Can ÖKTEMER
Geçtiğimiz aylarda Paul McCartney, yeni bir Beatles şarkısı yayımlayacaklarını duyurduğunda müzik dünyasını büyük bir heyecan dalgası sarmıştı. Neticede Beatles’ın kaydedeceği ıslığın bile bugün için büyük bir önemi var.
Üstelik üstat McCartney parçanın prodüksiyonunda yapay zekadan yardım aldıklarını açıklamasını ekleyince meraklı bakışlar gizemli Beatles parçasına yönelmişti. Muhafazakâr ve kıdemli hayranlar bu yapay zekâ işinden pek hoşlanmamışlardı.
Grubun hayatta olmayan iki üyesi John Lennon ve George Harrison’ın seslerinin ve enstrüman tekniklerinin yapay zeka ile üretilmesinden endişe duyuyorlardı. Sir Paul, bu noktada bir açıklama daha yaparak yayınlanacak parçanın organik bir Beatles parçası olduğunu ve yapay zekadan sadece teknik destek aldıklarını söyledi.
Herkes derin bir nefes alarak parçanın çıkış tarihini beklemeye başladı. Satır arasını kişisel bir notla bölmek istiyorum, bu arada: Beatles, 1994 yılında Raks Kaset’in çıkardığı Help ve A Hard Days Night adlı iki albümle hayatıma girmişti. Help, Yesterday ve A Hard Days Night’ı döndürüp, döndürüp dinlediğimi hatırlıyorum. (You’ve Got To Hide Your Love Away’i pek dinlememişim. Unutmayayım da ergenliğimle bir ara hesaplaşayım)
Bu iki albümle Beatles bağımlılığım başlamıştı. Yıllar içinde farklı müzikal patikalarda gezinsem de yolum bir şekilde hep Beatles’a düştü. Bu anlamda Now and Then’i de merakla bekliyordum.
Beatles tarihinin daha önce hiçbir yerde yayımlanmış parçası “Now and Then” perşembe günü tüm dünyaya duyuruldu. Şimdiden çevrim içi müzik platformlarında milyonlarca kez dinlenmiş, arkadaş Whatsapp gruplarında heyecanla paylaşılmaya başlandı bile.
Şarkıyı dinlemek için tıklayınız.
John Lennon tarikatının önemli bir üyesi olan eski Oasis üyesi Liam Gallagher, Twitter’dan yaptığı açıklamayla parçayı çok beğendiğini dile getirdi. Bu son dakika gelişmesi Gallagher’ın sosyal medyayı mantıklı kullandığı nadir anlardan biri olarak da tarihe geçti.
Ünlü Beatlesolog, akademisyen Dr. Holly Tessler1, masasının üzerindeki kağıtları havaya savurdu, heyecanla ayağa kalkarak Now and Then için grup tarihi ve mirası için önemini vurguladı: “Bu çok büyük bir olay”
Peki, nereden çıktı bu parça? 1995 yılında John Lennon’ın eşi Yoko, Paul McCartney’e “Paul’a” yazılı bir paket gönderiyor. (Parçanın hikayesinin anlatıldığı kısa bir belgesel Beatles’ın YouTube kanalında oynadığını hatırlatalım) Paketin için Lennon’ın öldürülmeden önce evinde kaydettiği dört parçanın yer aldığı kaset çıkıyor.
Kayıtları dinleyen McCartney, diğer grup Ringo Starr ve George Harrison’ı davet ederek parçaları eski günlerdeki kaydetmeyi öneriyor ve grup dağıldıktan sonra ilk defa bir araya gelerek çalışmaya başlıyor. Free As a Bird ve Real Love’ı başarıyla kaydediyorlar ama Now and Then’de sorun yaşıyorlar. Orijinal kayıtta piyanonun sesinde sorunlar varmış ve Lennon’ın sesi zorlukla duyuluyormuş. O tarihlerdeki teknoloji ise parçayı kurtarmaya yetmemiş. Dolayısıyla Free As a Bird ve Real Love dinleyice ulaşmış ama Now and Then zamanını beklemiş.
