ABD, İngiltere, Almanya, Fransa, Kanada, Japonya ve İtalya’dan oluşan G7 grubunun yıllık zirvesi bugün başlıyor.
İtalya’nın ev sahipliğinde güneydeki Puglia bölgesinde üç gün sürecek zirveye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan da katılacak ve yarın bir konuşma yapacak.
Diplomatlar, dünya liderlerinin, üç günlük zirve için henüz güney İtalya’ya inmeden önce ABD’nin Ukrayna’ya 50 milyar dolar kredi verme önerisini üzerinde mutabakat sağladığını doğruluyor. Bu kredi için ABD’ye, dondurulmuş Rus varlıkları teminat olarak gösterilecek. Böylece zirve, Kiev’e güçlü bir destek gösterisiyle başlayacak.
Rusya, daha önce G8 olarak anılan bu gruptan 2014’te Kırım’ı ilhak etmesi nedeniyle çıkarılmıştı.
Erdoğan da davetli
Zirvenin bu yılki konukları arasında Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Brezilya Devlet Başkanı Luiz Inácio Lula da Silva ve seçimden çıkan Hindistan Başbakanı Narendra Modi de yer alıyor.
Zirvede hazır bulunacak Ukrayna Cumhurbaşkanı Volodimir Zelenski’nin de ABD Başkanı Joe Biden ile ayrı bir ikili güvenlik anlaşması imzalaması bekleniyor.
Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın yarın dünya liderleriyle yüksek düzeyli zirve oturumuna katılacak. Erdoğan’ın Gazze’de kalıcı ateşkesin sağlanması için Türkiye’nin yürüttüğü diplomasi ve insani yardımları önceleyen bir konuşma yapması bekleniyor.
Ev sahibi İtalya, Cezayir Cumhurbaşkanı Abdelmadjid Tebboune, Kenya Cumhurbaşkanı William Ruto ve Tunus Cumhurbaşkanı Kais Saied gibi birçok Afrikalı lideri İtalya’nın Afrika girişimlerini desteklemeleri için davet etti.
Katoliklerin ruhani lideri Papa Francis, bir G7 zirvesine hitap eden ilk papa olacak. Cuma günü yapay zekanın vaatleri ve tehlikeleri hakkında konuşacak olan Papa’nın aynı zamanda Ukrayna ve Gazze’deki savaşların barışçıl bir şekilde sona erdirilmesi çağrısını yinelemesi bekleniyor.
Biden, İngiltere Başbakanı Rishi Sunak ve şimdi de Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron’un önümüzdeki aylarda seçimlere girecek olması, G7 üzerinde statüko sürerken yapabileceklerini yapma baskısı yarattı.
Ukrayna’ya destek için dondurulmuş Rus varlıkları
ABD’nin önerisi, çoğu Avrupa Birliği’nde bulunan dondurulmuş Rus Merkez Bankası varlıklarından elde edilen yaklaşık 260 milyar dolarlık kârın Ukrayna’ya yardım için kullanılmasını ve hareketsizleştirilmiş fonlardan elde edilen kârın teminat olarak kullanılmasıyla ABD hükümetinin Kiev’e 50 milyar dolar kredi vermesini içeriyor.
Dün gazetecilere bilgi veren bir Fransız yetkili, liderlerin siyasi bir karara vardığını ancak varlıklardan yararlanma mekanizmasının teknik ve hukuki ayrıntılarının çözülmesi gerektiğini söyledi. Konu karışık. Çünkü, örneğin savaş sona ererse, Rus varlıklarından elde edilen karlar artık krediyi ödemek için kullanılamayacak ve yükün diğer ülkelerle paylaşılması gerekecek.
Zirve öncesinde Washington da Ukrayna’ya güçlü destek sinyalleri verdi ve Rusya’ya yönelik yaptırımları genişleterek bu ülkeye yardım eden Çinli şirketleri hedef aldı.
Avrupa’nın yeni siyasi satranç tahtası
İtalya Başbakanı Giorgia Meloni, aşırı sağcı partisinin hafta sonu yapılan Avrupa Parlamentosu seçimlerinde, kendisini İtalya’nın ilk kadın başbakanı yapan 2022 seçimlerinden bile daha güçlü bir sonuç elde etmesinin ardından içeride ve dışarıda güçlenmiş olarak toplantıya giriyor. Değişken kapılı hükümetleriyle tanınan İtalya, şu anda AB’deki en istikrarlı güç olma gibi alışılmadık bir konumda.
G7’nin diğer iki AB üyesi Almanya ve Fransa’nın liderleri de, aşırı sağcı partilerin oylamada güçlü bir performans sergilemesinin ardından sarsıldı. Macron erken seçim çağrısında bulunurken, Almanya Başbakanı Olaf Scholz da aşırı sağcı Almanya için Alternatif’in (AfD) Sosyal Demokratlar’a karşı üstünlük sağladığını gördü.
