İsrail’e yönelik ‘soykırım’ davasında ara karar için dünyadan tepkiler, kim ne dedi?

Uluslararası Adalet Divanı’nın (UAD) Güney Afrika tarafından İsrail aleyhine açılan ‘soykırım davasında’ açıkladığı arar karara dünyadan tepkiler gelmeye devam ediyor. 

UAD, gün içerisinde açıkladığı ara kararında, “İsrail’in Gazze’de soykırımı önlemek için tüm tedbirleri almasına” hükmetti. 

Ayrıca Birleşmiş Milletler’in en yüksek yargı mercii konumundaki Uluslararası Adalet Divanı, ‘İsrail’in Hamas’a karşı yürüttüğü savaşta Filistinlilerin soykırıma uğramaması için aldığı tedbirleri bir ay içinde rapor etmesini’ emretti.

İşte dünyadan karara ilişkin ilk tepkiler:

Netanyahu: İsrail, gerekeni yapmaya devam edecek

İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, UAD’ın ara kararını açıklamasının ardından yaptığı değerlendirmede, Güney Afrika tarafından açılan soykırım davasını ‘çirkin’ olarak niteledi ve “Ülkemizi ve halkımızı savunmak için ne gerekiyorsa yapmaya devam edeceğiz” dedi.

Ülkesinin ‘uluslararası hukuka bağlı’ olduğunu söyleyen Netanyahu, “Her ülke gibi İsrail’in de kendini savunmak gibi temel bir hakkı vardır.” ifadesini kullandı. 

Mahkemenin ateşkes çağrısında bulunmamasına atıfla, “Uluslararası Adalet Divanı, bizi bu haktan mahrum bırakmaya yönelik çirkin talebi haklı olarak reddetti. İsrail’in, Filistinlilere karşı soykırım uyguladığı iddiası sadece yanlış değil, aynı zamanda çirkin ve mahkemenin bunu tartışmaya bile istekli olması nesiller boyunca silinmeyecek bir utançtır.” şeklinde konuştu. 

Güney Afrika: Hukukun üstünlüğü için kesin bir zafer

Güney Afrika Dışişleri Bakanlığı’ndan yapılan açıklamada, “Bugün, uluslararası hukukun üstünlüğü adına kesin bir zafer ve Filistin halkı için adalet arayışında önemli bir dönüm noktasıdır” değerlendirmesinde bulunuldu. 

“İsrail’in, Mahkeme’nin kararını göz önünde bulundurarak, askeri eylemlerinin Soykırım Sözleşmesi dahil uluslararası hukuka tam olarak uygun olduğunu iddia etmeye devam etmesi için inandırıcı bir temel yoktur” ifadesine yer verilen açıklamada ayrıca, “Güney Afrika, İsrail’in açıkça tehdit ettiği üzere, bu emrin uygulanmasını engelleyecek şekilde hareket etmeyeceğini, bunun yerine, yapması gerektiği gibi, emrin uygulanmasına tam olarak uyacak şekilde hareket edeceğini içtenlikle umuyor.” denildi. 

Filistin: Geçici tedbirlerin uygulanmasını sağlamaya çağırıyoruz

Kararın ardından açıklama yapan Filistin Dışişleri Bakanlığı, “UAD yargıçları gerçekleri ve hukuku değerlendirmiş, insanlık ve uluslararası hukuk lehine karar vermişlerdir” yorumunu yaptı. 

Bakanlık, açıklamasında şu ifadelere yer verdi:

“Tüm devletleri, işgalci güç İsrail de dahil olmak üzere, mahkeme tarafından emredilen tüm geçici tedbirlerin uygulanmasını sağlamaya çağırıyoruz. Bu bağlayıcı bir yasal yükümlülüktür. UAD kararı, hiçbir devletin hukukun üstünde olmadığına dair önemli bir hatırlatmadır. İsrail ve onun cezasızlığını mümkün kılan aktörler için de bir uyandırma çağrısı işlevi görmelidir.”

Hamas: Karar, İsrail’in izole edilmesine katkıda bulunuyor

Gazze’nin yönetimini elinde bulunduran Hamas’tan yapılan açıklamada, İsrail, ‘işgalci’ olarak tanımlandı ve kararın uygulanması istendi.

Hamas üst düzey yetkilisi Sami ebu Zuhri, “Uluslararası Adalet Divanı’nın kararı, işgalin (İsrail) izole edilmesine ve Gazze’de işlediği suçların ifşa edilmesine katkıda bulunan önemli bir gelişmedir. İsrail’e mahkemenin kararlarını uygulama çağrısında bulunuyoruz.” diye konuştu. 

