(Serbest Görüş) – Rusya’nın başkenti Moskova’da 22 Mart Cuma akşamı Crocus City Hall isimli konser salonunda yaşanan saldırıda 133 kişi hayatını kaybetti. Ölü sayısının artacağı uyarısı yapıldı.
Peki, tüm dünyayı şoke eden saldırıyla ilgili neler biliniyor, akıllarda kalan sorular neler?
SALDIRI NE ZAMAN NASIL YAŞANDI?
Rusya’nın resmi haber ajanslarından TASS’ın paylaştığı bilgilere göre, silahlı bir grup saldırgan, dün akşam saatlerinde Moskova Bölgesi’ndeki Krasnogorsk kasabasında bulunan konser salonuna geldi. Biri minivanla yerel saatle 19.40 sıralarında konser salonuna ulaşan saldırganlar, binanın girişindeki metal detektörlerine doğru yürürken insanların üzerine ateş açtı. Konser salonuna ulaşan şüpheliler, ‘Picnic’ isimli rock müzik grubunun konserinin hemen öncesinde önce lobide, ardından salon içinde ateş açmaya devam etti.
Müzik grubunun üyeleri saldırıda zarar görmezken, silahlı saldırının ardından binada bir patlama da yaşandı. Görgü tanıkları, saldırı sırasında molotof kokteyllerinin de kullanıldığını anlattı. Patlamanın ardından binada büyük bir yangın çıktı. Rus savcılar, saldırganların binayı ateşe verdiğini ifade etti. Konser salonunun yaklaşık üçte biri alevler içinde kalırken bina kısmen çöktü. Saldırıdan kurtulan görgü tanıkları, saldırı sırasında silah sesleri duyduklarını, içeride çocukların ve gençlerin de olduğunu, kaçmaya çalışan kişilerin içerideki dumanın da etkisiyle zor anlar yaşadığını, zaman zaman ise izdiham olduğunu anlattı.
Rus yetkililerin açıklamasına göre, Türkiye saatiyle 17.00 itibariyle, saldırıda 133 kişi hayatını kaybetti, 140’ı aşkın kişi yaralandı. Hayatını kaybedenlerin arasında üç çocuğun da bulunduğu ifade edilirken, yaralılardan 107’sinin tedavisine hastanede devam ediliyor. Rusya basınına göre, yaralıların çoğunun durumu ciddi. Öte yandan, RT Genel Yayın Yönetmeni Margarita Simonyan, ölü sayısının 143 olduğunu söyledi ancak bu iddiasının kaynağını belirtmedi.
SALDIRIDAN KİM SORUMLU?
Moskova’daki saldırıyı, IŞİD’in Afganistan kolu olarak da bilinen IŞİD-H (IŞİD-Horasan) üstlendi. IŞİD-H’nin 2014 yılında Afganistan’ın doğusunda ortaya çıktığı ve ülke içinde de saldırılarda bulunduğu biliniyor. Öte yandan, Avustralya’nın ABC Net haber sitesinin de işaret ettiği üzere, IŞİD, geçmişte kendisinin düzenlemediği saldırıları da kendisinin yaptığını açıklamıştı. Fakat IŞİD’in açıklaması, ABD istihbarat kaynaklarının açıklamalarıyla da örtüştü.
IŞİD-H, NEDEN RUSYA’YA SALDIRDI?
Soufan Center isimli bağımsız dış politika araştırma merkezinden Colin Clarke, IŞİD-H’nin özellikle son 2 yıldır Rusya’ya odaklandığını ve sık sık Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’i eleştirdiğini anlattı. Washington merkezli Wilson Merkezi’nden Michael Kugelman’a göre ise IŞİD-H, Rusya’yı ‘Müslümanlara yönelik baskıda bir suç ortağı’ olarak görüyor. Kugelman, örgütün bazı üyelerinin Orta Asyalı olduğuna ve Moskova’ya yönelik kendi şikayetleri olduğuna işaret ediyor.
SALDIRI SONRASI 11 ŞÜPHELİ GÖZALTINDA
Rusya’nın Federal Güvenlik Servisi (FSB), Devlet Başkanı Putin’e saldırıyla bağlantılı olarak 11 şüphelinin gözaltına alındığı bilgisini verdi. Rusya’nın Interfax haber ajansı da Kremlin’e dayandırdığı haberinde, saldırıyla bağlantılı olarak ‘daha fazla suç ortağının tespiti için çalışma yapıldığını’ aktardı. Gözaltına alınan dört kişinin ‘doğrudan terör saldırısında dahli olduğu’ bilgisi paylaşıldı. Rusya Devlet Başkanı Putin de daha sonra yaptığı halka sesleniş konuşmasında, tüm şüphelilerin yakalandığını belirtti.
FSB de gözaltına alınan şüphelilerle ilgili olarak dün düzenlenen saldırının dört şüphelisinin Rusya’nın Ukrayna ile olan sınıra doğru gittiğini, şüphelilerin sınıra doğru giderken gözaltına alındığını belirtti. Şüphelilerin ‘Ukrayna’da bağlantılarının olduğunu’ ileri süren FSB, açıklamasında, saldırının ‘dikkatli bir şekilde planlandığını’ söyledi. Putin de bugünkü açıklamasında, yakalanan şüphelilerin Ukrayna sınırına doğru hareket ettiğini kaydetti. Ukrayna Devlet Başkanı Vladimir Zelenskiy’nin danışmanı Mykhailo Podolyak, benzer iddialar karşısında dün saldırıdan sonra yaptığı açıklamada, Ukrayna’nın saldırıyla ilgisinin olmadığını belirtmişti.