İtalya’da güçlenen aşırı sağ ve Meloni
Analistler, Meloni’nin dünya sahnesindeki rolünü daha da sağlamlaştırırken üç günlük toplantıyı kendi önceliklerine yönlendirebileceğini belirtiyor.
İtalya Başbakanı Meloni’nin ofisi, İtalya’nın nihai bildiride kürtaja erişimle ilgili ifadeleri sulandırmaya çalıştığına dair basında çıkan haberleri yalanladı. Bu gelişme İtalya başbakanının, “aşırı sağcı kaslarını esnettiğine dair bir işaret” olarak nitelendirildi.
Atlantik Konseyi Direktör Yardımcısı Nick O’Connell, “Son sonuçların yaklaşan G7 Zirvesi’nin odağını kökten değiştirmesi pek olası olmasa da, bu seçim zaferi Başbakan Meloni’ye bunu esasen bir ‘Akdeniz Zirvesi’ olarak çerçevelemek için ek bir kaldıraç sunuyor” dedi.
Meloni, Avrupa’ya yasadışı göçü engellerken kalkınmayı artırmak için Afrika ile sömürüye dayanmayan bir ilişki programını güçlendirmeye çalışırken göç gündemini zorlamak da buna dahil.
On yıllardır Avrupa’nın göç tartışmalarında sıfır noktası olan İtalya, Mattei Planı’nı, Afrika’da iş ve fırsat yaratmanın ve Afrikalı gençleri Akdeniz’de tehlikeli yolculuklar yapmaktan caydırmanın bir yolu olarak tanıtıyor. Plan eğitim, sağlık hizmetleri, su, sanitasyon, tarım ve enerji altyapısı gibi alanlarda pilot projeler içeriyor.
Papa ve yapay zeka
Papa Francis, yapay zekanın etik bir şekilde geliştirilmesini ve kullanılmasını sağlamak için uluslararası bir anlaşma yapılması çağrısında bulundu ve yapay zekanın vaat ettiklerini kabul etmekle birlikte, yarattığı ciddi ve varoluşsal tehditleri vurguladı.
Birçok cephede savaşlar sürerken bu kampanyayı dünyanın sanayileşmiş ülkelerine taşıyacak. Geleneksel silah üreticilerini bile “ölüm tüccarları” olarak adlandıran Cizvit Papa en çok, yapay zekanın silahlanma sektöründe kullanımı konusunda endişe duyuyor.
Francis, yapay zekanın en yoksul ve en zayıflar için ne anlama geldiği konusunda da endişeli. Çünkü ipotek başvurusunda bulunan bir kişinin güvenilirliğini, bir göçmenin siyasi sığınma alma hakkını veya daha önce bir suçtan hüküm giymiş birinin yeniden suç işleme şansını belirleyebilecek bir teknoloji.
87 yaşındaki Papa, zirve kapsamında yarım düzine ikili görüşme gerçekleştirirken barış çağrılarını da yineleyeceğini söyledi.
Zirve mekânı, Ortaçağ görünümlü lüks bir tatil köyü
G7 Zirvesi, Puglia’nın Ortaçağ’dan kalma beyaz badanalı mezralarından birine benzetilen ama aslında sadece 2010’dan kalma sahte bir kasaba olan, bir tiyatro dekoru gibi genişleyen lüks bir tatil köyünde gerçekleşiyor.
Gerçek bir arkeolojik parkın yanında yer alan Borgo Egnazia’da dar sokaklar, villalar, restoranlar ve saat kulesiyle tamamlanmış bir kasaba meydanı bulunuyor. Ünlülerin gözdesi olan bu bölge, zirve süresince dışarıdan gelenlere kapalı olacak.
Güvenliği sağlamak üzere getirilen 2, binden fazla polis ve jandarma kuvvetini böyle beş yıldızlı bir konaklama beklemiyor. Yetkililer dün, polis sendikasının gemideki hijyenik koşulların kabul edilemez olduğu yönündeki şikâyeti üzerine, Brindisi limanında onları barındıran hizmet dışı bırakılmış yolcu gemisine el koydu.
Her G7’de olduğu gibi, bir dizi küreselleşme, savaş ve iklim karşıtı aktivist zirvenin yapılacağı yerin çevresinde, ancak liderlerin buluşacağı yerden uzakta protestolar düzenliyor. Bir grup Cuma akşamı “barış, halkların hakları ve dünyanın ve gezegenimizin kaderine karar verdiğini iddia eden 7 Büyüklere karşı” bir “yoksullar yemeği” düzenlenecek.