– Çin’de martta savunma bakanı yapılan, 25 Ağustos’tan beri ortada gözükmeyen ve görevden alındığı ekim sonunda doğrulanan Li Şangfu’nun yerine Dong Jun atandı. Daha önce Reuters, Dışişleri Bakanı Çin Gang’ın ardından ortadan kaybolan ikinci üst düzey isim olan Li’nin ordunun ekipman alımı ve araştırma bölümünün başındayken yolsuzluğa karıştığı iddiaları nedeniyle soruşturma altında olduğunu yazmıştı.
DOĞU DENİZ FİLOSU VE GÜNEY KANADI KOMUTANLIĞI’NI YÖNETTİ
Li’nin yerine Çin Savunma Bakanı olan Dong Jun ise eski Deniz Kuvvetleri Komutanı. Ondan önce iki kritik görev daha üstlendi. Doğu Kanadı Komutanlığı’nın omurgası olan Doğu Deniz Filosu’nun komutan yardımcısıydı ki, bu filo Pekin’in ‘tek Çin’ politikası uyguladığı Tayvan ile ilgili askeri faaliyetlerden sorumlu ana güç. Çin’in büyük kısmında hak iddia ettiği Güney Çin Denizi’nde faaliyet gösteren Güney Kanadı Komutanlığı’nın komutan yardımcılığını da yaptı. Dolayısıyla Çin açısından en önemli iki mesele olan Tayvan ve Güney Çin Denizi konularında tecrübesi yüksek bir isim.
ÇİN’İ EGEMEN DÜNYA GÜCÜ HALİNE GETİRME ÇABASI
Savunma Bakanı değişikliği, Devlet Başkanı Şi Cinping’in Çin’i egemen bir dünya gücü haline getirme çabası kapsamında orduyu geliştirmeyi tırmandırdığı dönemde geldi.
ABD ORDUSUYLA İLİŞKİLER MESELESİYLE UĞRAŞACAK
Reuters’e göre Çin Savunma Bakanının rolü, Çin Halk Kurtuluş Ordusu’nun medya ve diğer silahlı kuvvetlerle ilişkilerindeki kamusal yüzü olmak. Dolayısıyla 62 yaşındaki Dong’un asli görevi, Tayvan ve Güney Çin Denizi üzerinden çatışma riskini azaltmak için ABD ordusuyla sıkı diyalog yürütmek olacak.
Reuters’in görüşünü aldığı Singapur’daki Rajaratnam Uluslararası Çalışmalar Okulu’nun uluslararası ilişkiler uzmanı Li Mingjiang, “Dong, Çin ile ABD orduları arasındaki yakın karşılaşmaları yönetmeye aşina. Bu, iki ordu arasındaki krizleri yönetmesi gerektiğinde işine yarayacak” değerlendirmesini yaptı.
‘TASFİYELERİN DEVAM ETTİĞİNİN İŞARETİ’
Atlantik Konseyi’nin Küresel Çin Merkezi’nde araştırmacı olarak da çalışan siyaset bilimci Wen-Ti Sung, “Dong’un seçilmesi, ordunun Roket Kuvveti ve Ekipman Geliştirme Bölümü’nde tasfiyelerin devam ettiğinin işareti” dedi.
Bu iki kuvvetten gelen önceki iki savunma bakanı, ortadan kaybolmuş vaziyette.
GÖREVDEN ALINAN ALINANA
Yanısıra Ulusal Halk Kongresi Daimi Komitesi, dünkü açıklamasında, Çin’in en üst düzey yasama organından dokuz üst düzey askeri yetkili görevden alındığını duyurdu. Bunlar arasında temmuz ayında aniden görevden alınan eski Roket Kuvvetleri Komutanı Li Yuçao, selefi Zhou Yaning ve diğer iki Roket Kuvvetleri yetkilisi, Ekipman Geliştirme bölümünden iki yetkili, Müşterek Kurmay Dairesi Başkan Yardımcısı Zhang Zhenzhong ve eski Hava Kuvvetleri Komutanı Ding Laihang var. Devlete ait füze savunma şirketlerinin üç yöneticisinin de simgesel bir siyasi danışma organındaki üyelikleri iptal edildi.
Son gelişmeler, Çin askeri yapısının en üst düzeylerinde kapsamlı bir yeniden yapılanmaya işaret ediyor.
#China appoints new minister of defense amid military reshuffle
The decision, which comes in the wake of a succession of military personnel shake-ups in recent months, underscores a comprehensive and impactful restructuring within the #Chinese military. https://t.co/nZHs8XPVoD
— Al Mayadeen English (@MayadeenEnglish) December 30, 2023
‘YOLSUZLUK YAPANLARIN YAKASINDAYIZ’
Çin Savunma Bakanlığı, ağustos ayında Li’nin selefi Wei Fenghe’nin nerede olduğu sorulduğunda “yolsuzluk yapan her yetkiliyi çökertmekten” söz etti. Bu, Çin’in nükleer ve konvansiyonel füze cephaneliğinden sorumlu kuvvetlerde büyük değişikliklere gidilmesi sonrası, üst düzey askeri liderlere yolsuzluk soruşturması açıldığına ilk atıf oldu.
SELEFİ ABD’NİN YAPTIRIM LİSTESİNDEYDİ
Ekim ayında savunma bakanı ve devlet konseyi üyesi unvanının alındığı açıklanan Li, bakanlık yaptığı kısa süre boyunca ABD Savunma Bakanı Lloyd Austin ile görüşmedi. Çin Savunma Bakanlığı, Li-Austin görüşmesi için Rus uçak ve ekipmanı satın almadaki rolü nedeniyle 2018’de Li’ye konulan ABD yaptırımlarının kaldırılması gerektiğini açıkladı. Halefi Dong’un ABD yaptırımları altında olduğuna dair bilgi bulunmuyor.
ÇİN-ABD ÜST DÜZEY ASKERİ GÖRÜŞMELERİ YENİDEN BAŞLAYACAK
Geçen ay San Francisco’da bir araya gelen ABD Başkanı Joe Biden ile Çinli mevkidaşı Şi Cinping, dönemin Temsilciler Meclisi Başkanı Nancy Pelosi’nin Ağustos 2022’de Tayvan’a yaptığı ziyaretin ardından askıya alınan üst düzey askeri görüşmeleri yeniden başlatma konusunda anlaşmıştı. İki ülke arasında 2024 başında Savunma Politikası Koordinasyon Görüşmeleri ve Askeri Denizcilik İstişare Anlaşması görüşmeleri planlanıyor. (Reuters, Al Mayadeen, Dış Haberler)
***Mutluluk, adalet, özgürlük, hukuk, insanlık ve sevgi paylaştıkça artar***