Takvim yaprakları 2022’yi gösterdiğinde Paul McCartney, parçayı günümüz teknolojisinin imkanlarıyla yeniden kaydetmek istemiş. Bu fikrinin oluşmasında en önemli paylardan biri Peter Jackson’ın Get Back adlı belgeseli olmuş.’Get Back’ malum, grubun kaydettiği buluntu materyallerden oluşan belgesel film.
Jackson’ın ekibi ellerindeki malzemeleri ses ve görüntü olarak teknoloji yardımıyla temizleyip, kaydedilme olanağı bulmuşlar. McCartney, aynı yaklaşımı Now and Then için uygulamak istemiş. Ringo Starr’la konuşmuş, o tamam deyince mix süreci de başlamış. Önlerindeki en büyük engel olarak piyano ve John Lennon’ın sesinin ayrılma engelini teknoloji yardımıyla aşmışlar, gitar solosu ise George Harrison’ın 1995 yılında stüdyoda kaydettiklerinden oluşturulmuş. Parça trafiğine serpiştirilen yaylılar ise Beatles 1960’lı yıllarda Strawberry Field Forever gibi parçalarda birlikte çalıştıkları George Martin’in oğlu Giles Martin şefliğinde kaydedilmiş. Basa Paul McCartney, davula da Ringo Starr geçince grup yıllar sonra yeniden bir araya gelmiş ve ortaya da yeni bir Beatles parçası çıkmış.
Ringo Starr, parçanın kaydedilme süreciyle ilgili “Yıllar sonra hepimiz yeniden bir araya gelmişiz gibi hissettim” demiş. McCartney ise parçayı ortaya çıkarıp, çıkarmama hususunda bir süre ikilime düşse de parçayı dostu, yoldaşı Lennon’ın seveceğini düşünerek bu işe girişmeye ikna olmuş.
‘Now and Then’, gerek sözleri gerek bestesiyle iyi bir Beatles parçası; falsosu az, vadettiğini ortaya koyan kusursuz bir ballad. Tek piyanoyla çalınınca John Lennon’ın 70’li yıllarda yaptığı solo albümleri hatırlatıyor, yanına grup arkadaşları gelince ise Beatles parçası oluyor.
Eşi benzeri olmayan bir uyum. Grup tarihini bilenler, hayranlar yıllar sonra ortaya çıkan bu melodilerde eski bir tanıdıkla karşılaşma hissi yaşayacaklar kuşkusuz. Now and Then, müzik tarihini değiştiren dört Liverpoollu gencin, kendi geçmişlerine, hikayelerine, yolculuklarına yaptıkları şık bir veda aynı zamanda.
Kayıp zamanın parantezinin kapanması… Eski dostların yeniden bir araya gelmesi… Bu anlamda parçanın duygusal yoğunluğu bir hayli fazla. “Beatles tarihinin yazılmış son şarkısı” John Lennon’ın sesiyle Paul McCartney’in sesinin son kez aynı notada denk gelmesi, Ringo’nun davullarıyla, George’nun gitarlarının aynı ritimde akıp gitmesi…
Kayıp zamanın melankolisi, geride bırakılan geçmişin insana “Hep farklı olasılıklar da olabilirdi” hissini uyandırmasında sanırım. Bunu Beatles için de söyleyebiliriz. 1970’li yıllarda dağılan grubun, dağılmadıklarını; John Lennon’ın, George Harrison’ın hayatta olduğu alternatif bir evrende neler yapabileceklerini insan düşünmeden edemiyor.
Müzikal olarak doğuştan yetenek kazanına düşmüş dörtlü, Rolling Stones gibi 80’lerine gelip hâlâ müzik yapmaya devam ederler miydi bilinmez. Belki de her şeyin böyle olmasının bir sebebi vardır. Yine de grubu dinlemeyi çok özlemişiz, tıpkı John Lennon Now and Then dediği gibi:”Now and then I miss you, oh, now and then I want you to be there for me..” *
Notlar:
Kaynak: https://www.theguardian.com/music/2023/nov/02/excitement-beatles-final-song-now-and-then-release-ai
* “Zaman zaman özlüyorum seni, zaman zaman yanımda olmanı istiyorum…”
***Mutluluk, adalet, özgürlük, hukuk, insanlık ve sevgi paylaştıkça artar***