Anma törenlerı, Ruanda Devlet Başkanı Paul Kagame’nin 250 bin kişinin mezarının bulunduğu Gisozi’ye çelenk koyması ve burada 100 gün boyunca yanmaya devam edecek bir alev yakmasıyla başlayacak.
Ruanda’da, 800 bin kişinin öldürüldüğü soykırımın 30’uncu yıl dönümünü dolayısıyla pazar gününden itibaren ülkede bir hafta süreyle ulusal yas ilan edilirken, anma törenleri düzenlenecek. Ruanda’da da çatışmaların başlangıç günü olan 7 Nisan “soykırım günü” olarak anılıyor.
Anma törenleri, Ruanda Devlet Başkanı Paul Kagame’nin 250 bin kişinin mezarının bulunduğu Gisozi’ye çelenk koyması ve burada 100 gün boyunca yanmaya devam edecek bir alev yakmasıyla başlayacak.
Pazar gününden itibaren ulusal yas dolayısıyla ülke genelinde bir hafta süreyle bayraklar yarıya indirilecek, halka açık yerlerde ve radyoda müzik çalınmasına izin verilmeyecek.
Anma törenleriyle bağlantısı olmadığı sürece spor müsabakaları ve filmlerin televizyonda yayınlanması yasaklanacak.
Soykırımda ölenler için BM ve Afrika Birliği bünyesinde de anma törenleri düzenlenecek. BM Genel Sekreteri Antonio Guterres yayınladığı mesajda, soykırıma yol açan nefret kökenli nedenlerin hiç bir zaman unutulmaması çağrısında bulunarak, “Bizi bölmek isteyenlere ‘bir daha asla’ diyerek” açık, kesin ve acil bir mesaj vermeliyiz.” dedi.
Ruanda’da neler oldu?
Ruanda’da 1994’te aşırılık yanlısı Hutular, dönemin Devlet Başkanı Juvenal Habyarimana’nın uçağının düşmesinden sorumlu tuttukları azınlıktaki Tutsilere karşı soykırım başlatmıştı.
Ülkede 100 gün süren katliamda 800 binden fazla çoğunluğu Tutsi ve ılımlı Hutu hayatını kaybetmişti.
20. yüzyılın sonlarının en büyük soykırımında, üç ay boyunca ülkedeki Tutsi azınlığın yüzde 70’i katledildi. Tutsilerin kurduğu Ruanda Yurtseverler Birliği’nin (RYB) Temmuz 1994’te başkent Kigali’ye girip soykırıma son vermesine dek, ülke nüfusunun yüzde 10’u öldürüldü.
BM rakamlarına göre 100 ila 200 bin arasında kadın tecavüze uğradı.
Birleşmiş Milletler Çocuklara Yardım Fonu (UNICEF) verilerine göre öldürülenlerden 300 bini çocuktu. Çoğu dövülerek öldürüldü.
BM ve Fransa’ya ağır suçlamalar
Birleşmiş Milletler, uluslararası kamuoyu tarafından 100 gün süren şiddet olayları ve soykırım süresince Ruanda’da barışı sağlamak için zamanında adım atmamakla suçlandı.
Belçika ve Fransa gibi ülkeler ise soykırıma destek verdiği için eleştiriliyordu. Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, Ruanda’daki soykırımın araştırılması için tarihçilerden oluşan bir komisyon kurulmasını ve devlet arşivlerinin bu araştırma için açılmasını kararlaştırdı.
Tarihçiler, 26 Mart 2021’de yayınladıkları raporda Fransa’nın, Ruanda’daki soykırımda ciddi sorumluluk taşıdığı tespit etti.
Macron soykırımın 27’nci yıl dönümünde 2021de yaptığı Ruanda ziyaretinde ülkesinin sorumluluğunu ikrar etti.
***Mutluluk, adalet, özgürlük, hukuk, insanlık ve sevgi paylaştıkça artar***