NATO Dışişleri Bakanları iki gün boyunca Ortadoğu’daki durum dahil farklı “acil güvenlik konularını” ele almak üzere Brüksel’deki NATO Karargahı’nda toplandı. Toplantıya ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken ile Türk Dışişleri Bakanı Hakan Fidan da katıldı.
NATO üyesi ülkelerin yanısıra, Türkiye ve Macaristan’ın üyeliğini onaylamasını bekleyen İsveç Dışişleri Bakanı Tobias Billström de toplantıya katılan isimler arasında yer aldı.
Gazze ve Ukrayna’daki savaş ve Balkanlar’daki Sırbistan ve Kosova arasında yükselen gerilime rağmen, zirvenin en önemli başlıklarından birisi de, Türkiye’nin İsveç’in NATO üyeliğine vermesi beklenen onay oldu.
Bu çerçevede toplantı öncesi ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken ile Dışişleri Bakanı Hakan Fidan biraraya gelerek ABD ve Türkiye arasında tartışma yaratan İsveç’in NATO üyeliği konusunu ve Gazze’deki insani krizi ele aldı.
Blinken, görüşme başında Türkiye’yi “kritik ve çok değerli bir NATO müttefiki olarak tanımladı.
ABD Dışişleri Bakanı, “Dostum ve meslektaşım Dışişleri Bakanı Fidan ile birlikte olmaktan memnuniyet duyuyorum. Birkaç hafta önce Ankara’da bulunduğum sırada çok iyi istişarelerde ve görüşmelerde bulunduk. Bugün de bunları devam ettirmek için sabırsızlanıyorum. Gazze’de hepimizin mücadele etmeye çalıştığı bir kriz var. NATO’nun 75. yıldönümü olan önümüzdeki Haziran ayındaki zirveye doğru ilerlerken, İsveç’in üyeliği dahil NATO olarak sorularımız mevcut. Diğer pek çok meselenin yanısıra Rusya’nın Ukrayna’ya yönelik saldırganlığı da devam ediyor. Tüm bu konulara ilişkin görüşlerimi paylaşma fırsatı bulduğum ve NATO’nun kritik ve çok değerli bir müttefiki olan Türkiye ile işbirliğimiz için minnettarım. Hakan, seni görmek güzel” dedi.
Hakan Fidan da Blinken’a ismiyle hitap ederek, “Tony’nin de söylediği gibi, gündemimizde çok önemli konular var ve eminim çok samimi ve açık tartışmalar yapacağız ve dostluğumuza ve işbirliğimize gerçekten değer veriyoruz. Çok teşekkür ederim Tony” diye konuştu.
Türk Dışişleri Bakanlığı’nın X hesabında da, “NATO Dışişleri Bakanları Toplantısı öncesinde gerçekleşen görüşmede, Gazze’deki son gelişmeler ve İsveç’in NATO’ya üyelik süreci ele alındı” ifadelerine yer verildi.
ABD Dışişleri Bakanlığı’ndan yapılan yazılı açıklamada da, “Bakan Blinken ve Dışişleri Bakanı Fidan, Hamas’ın elindeki rehinelerin daha fazlasının serbest bırakılmasını sağlama çabaları ve insani yardımın sürekli olarak ulaştırılmasının sağlanması ihtiyacı dahil, Gazze’deki çatışmayı ele aldılar. Bakan Blinken ve Dışişleri Bakanı Fidan NATO müttefikleri olarak uzun süredir devam eden ABD-Türkiye işbirliğinin önemini ve İsveç’in NATO üyeliğinin onaylanmasının önemini ele aldılar. Bakan Blinken bunun mümkün olan en kısa sürede gerçekleşmesi gerektiğini yineledi” denildi.
Blinken ve Fidan görüşürken, NATO Dışişleri Bakanları uzun süre salonda ayakta sohbet etti. Ardından salona önce Hakan Fidan, ardından Jens Stoltenberg girdi. Hakan Fidan salonda İspanya Dışişleri bakanı ile ayakta sohbet ederken, salona en son Blinken girdi. Blinken de yerini almadan İsveç Dışişleri Bakanı Billström ile selamlaşarak çok kısa sohbet etti.
Blinken, toplantı girişinde Stoltenberg ile yaptığı ortak açıklamada da görev süresi tamamlanmak üzere olan Stoltenberg’i överek, “Pek çok önemli konuyu ele alacağız. Ancak bütün bunların ötesinde bir şey söylemek istiyorum. NATO 3 yıldır çok büyük iş yapıyor, çok çalışıyor. Rus saldırısına karşı müttefikler birlik içinde yanıt veriyor. Bütün bunlar, Jens Stoltenberg’in liderliği olmasaydı olmazdı” dedi.
Stoltenberg: “Artık onaylanmalı”
NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg de ittifakın dışişleri bakanları toplantısı öncesinde NATO karargahına girişte gazetecilere konuştu ve soruları yanıtladı. Stoltenberg, “Bu toplantıya kadar İsveç’in NATO’ya tam üye olmasını umuyordum ancak bu gerçekleşmedi” diyerek, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın gerekli belgeleri TBMM’nin onayına sunduğunu hatırlattı ve Türk parlamentosundan onayın mümkün olan en kısa sürede gelmesini beklediğini söyledi.
NATO Genel Sekreteri, “Türkiye’nin terörle ilgili gerçek ve meşru güvenlik kaygıları bulunduğunu ve gerçek bir terör tehdidiyle mücadele etmek için NATO müttefikleriyle daha yakın çalıştığını da unutmamalıyız. Başka hiçbir müttefikimiz Türkiye kadar terör saldırısına maruz kalmadı. Terörle mücadeleyi yoğunlaştırma konusunda mutabakata vardık. İsveç, PKK ve terör örgütleriyle mücadelede Türkiye ile daha yakın çalışıyor. NATO da çabalarını yoğunlaştırdı, bu nedenle Türkiye’nin Vilnius’ta mutabakata vardığımız anlaşmaya uymasını bekliyorum” dedi.
“İsveç ve NATO da PKK’yı terör örgütü olarak görüyor”
Jens Stoltenberg, konuya ilişkin üst üste gelen ısrarlı sorulara yanıt verirken de İsveç’in Madrid ve Vilnius zirvelerinde verdiği tüm taahhütleri yerine getirdiğini kaydetti.
Stoltenberg, “PKK, sadece Türkiye’de terör örgütü olarak kabul edilmiyor. İsveç ve NATO müttefikleri de PKK’yı terör örgütü olarak görüyor. Bu nedenle, İsveç ve Türk istihbarat servislerinin artık daha yakın çalışmasını ve daha fazla bilgi alışverişinde bulunmasını, bu konuda bilgi alışverişinde bulunmalarını memnuniyetle karşılıyoruz” dedi.
”Türkiye’nin meşru endişelerini gidermek için birlikte daha yakın çalışmak üzere kalıcı bir mekanizma kurdum. İsveç’in Türkiye’ye silah ihracatına yönelik kısıtlamaları kaldırmasını da memnuniyetle karşılıyorum çünkü müttefiklerin birbirlerinden askeri teçhizat alabilmeleri gerektiğine kuvvetle inanıyorum” diyen Genel Sekreter, “Dolayısıyla artık Türkiye’nin de bu anlaşmanın onaylanması yönünde üzerine düşen kısmını sonuçlandırmasının zamanı geldi. Türkiye’de TBMM süreci başlattı, umarım bir an önce sonuçlandırırlar” dedi.