Almanya’da vatandaşlığına geçiş ve çifte vatandaşlıkta kolaylık sağlayacak yasa yarın yürürlüğe giriyor.
Ülkede yaşayan göçmenlerin, özellikle de Türkler’in hayali olan çifte vatandaşlık hakkı, uzun tartışmalardan sonra nihayet uygulanmış olacak.
“Vatandaşlık hukukunun modernizasyonu” başlığını taşıyan 61 sayfalık yasayla artık çifte vatandaşlık mümkün hale geliyor. Diğer bir ifadeyle Alman vatandaşlığı için başvuranlar, önceki vatandaşlıklarını bırakmak zorunda kalmayacak.
Aranan şartları taşıyan göçmenler, birden çok vatandaşlığa sahip olabilecek. Bu hak özellikle Alman vatandaşlığını alabilmeleri için Türk vatandaşlığından çıkması şart koşulan Türk göçmenler için önemli bir dönüm noktası.
Ülkedeki en büyük göçmen grubunu oluşturan Türkler’in bu haktan yararlanmasına izin verilmemesi uzun yıllardır hararetli tartışmalara neden oluyordu. Yeni düzenlemeyle, Türkler kendi vatandaşlığından feragat etmeden Alman vatandaşı olabilecek.
Uyum gösterenlere 3 yılda vatandaşlık
Yeni uygulamada vatandaşlığa kabul süreci de hızlandırılacak.
Bu kapsamda geçmişte sekiz yıl yasal olarak ikamet etmiş olma şartı beş yıla indiriliyor. Hatta, iktisadi ve sosyal bakımdan uyum sürecinde üstün başarı gösterenlere, Almanya’ya geldikten üç yıl sonra başvuru imkânı tanındı.
Yasa değişikliği, yabancı anne babanın Almanya’da doğan çocuklarının doğrudan Alman vatandaşlığına sahip olmasına da imkân tanıyor. Tek koşul, ebeveynlerden birinin beş yıldan fazla Almanya’da düzenli olarak ikâmet etmesi ve daimî oturuma sahip olması.
Almanya’da doğanlar otomatikman Alman olacak
Yürürlükteki mevcut yasa yabancıların çocuklarına çifte vatandaşlık hakkı tanıyor, ancak 23 yaşına geldiğinde çocuğun iki vatandaşlıktan birini tercih etmesi gerekiyordu.
Ayrıca önceki dönemde Alman vatandaşlığına geçtikten sonra Türk vatandaşlığını kaybedenler de yeniden Türk vatandaşı olabilecek.
Türk yetkililer, yeni yasa sayesinde toplam 600 bin kişinin yeniden Türk vatandaşlığına başvurmasının önünün açıldığını belirtiyor. Türk vatandaşlığını çıkma izniyle kaybedenler, ana veya babalarına bağlı olarak Türk vatandaşlığını kaybetmiş olan ve ergin olmalarından itibaren üç yıl içinde seçme hakkını kullanmayan Türkiye Cumhuriyeti kimlik numarasına sahip çocuklar ile Türk Vatandaşlığı Kanunu’nun 25’inci maddesine göre vatandaşlıklarını kaybedenler başvuru yapabilecek.
Almanya’ya yaptığı katkılar göz önünde bulundurularak, birinci göçmen kuşağa istemesi halinde Alman vatandaşlığı zorluk çıkarılmadan verilecek. Dil yeterliliği olarak, kişinin günlük yaşamda Almanca konuşabilmesi yeterli olacak. 1974’ten önce Almanya’ya gelen misafir işçi kuşağı vatandaşlık testinden de muaf tutulacak.
Antisemitlere ve çok eşle evlilere vatandaşlık yok
Yasa, Alman vatandaşlığına geçişte bazı kısıtlamalar da öngörüyor. Buna göre, “Başvuru sahibinin antisemitik bir tutum sergilediğine dair deliller” söz konusuysa, vatandaşlığa kabulü söz konusu olamayacak. Ayrıca ırkçı, yabancı düşmanı veya insanlık dışı suçlar işlediği kanıtlanan kişilere de Alman vatandaşlığı verilmeyecek. Çok eşli kişilerle, “davranışlarıyla, anayasanın kadın ve erkeklerin eşit haklara sahip olduğu ilkesini ihlal ettiklerini ortaya koyan” kişiler de vatandaş olamayacak.
204 bin kişi vatandaşlık bekliyor
Federal Alman İstatistik Dairesi’nin verilerine göre, 2023’de Almanya’da 210 bin 100 kişi vatandaşlığa kabul edildi; 157 farklı milletten kişiye Alman vatandaşlığı verildi.
Alman vatandaşlığına geçenler listesinde ise Suriye, Türkiye, Irak, Romanya ve Afganistan vatandaşları ilk beş sırada yer aldı; vatandaşlığa kabul edilenlerin yarısından fazlasını oluşturdu. 204 binden fazla vatandaşlık başvurusu hâlâ işlem sürecinde; yeni yasanın yürürlüğe girmesi ile muhtemelen yüz binlerce kişi vatandaşlık için başvuru yapacak.