Ankara: Kararının derhal uygulanmasını bekliyoruz

Türkiye Dışişleri Bakanlığı, “Uluslararası Adalet Divanı’nın açıkladığı tedbirlerin, Filistin’de akan kanın durdurulması için çok önemli bir fırsat teşkil ettiğini düşünüyoruz.” açıklamasında bulundu.

Bakanlık, “Adalet Divanının İsrail’in Filistin halkına saldırılarına ilişkin açıkladığı ihtiyati tedbir kararının İsrail tarafından derhal ve tam olarak uygulanmasını bekliyoruz.” ifadelerine yer verdi.

Cumhurbaşkanı Erdoğan: Kararı memnuniyetle karşılıyorum

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan “Uluslararası Adalet Divanında Gazze’deki insanlık dışı saldırılarla ilgili alınan ihtiyati tedbir kararını değerli buluyor, memnuniyetle karşılıyorum” açıklamasında bulundu. 

Sosyal medya hesabı X’ten paylaşım yapan Erdoğan, iletisinde şu açıklamada bulundu

“Uluslararası Adalet Divanı’nda Gazze’deki insanlık dışı saldırılarla ilgili alınan ihtiyati tedbir kararını değerli buluyor, memnuniyetle karşılıyorum. Filistinli masum sivillere yönelik işlenen savaş suçlarının cezasız kalmaması için sürecin takipçisi olmayı sürdüreceğiz. Soykırım Sözleşmesi’ne taraf ülkeler için bağlayıcı olan bu kararın, İsrail’in kadın, çocuk, yaşlı ayırt etmeden gerçekleştirdiği saldırılarının artık bir son bulmasına vesile olmasını diliyoruz. Türkiye olarak ateşkesin tesisi ve kalıcı barışa giden yolun temini adına tüm gücümüzle çalışmaya ve Filistinli kardeşlerimizin yanında olmaya devam edeceğiz.” 

İspanya Dışişleri Bakanlığı: Acil ateşkes olmalı

İspanya Dışişleri Bakanlığı’ndan yapılan açıklamada, “İspanya tüm tarafları bu tedbirlerin tamamına saygı göstermeye ve uymaya çağırmaktadır. İspanya bir kez daha acil ateşkes, rehinelerin koşulsuz serbest bırakılması, acil ve düzenli insani yardım erişimi ve iki devletli çözümün tesis edilmesine yönelik adımların atılması çağrısını yineler.” denildi. 

İnsan Hakları İzleme Örgütü: Derhal harekete geçilmesi gerekiyor

İnsan Hakları İzleme Örgütü (HRW), ara kararın ardından yaptığı açıklamada, sert ifadeler kullandı. 

Açıklamada, şöyle denildi:

“Dünya Mahkemesi’nin dönüm noktası niteliğindeki kararı, İsrail ve müttefiklerinin Gazze’deki Filistinlilere yönelik soykırım ve diğer zulümlerin önlenmesi için derhal harekete geçilmesi gerektiğini ortaya koyuyor. Hayatlar tehlikede ve hükümetlerin kararın uygulanmasını sağlamak üzere ellerindeki baskı unsurlarını acilen kullanmaları gerekiyor. İsrail’in Gazze’de Filistinli sivillere karşı işlediği savaş suçlarından kaynaklanan acıların büyüklüğü ve ciddiyeti, acil önlemler alınmasını gerektiriyor. Mahkemenin açık ve bağlayıcı kararları, İsrail’in müttefiklerini, küresel kurallara dayalı bir düzen konusundaki taahhütlerini desteklemeye ve bu önemli karara uyumu sağlamaya zorluyor.”

Uluslararası Af Örgütü: İsrail, karara derhal uymalı

Savaşın başından itibaren ateşkes çağrısında bulunan Uluslararası Af Örgütü, ara kararın ardından yaptığı değerlendirmede, Filistinlilerin hayatlarının risk altında olduğunu belirtti. Örgüt adına Genel Sekreter Agnes Callamard tarafından yapılan değerlendirmede, şu ifadeler yer aldı:

“Riskler daha yüksek olamazdı… UAD’ın geçici tedbirleri, Mahkeme’nin görüşüne göre, Gazze’deki Filistinlilerin hayatta kalmasının risk altında olduğunu göstermektedir. İsrail hükümeti UAD’ın kararına derhal uymalıdır.”