin daha da kabarmasına yol açtı.
Ruto’nun tasarıyı geri çekme açıklamasının ardından, bazı protesto liderleri yarın yapılması planlanan mitingi her halükarda gerçekleştireceklerini ve istifa taleplerini yineleyeceklerini söyledi.
1 MİLYON KİŞİLİK YÜRÜYÜŞ ÇAĞRISI
Protestolara katılan önde gelen sosyal adalet aktivisti Boniface Mwangi, “1 milyon kişilik yürüyüş” çağrısında bulundu. Mwangi, X paylaşımında, “Kibir gitti ama yalanlar hâlâ var. Dün barışçı protestocuları öldürmek için haydutları ve polisi saldılar. Bu bizi durduramayacak” dedi.
‘PERŞEMBE GÜNÜ GÖRÜŞÜRÜZ’
Protesto hareketinin diğer üyeleri, sosyal medyada Svahili ile İngilizce karışımı dille “Perşembe günü görüşürüz” anlamına gelen #tupatanethursday etiketini kullanarak paylaşım yapmaya devam etti.
POLİSİN ATEŞ AÇMASI: ‘SANKİ SAVAŞTAYMIŞIZ GİBİ’
BBC’ye konuşan Uluslararası İnsan Hakları Derneği başkanı Wanjeri Nderu, protesto sırasında yaşananları “sanki savaştaymışız gibi” diye betimledi. Nderu, protestocuların parlamento binasına girmesinden önce bile polisin gerçek mermiyle ateş ettiğini söyledi.
‘ASKERLER DE PROTESTOCULARA SALDIRDI’
Kenya Hukuk Derneği, askerlerin parlamentoda protestocularla çatışmaya girdiğine dair raporların bulunduğunu söyleyerek, uluslararası soruşturmacıları ailelerin adalet arayışlarına yardım etmeye çağırdı.
KİLİSEDEN ÇAĞRI
Katolik piskoposlar da güvenlik güçlerinin aşırı güç kullanmasını kınadı. Piskoposlar, polise protestoculara ateş açmama, protestoculara da barışçı kalma çağrısı yaptı.
EKMEĞE YÜZDE 16, YAĞA YÜZDE 25 VERGİ GETİRECEKLERDİ
Kenyalıların bütçe açığı ve borcu azaltmak için daha fazla vergi ödemesi gerektiğini savunan hükümet, ilk protesto dalgası karşısında, ekmek, yemeklik yağ, araç sahipliği ve finansal işlemlere ilişkin yeni vergi tekliflerini kaldırmayı vaat ederek bazı tavizler verdi. Tasarının ilk halinde ekmeğe yüzde 16, yemeklik yağa yüzde 25 vergi getirilmesi yer alıyordu. Ancak bunlardan geri adım atılması, tasarından tümüyle vazgeçilmesini isteyen protestocular için yeterli olmadı.
DEVASA BORÇ SORUNUNA ÇARE ARANIYOR
Kenya’nın 80 milyar dolardan büyük meblağdaki borçlarının faiziyle birlikte ödenmesi süreci, yıllık vergi gelirlerinin yarısından fazlasına mal oluyor. (BBC, Reuters, Dış Haberler)
***Mutluluk, adalet, özgürlük, hukuk, insanlık ve sevgi paylaştıkça artar***