(Serbest Görüş) – Türkiye’nin İsveç’in NATO üyeliğini onaylamasının ardından “ilişkileri yeniden canlandırma” amacıyla Ankara’yı ziyaret eden ABD Dışişleri Bakan Yardımcısı Vekili Victoria Nuland, F-35 gerilimi konusunda “Rus yapımı S-400 hava savunma sistemlerinden vazgeçme” şartını yineledi. Nuland, Türkiye’nin S-400’lerden vazgeçmesi halinde “Hasımlara Yaptırımlar Yoluyla Karşılık Verme Yasası” (CAATSA) kapsamında Ankara’ya uygulanan yaptırımlarını kaldırabileceklerini de ekledi.
CNN Türk’ten Büşra Arslantaş’a konuşan Nuland, Ankara’nın “ortak üretici” statüsünün de bulunduğu F-35 programından çıkarılması hakkında şunları söyledi: “Patriot satışını müzakere ediyorduk ve bu müzakereler devam ederken Türkiye başka bir yöne gitti… Açıkçası, eğer S-400 meselesini çözebilirsek, ki bunu istiyoruz, ABD Türkiye’yi F-35 ailesine geri kabul etmekten memnuniyet duyacaktır. Ama önce bu diğer meseleyi çözmeliyiz ve bunu çözerken de Türkiye’nin güçlü bir hava savunmasına sahip olmasını sağlamalıyız.”
Nuland, “Türkiye’ye çözüm için bir formül önerdiniz mi?” sorusuna yanıtında da CAATSA yaptırımlarının kaldırılabileceğin belirterek şöyle dedi: “Yine söylüyorum, uzun yıllardır hem S-400 alımından önce hem de o zamandan beri hava savunmasını güçlendirmeyle ilgili görüşmeyi teklif ediyoruz. Bildiğiniz üzere bu karmaşık bir konu. Bugünlerde herkesin hava savunmasına ihtiyacı var. Bunu dünyanın her yerinde görüyoruz. Ama yine de bu konuyu aşabilirsek, CAATSA meselesi ortadan kalkacak ve F-35 konuşmalarına geri dönebileceğiz.”
ABD Dışişleri Bakan Yardımcısı Vekili ziyaretinin, Türkiye’nin İsveç’in NATO’ya katılımını onaylamasının hemen sonrasına denk gelmesinin tesadüf olmadığını ve iki ülke arasındaki ilişkileri “yeniden canlandırmak” amacını taşıdığını da belirtti. Nuland, İsveç’e verilen onay sonrasında Ankara’ya yeni F-16 jetleri ve mevcut F-16 filosu için modernizasyon kitlerinin satışı için Biden yönetiminin Kongre’ye çağrı yaptığını da hatırlatarak, “Türkiye’nin F-16 filosunu geliştirmesinin Amerikan güvenliği ve bu düzeyde tam aktif ve katılımcı olmanın müttefikler arasında yük paylaşımı için önemli olduğu konusunda Amerikalı milletvekillerini ikna etmek için çaba sarf edildiğini” söyledi. Nuland “yeni jetlerin ne zamana hazır olacağını bilmediğini” ekledi.
ABD Dışişleri Bakanlığı, TBMM’nin İsveç’in NATO üyeliğini onaylamasının ardından Türkiye’ye 40 adet F-16 savaş uçağının satışı ve mevcut filonun modernizasyonu konusunda Kongre’ye resmi bildirimde bulunmuştu. 15 günlük bildirim süresi cuma günü başladı.
Türkiye, NATO üyesi olarak Rus yapımı S-400 hava savunma sistemlerini satın alması gerekçesiyle F-35 programından 2019’da çıkarılmıştı. Amerikan yönetimi, Türkiye’nin aynı anda hem F-35’lere, hem de bu tür “hayalet” savaş uçaklarını düşürmek üzere tasarlanmış olan S-400’lere sahip olmasına karşı çıkmıştı. Bu durumun Amerikan askeri teknolojisini ve personelini tehlikeye atacağı, gizli bilgilerin Rus savunma sanayinin eline geçebileceği iddia edilmişti. Ankara ise Patriot görüşmelerinden sonuç çıkmadığı için S-400 alındığını savunmuş, iki program arasında hiçbir bağ olmayacağı taahhüdünde bulunmuştu.
Ancak Türkiye aylar süren görüşmelere rağmen CAATSA yaptırımları ile F-35 programından atılmış, yeni F-16’lar ve modernizasyon kitleri konusunda beklenen ilerleme de askıya alınmıştı. S-400, F-16 ve F-35’ler konusu, Türkiye’nin ABD ve NATO ile ilişkilerinde başta İsveç’in NATO üyeliği olmak üzere, o tarihten beri çeşitli pazarlıklara konu oluyor. S-400’lerden vazgeçme yönünde geçmişte de ABD’den gelen ültimatomlar reddedilmişti.
***Mutluluk, adalet, özgürlük, hukuk, insanlık ve sevgi paylaştıkça artar***