– Gazze saldırısının ışığında Filistinlilere yönelik savaş ve insanlık suçlarıyla itham edilen İsrail’e yönelik silah, teçhizat, malzeme sevkiyatı dünya çapında mercek altına alınırken, Hollanda, İsrail’e jet parçaları sevkiyatı nedeniyle “savaş suçlarına ortak olmakla” suçlandı.
Lahey’deki bir mahkeme, insan hakları örgütleri F-35 savaş uçağı parçalarının İsrail’e ihracatının Gazze’deki savaş suçlarına suç ortağı haline getirdiği gerekçesiyle Hollanda devletine karşı açtığı davayı pazartesi günü göreceğini duyurdu.
Hollanda devletine karşı dava açan örgütler arasında Uluslararası Af ve Oxfam’ın Hollanda şubeleri, PAX ve The Rights Forum bulunuyor.
Örgütlere göre “Çatışma devam ederken İsrail savaş uçakları için yedek parçaların sevkiyatına izin veren Hollanda, İsrail’in Gazze’de geniş çaplı ve ciddi insani hukuk ihlallerine katkıda bulunuyor”.
BAŞBAKAN MARK RUTTE VE İKİ BAKAN HAKKINDA SUÇ DUYURUSU
Hollanda’daki Müslüman Hakları İzleme Grubu da İsrail’e F-35 parçaları satarak savaş suçlarına iştirak edildiği gerekçesiyle Hollanda geçici hükümetinin Başbakanı Mark Rutte ve iki bakanı hakkında suç duyurusunda bulundu.
Aralarında çok sayıda Türkiye kökenli hukukçunun bulunduğu grup adına şikayet dilekçesini savcılığa sunan avukat Reinout Sterk, Başbakan Rutte, Dışişleri Bakanı Hanke Bruins Slot ve Dış Ticaret ve Kalkınma ve İşbirliği Bakanı Liesje Schreinemacher hakkında suç duyurusunda bulunduklarını söyledi.
RESMİ UYARILARA RAĞMEN TEDARİKE DEVAM KARARI NEDENİYLE
Avukat Sterk, kişisel web sitesinde yaptığı açıklamada, “İsrail’in Filistinlilere yönelik saldırılarında muhtemel savaş suçu işlediğine ilişkin resmi uyarılara rağmen, hükümetin İsrail’e F-35 savaş uçağı yedek parçaları tedarik etmeye devam kararı aldığı için suç ortaklığından sorumlu tutulduğu” belirtildi.
HOLLANDA CEZA YASASI’NIN 48. MADDESİNE DAYANARAK
Açıklamada İsrail Hava Kuvvetlerinin büyük ölçüde F-35 savaş uçaklarından oluştuğuna dikkat çekildi. Hollanda Ceza Yasası’nın 48. maddesine göre “suçun işlenmesine kasıtlı olarak yardım edenler” veya “suçun işlenmesi için kasıtlı olarak fırsat, araç veya bilgi sağlayanların” suça iştirakten cezalandırılabildiği ve bu sebeple Hollanda hükümetinin İsrail’e F-35 savaş uçakları parçası tedarik ederek suça iştirak” şartlarını sağladığı vurgulandı.
ÇOK SAYIDA RESMİ UYARI YAPILMIŞTI
İsrail’e silah tedarikine devam edilmesi durumunda, İsrail’in savaş suçlarından sorumluluklarının doğabileceği hususunda Rutte, Bruins Slot, Schreinemacher ve diğer hükümet yetkililerinin resmi yazıyla uyarıldığı aktarıldı. Uluslararası ceza hukuku uzmanı Marieke de Hoon’un 16 Kasım’da Hollanda Parlamentosu Dışişleri Komisyonu Savaş Hukuku Yuvarlak Masa Toplantısı’nda “İsrail savaş suçu işliyor gibi görünüyor” dediği hatırlatıldı. Dolayısıyla hükümet yetkililerinin İsrail’in savaş hukuku ihlallerine ortak olma riskinin farkında olduğuna dikkat çekildi.
Daha önce Hollanda’nın Tel Aviv Büyükelçiliği’nin, Hollanda hükümetine sunduğu raporlarda, İsrail’in “uluslararası insancıl hukukun ciddi ihlallerine” yol açabileceği uyarılarında bulunduğu, ancak hükümetin hem kendi silah ihracat politikası hem de uluslararası anlaşmalar aleyhine hareket ederek İsrail’e askeri ekipman ve parça tedarikine devam kararı aldığı medyaya yansımıştı.
Bu ayın başlarında Hollanda’nın NRC gazetesi, hükümet kaynaklarının şu sözlerine yer vermişti: “Hollanda hükümeti, hukuk danışmanlarının bu tür jetlerin uluslararası hukuku ihlal edebilecek şekilde Gazze Şeridi’ndeki büyük ölçekli bombalamalarda kullanıldığı yönündeki uyarılarına rağmen, İsrail’e F-35 yedek parçalarının sevkiyatına izin verdi.”
BM İnsan Hakları Yüksek Komiseri dahil çok sayıda BM yetkilisi, İsrail’in Gazze’ye düzenlediği hava saldırılarının, yüksek sivil can kayıpları göz önüne alındığında, savaş suçu anlamına gelebileceği yönündeki endişelerini dile getirmişti. (Reuters, AA, Dış Haberler)
***Mutluluk, adalet, özgürlük, hukuk, insanlık ve sevgi paylaştıkça artar***