Fransa’da Elysee Sarayı’nda düzenlenen Avrupa Hahamlar Konferansı’nda Fransa Hahambaşısı Haim Korsia, Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron’un da hazır bulunduğu bir programda Hanuka mumu yaktı. Törene ait görüntülerin sosyal medyada yayılması ülke genelinde laiklik tartışmalarına yol açtı.
euronews Türkçe’nin aktardığına göre, hükümet kanadı töreni savunurken aralarında milletvekilleri, gazeteciler, tarihçiler ve Yahudi cemaatinin önde gelen bazı isimleri törene sert tepki gösterdi. Fransa’nın laik bir ülke olduğunu dile getirenler, din ile devlet işlerinin birbirinden ayrılması gerektiğini ifade etti.
YAHUDİ LİDER: BAŞKANLIK SARAYINDA KUTLANMASI HATA
Başbakan Elisabeth Borne, Elysee Sarayı’ndaki Hanuka kutlamasını, ülkede “yükselen antisemitizm karşısında bir destek sinyali” olarak gördüklerini belirterek savundu. Ancak ülkedeki Yahudi örgütlerinin çatı kuruluşu Fransa Yahudi Konseyi (CRIF) Başkanı Yonathan Arfi, bayramın başkanlık sarayında kutlanmasının “hata” olduğunu söyledi. “Elysee Sarayı’nda Hanuka mumu yakılmasının cumhuriyetin DNA’sında” olmadığını kaydeden Arfi, Radyo Sud’a verdiği demeçte “Hanuka mumu yakmak Elysee Sarayı’nın işi değil. Fransız Cumhuriyeti’nin DNA’sı, dini olan her şeyden uzak durmaktır” sözleriyle hem Macron’un dini törene katılımını hem de törenin başkanlık sarayında yapılmasını eleştirdi.
Allumage de la première bougie de Hanoucca à l’Elysée en présence d’Emmanuel Macron. Le président de la République a allumé une bougie en mémoire des victimes des massacres du 7 octobre et le Grand Rabbin De France, Haïm Korsia, a allumé la première bougie. pic.twitter.com/hjafENqh8Y
— Radio Shalom (@radioshalom94_8) December 7, 2023
‘FRANSA YAHUDİLERİNİ ZAYIFLATIR’
“Şaşırdığını” söyleyen Yonathan Arfi, eleştirilerini şöyle sürdürdü: “Dini bir törene ev sahipliği yapmak geleneksel olarak bir kamu otoritesinin rolü değil. Bunun tekrarlanmaması gereken bir şey. Fransa Yahudileri laikliği her zaman bir koruma ve özgürlük yasası olarak görmüştür. Laikliği zayıflatan herhangi bir şey Fransa Yahudilerini de zayıflatır”.
FRANSA İÇİŞLERİ BAKANI DARMANİN: LAİKLİĞE AYKIRI DEĞİL
Tartışmalara müdahil olan Fransa İçişleri Bakanı Gerald Darmanin’e göre ise Cumhurbaşkanı Macron’un, Fransa Hahambaşısı Haim Korsia’nın sarayda Hanuka mumu yakmasına izin vermesi “laikliğe aykırı bir davranış değil”. Franceinfo’ya konuşan Darmanin, “Cumhurbaşkanı dinlerin savunucusudur. Hepsine saygı duyuyor. Devlet Başkanı olarak laikliği ihlali de söz konusu değildir.” ifadesini kullandı.
Ayrıca Bakan Dermanin, “Bu önemli Yahudi bayramında, Yahudi yurttaşlarımızın antisemit eylemlere maruz kaldığı, hahamların, sinagogların saldırıya uğradığı, sokakta dini işaretler taşıyan insanların saldırıya uğradığı bir dönemde, Cumhurbaşkanının Yahudi yurttaşlarımızın yanında durmasının son derece normal olduğunu düşünüyorum.” şeklinde konuştu.
‘CUMHURİYETİN TEMEL İLKESİ MACRON’UN UMURUNDA DEĞİL’
Ritüele tepki gösteren tarihçi Eric Anceau, sosyal medya hesabından yaptığı paylaşımda, “Elysee Sarayı’nda dini bir tören! Yakın tarihli bir kitabımda gösterdiğim gibi, Fransız laikliği büyük bir esnekliğe sahiptir, ancak burada o laiklikten son derece uzağız. Ya Emmanuel Macron’un kafası karışık ya da Cumhuriyetimizin temel ilkesi umurunda bile değil… Kararı size bırakıyorum.” sözleriyle kutlamaya karşı çıktı.
Ülkenin tanınmış tarihçilerinden Paris Siyasi Araştırmalar Enstitüsü öğretim görevlisi Charles-Louis Foulon da kaleme aldığı bir makalede, Fransa Cumhuriyeti’nin laik bir devlet olduğunu hatırlattı ve Cumhurbaşkanı Macron’un bu törene katılımının çelişki yarattığını aktardı.
Foulon, laiklik kapsamında kilise ve devlet işlerinin birbirinden ayrılmasına uygun olarak, devlet başkanının, başkanlık sarayındaki dini kutlamalardan kaçınması ve bunun yerine dini mekanlardaki etkinliklere katılması gerektiğini dile getirdi. (Kaynak)
***Mutluluk, adalet, özgürlük, hukuk, insanlık ve sevgi paylaştıkça artar***