Ermenistan Başbakanı Nikol Paşinyan’ın önceki gün paylaştığı videoda, Türkiye ve Azerbaycan ile tüm transit ticaret yollarının güvenli şekilde açılmasından söz edildi. Bu kapsamda Ermenistan’ın Ararat idari bölgesine bağlı Yeraskh ile Nahçıvan sınırı arasında demiryolu hattını yeniden tesis etmek ve kontrol noktaları kurmak öngörülerek Zengezur Koridoru’nun açılmasına işaret edildi.
ՀՀ կառավարությունը ներկայացնում է «Խաղաղության խաչմերուկ» նախագիծը։
The Government of the Republic of Armenia presents «Crossroads of Peace» project. pic.twitter.com/VGrRtMEHiT
— Nikol Pashinyan (@NikolPashinyan) November 18, 2023
Azerbaycan’ın doğrudan kara bağlantısının bulunmadığı Türkiye sınırındaki Nahçıvan Özerk Cumhuriyeti’ne bağlanması, Ankara ile Bakü’nün önemli bir talebi. Zengezur denilen bu koridor tarafından devre dışı bırakıldığından İran öneriye karşı çıkıyordu. Tahran’ın İsrail tarafından desteklenen Azerbaycan’a karşı Ermenistan’ı desteklemiş olmasına rağmen, Paşinyan, Zengezur Koridoru’nu açmayı kabul etmiş görünüyor.
ERMENİSTAN, AZERBAYCAN, TÜRKİYE ARASINDA ULAŞIM VE YENİ SINIR KAPILARI TANITILDI
Ermenistan Başbakanı, ilk kez 26 Ekim’de Gürcistan’daki İpek Yolu Forumu’nda duyurduğu Ermenistan, Azerbaycan, Türkiye, İran ve Gürcistan arasında Barış Kavşakları projesiyle ilgili bu kez video paylaştı. Ermenistan, Azerbaycan, Türkiye, İran ve Gürcistan’ın karayolları, demiryolları, boru hatlarıyla birbirlerine bağlanmasıyla bu 5 ülkenin daha geniş çaplı uluslararası ticaret yapmasına ilişkin projenin videosunda Ermenistan, Azerbaycan, Türkiye arasında ulaşım ve yeni sınır kapıları ayrıntılı şekilde anlatıldı.
Projede Paşinyan’ın arasının bozuk olduğu Rusya’ya yer verilmedi.
İRAN CUMHURBAŞKANI ‘KESİNKES KARŞIYIZ’ DEMİŞTİ
Daha önce İran’dan Azerbaycan’ı Nahçıvan’a bağlayacak Zengezur Koridoru projesine yönelik bir dizi olumsuz açıklama gelmişti.
Ekim başında İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi’nin Tahran’da Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev’in Özel Temsilcisi Halef Halefov ve Ermenistan Ulusal Güvenlik Konseyi Sekreteri Armen Grigoryan ile ayrı ayrı görüşmeler gerçekleştirmesinin ardından yapılan açıklamada “Kesinkes karşıyız” denilmişti.
Açıklamada Reisi’nin her iki görüşmesinde de muhataplarına “Zengezur Koridoru’nun NATO’nun bölgedeki varlığı için bir dayanak olacağını, ülkeler için bir ulusal güvenlik tehdidi oluşturacağını ve bu nedenle İran’ın kesinlikle karşı çıktığını” söylediği aktarılmıştı.
Kafkaslar’daki herhangi bir jeopolitik değişikliği “kabul edilemez” diye niteleyip bunun bölge ülkelerinin çıkarlarına zarar verebileceğini, Kafkasya’ya üçüncü ülkelerin müdahalesine karşı olduklarını sıralayan Reisi, “Ermenistan ve Azerbaycan arasındaki sorunların diyalog yoluyla çözülmesi gerektiğini, İran’ın bu yönde işbirliğine hazır olduğunu” belirtmişti.
Reisi, bunun için Türkiye, Azerbaycan, İran, Ermenistan, Gürcistan ve Rusya’nın bulunduğu 3+3 formatına işaret etmişti.
İRAN İÇİN JEOPOLİTİK VE ULUSAL GÜVENLİK MESELESİ
İran, Zengezur Koridoru’nun hayata geçirilmesiyle sadece mezkur avantajı kaybetmeyecek aynı zamanda bölgesel düzeyde jeopolitik önemi de azalacaktır. Kuzey ve kuzeybatısında bulunan Türk cumhuriyetleriyle Türkiye arasında oluşacak doğrudan karasal bağlantı; Türkiye’nin Asya ve Orta Asya ile bağlantısını da sağlayacağından İran’ın Türk dünyası nezdindeki jeopolitik önemini de oldukça zayıflatacaktır.
Ayrıca küresel düzeyde Çin’den Batı’ya uzanacak Doğu-Batı koridorunun da Zengezur Koridoru üzerinden hayata geçirilmesi durumunda İran sadece bölgesel değil küresel düzeyde de sahip olduğu jeostratejik avantajları büyük ölçüde yitirme olasılığıyla karşı karşıyadır.”
***Mutluluk, adalet, özgürlük, hukuk, insanlık ve sevgi paylaştıkça artar***