OLAY YERİNDE SON DURUM NE?
Saldırının ardından olayın yaşandığı konser salonunda Rusya Soruşturma Komitesi tarafından inceleme başlatıldı. Komite tarafından paylaşılan görüntülerde, komite üyelerinin saldırıda kullanıldığından şüphelenilen silahları incelediği, Rusya Soruşturma Komitesi Başkanı Aleksandr Bastrıkin’in de saldırının yaşandığı Crocus City Hall’daki ekibin çalışmalarını koordine etmek üzere olay yerine geldiği görüldü. Saldırının ardından bazı kişiler de ellerinde çiçeklerle Crocus City Hall’e gelerek ölenlerin anısına çiçek bıraktı.
RUSYA’DA SALDIRIYA NASIL TEPKİ GÖSTERİLDİ?
Rusya’nın eski devlet başkanlarından olan Rusya Güvenlik Konseyi Başkan Yardımcısı Dmitriy Medvedev, Telegram kanalından dün akşam yaptığı açıklamada, hem saldırıyı düzenleyenlerin hem de saldırının arkasında olan, onu planlayan kişilerin ‘yakalanıp öldürülmesini’ istedi. Medvedev, “Hepsi bulunmalı ve terörist olarak acımasızca yok edilmeli” diye konuştu. Putin’e yakın isimlerden Rusya Güvenlik Konseyi Sekreteri Nikolay Patruşev de ‘konser saldırısından sorumlu olanların cezalandırılacağını’ söyledi.
RUSYA’NIN TEPKİSİ NE OLACAK?
Rusya’nın bu saldırıya nasıl bir tepki vereceği de merak konusu oldu. Medvedev, açıklamasında, “Ölüme ölüm” derken, BBC News’e konuşan Rusya uzmanı Matthew Sussex, Rusya’nın bu saldırıya yanıtının ‘aşırı şiddet’ olacağı görüşünde. Buna örnek olarak 2002 yılındaki Moskova tiyatrosu ve 2004 yılındaki Beslan okul saldırılarına atıfta bulunan Sussex, “Belki de saldırıları kimin gerçekleştirdiği o kadar önemli değildir; belki de Rus hükümetinin kimi suçlamaya ve kime tepki göstereceğine karar verdiği önemlidir” iddiasında bulundu.
DÜNYA NASIL TEPKİ GÖSTERDİ?
Saldırının ardından aralarında Türkiye’nin de olduğu ülkeler ile Birleşmiş Milletler (BM) ile Avrupa Birliği’nin (AB) de olduğu kurumlar sivil can kayıplarına işaret ederek saldırıyı kınadı. Sırbistan Cumhurbaşkanı Aleksandar Vucic ise Prva TV kanalına yaptığı açıklamada, Birleşik Krallık ve ABD büyükelçiliklerinin Moskova’daki alışveriş merkezlerini ziyaret etmemeleri yönünde vatandaşlarına uyarıda bulunduğunu, bunun da bu iki ülkenin istihbarat servislerinin ‘olası terör saldırıları hakkında belirli bir bilgi sahibi olduğunu ortaya koyduğunu’ savundu.
Sırbistan Cumhurbaşkanı Vucic, açıklamasında şu ifadeleri kullandı: “7 Mart’ta ABD Büyükelçiliği, alışveriş merkezlerine gitmemeleri yönünde vatandaşlarını uyardı. Daha sonra Britanya ve diğerleri de aynı şeyi yaptı. Bu, istihbarat servislerinin belirli konuşmaları dinlediği, bilgi sahibi olduğu ve bir şey olacağını bildiği anlamına geliyordu.”
ABD’nin The Wall Street Journal (WSJ) gazetesinin aktardığına göre, başkent Moskova’daki ABD Büyükelçiliği, 7 Mart tarihinde ABD vatandaşlarına yönelik, konser salonlarından uzak durmaları konusunda bir uyarı yayınlamıştı. Beyaz Saray Ulusal Güvenlik Konseyi Sözcüsü Adrienne Watson’ın da dün gece yaptığı açıklamaya göre, ABD hükümeti Moskova’da, olasılıkla aralarında konserlerin de olabileceği kalabalıkların hedef alınacağı bir ‘terör saldırısı’ planı konusunda bilgi sahibiydi. ABD Dışişleri Bakanlığı da bunun üzerine vatandaşlarına yönelik bir tavsiye yayınlamıştı. Watson, cuma gecesi yaptığı açıklamada, “ABD hükümeti, uzun süredir devam eden ‘uyarma görevi’ politikasıyla uyumlu bir şekilde bu bilgiyi Rus yetkililerle de paylaştı” dedi.
Bu hafta, Rusya devlet haber ajanslarından TASS, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in ABD’nin olası bir ‘terör saldırısına’ yönelik uyarılarını ‘provoke edici’ olarak nitelendirdiğini aktarmıştı. Buna göre, Devlet Başkanı Putin, Federal Güvenlik Servisi ve diğer kolluk kuvvetlerini ‘terör saldırılarını önleme çabalarını artırmaya’ çağırmıştı.
***Mutluluk, adalet, özgürlük, hukuk, insanlık ve sevgi paylaştıkça artar***