VOA Türkçe, ABD’de gözaltına alınan Eylem Tok ve oğlu Timur Cihantimur’la ilgili dava dilekçelerine ulaştı. Mahkeme belgelerine göre savcılar, ikilinin fırsat olması halinde kaçma imkanına sahip olduğunu savundu. Salı günü yapılacak duruşmada yargıç iade talebi değerlendirilirken gözaltının devam edip etmeyeceğine karar verecek.
44 yaşındaki Eylem Tok ve 17 yaşındaki oğlu Timur Cihantimur, Boston Polis Teşkilatı Kaçak Birimi ve Massachusetts Eyalet Polisi Kaçak Yakalama Bölümü tarafından Cuma günü gözaltına alındı.
VOA Türkçe’nin incelediği savcılığın gözaltı talebine ilişkin 14 Haziran 2024 tarihli belgeye göre, Eylem Tok Boston’da yıllık ücreti 46 bin dolardan fazla olan özel bir okulu ziyaret ederken yakalandı.
Savcıların gözaltı talebini gerekçelendirdiği mahkeme belgesinde, “Türk basınındaki haberlere göre Tok çok satan Mihr adlı kitabın tanınmış bir yazarı ve dünya çapında ünlü bir plastik cerrah olan T.C’nin babasıyla evliydi. Bu da kaçma imkanına sahip olduğu ve şüphesiz bir kez daha kaçacağı anlamına geliyor” ifadeleri yer aldı.
Savcılığın Eylem Tok’un neden gözaltına alınması gerektiği kanaatinde olduğunu açıkladığı belgede, “Türk yetkililerin Eylem Tok’un ABD’de gözaltına alınmaktan kaçınmak amacıyla kendisi ve oğlu için sahte pasaport alma teşebbüsünde bulunmuş olabileceğini işaret ettiği” belirtiliyor.
İade sürecini hangi birim yürütüyor?
VOA Türkçe’ye bilgi veren Adalet Bakanlığı yetkililerine göre, iadeye ilişkin işlemleri, ABD Adalet Bakanlığı’nın Suç Dairesi Uluslararası İşler Ofisi ile Massachusetts Bölgesi Savcılık Ofisi yürütüyor.
İade talebine ilişkin yapılan duruşmalar bir kişinin suçlu ya da masum olduğunu belirlemek için değil, iade için koşulların olup olmadığına göre karar veriliyor.
İade talebine ilişkin yapılan duruşmalar canlı olarak tanık ifadelerinin alınmasını gerektirmiyor, belgelerin yazılı olarak iletilmesine dayanıyor.
ABD’li Yargıç Donald Cabell, 18 Haziran Salı günü yapılacak duruşmada, iade talebi değerlendirildiği süre zarfında, Eylem Tok ve oğlunun gözaltında tutulmaya devam edilip edilmeyeceğine karar verecek.
“İadenin talep edildiği suç antlaşma kapsamında”
ABD Adalet Bakanlığı’ndan VOA Türkçe ile paylaşılan, 3 Mayıs 2024 tarihli dilekçe ve yargıç imzalı yakalama kararında, ABD ve Türkiye hükümetleri arasında, 7 Haziran 1979’dan bu yana yürürlükte olan Suçluların İadesi Antlaşmasının olduğu hatırlatıldı.
Dilekçede Türkiye’nin iade talebine dayanak olarak sunduğu olgular ve 1 Mart 2024 gecesi İstanbul’da yaşanan kazayla ilgili araçta bulunan kişilerin ifadelerine dayanan bilgiler sıralandı.
Bu bölümde, kazadan yalnızca 3 saat sonra Eylem Tok ve Timur Cihantimur’un havaalanında Mısır Havayolları bilet satış ofisinde görüldüğü ve 2 Mart 2024 günü de anne ve oğlunun New York’a ulaştığı ve daha sonra burada görüldüğü anımsatıldı.
Florida Güney Bölgesi Mahkemesi tarafından dava dilekçesi kaleme alındığı sırada Türk polisinin Interpol’e verdiği bilgiye göre, Tok ve Cihantimur’un Florida’nın Miami kentinde bulunmasının beklendiği ifade edilmiş.
Dilekçede Eylem Tok’un “hakkındaki yakalama kararının varlığını öğrenmesi halinde kaçmasının muhtemel” olduğu da belirtiliyor.
3 Mayıs 2024 tarihli yakalama kararında Florida Güney Bölgesi Yargıcı Lisette Reid’in imzası bulunuyor.
Bu dilekçeye göre ABD Dışişleri Bakanlığı’nın Hukuk Danışmanı Ofisi’nden Tom Heinemann, ABD Adalet Bakanlığı’na Türkiye’nin iade talebine ilişkin diplomatik notanın kopyasını doğrulayan bir yazıyı ve iki ülke arasındaki iade antlaşmasının kopyasını iletti.
Adalet Bakanlığı’na iletilen bu beyan, Eylem Tok için iade talebine konu olan suçun ABD ve Türkiye arasındaki iade anlaşması kapsamında olduğunu belirtiyor.
Eylem Tok’un 18 yaşın altındaki oğlu Timur Cihantimur ise ABD vatandaşı.
Bu dava dilekçesinde, “ABD kendi vatandaşlarını iade etmek zorunda değil. Bununla birlikte ABD’nin yetkili yürütme makamı, kendi takdirine göre, bunun uygun görülmesi halinde, kendi vatandaşının iade edilmesine izin verme yetkisine sahip olacaktır” deniliyor.
Eylem Tok’un avukatı müvekkilinin serbest bırakılması gerektiğini savundu
Reuters haber ajansına konuşan Eylem Tok’un avukatı Brendan Kelley, müvekkilinin işlediği iddia edilen suçun Türkiye yasalarına göre bir cezasının olmadığını ve bu nedenle serbest bırakılması gerektiğini savundu.
Avukat Kelley, “İade gerekçesi bile olamayabilecek bir şeyden dolayı gözaltında tutuluyor” dedi.
Türk Ceza Kanunu’nun Suçluyu Kayırma Suçuna ilişkin 283. Maddesi, “Suç işleyen bir kişiye araştırma, yakalanma, tutuklanma veya hükmün infazından kurtulması için imkan sağlayan kimse, altı aydan beş yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır” diyor.
Ancak maddede aynı zamanda, “Bu suçun üstsoy, altsoy, eş, kardeş veya diğer suç ortağı tarafından işlenmesi halinde, cezaya hükmolunmaz” ifadesi de yer alıyor.
Reuters’ın haberinden bir bölüm kullanılmıştır.