– Güney Amerika ülkesi Arjantin, son yılların en kutuplaştırıcı devlet başkanlığı seçimlerinden biri için sandık başında. İktidardaki merkez-sol Peronist koalisyonun Maliye Bakanı Sergio Massa ile “düzeni değiştirme” vaadiyle gençlerden de oy alırken radikal çıkışlarıyla tepki çeken aşırı sağcı aday Javier Milei, ülkenin son 20 yıldaki en derin ekonomik krizi yaşadığı bir dönemde karşı karşıya geliyor.
YÜZDE 45’İ ALAN KAZANACAK
Arjantin’de devlet başkanlığı seçimlerinin ilk turu 22 Ekim’de düzenlenmişti. Anketler, diktatörlük dönemindeki insanlık suçlarını küçümseyen, kendisini ‘anarko-kapitalist’ olarak niteleyip Merkez Bankası’nın var olmaması gerektiğini söyleyen ve “organ satışının yasallaşması” gibi radikal önerileri getiren Milei’nin, ekonomik krize karşı halk öfkesini arkasına alarak birinci çıkacağını öngörüyordu.
Ancak Maliye Bakanı Massa, ekonomik krize rağmen yüzde 36.6 oranında oy alarak sürpriz biçimde Milei’yi geçti. Milei’nin ilk turdaki oy oranı yüzde 29.9’da kaldı. Bugünkü ikinci turda ise oyların yüzde 45’ini alan, yani rakibinden yüzde 10 oranında daha fazla oy toplayan aday dört yıllığına devlet başkanı seçilecek. Toplamda beş adayın yarıştığı ilk turda da geçerli olan bu şartı sağlayabilen olmamıştı.
İLK TURU ÜÇÜNCÜ BİTİREN BULLRICH, MILEI’YE DESTEK AÇIKLADI
Yorumculara göre, ikinci turda da durum bıçak sırtı. Milei’nin radikal fikirlerinin ve saldırgan tarzının geri tepebileceği, Massa’nın ise her 10 kişiden dördünün yoksulluk sınırının altında yaşaması ve yıllık enflasyonun yüzde 140’a yükselmesi karşısında ikinci tur yarışını kaybedebileceği belirtiliyor. Öte yandan, Milei, ilk turu yüzde 24 oranında oyla üçüncü sırada bitiren muhafazakâr aday Patricia Bullrich’in desteğini almış durumda.
ÜNLÜ OPERADA ‘AKUSTİK’ PROTESTO
Milei, seçimlerden önceki son “boy gösterisinde” de, Arjanlileri böldü. Sevgilisi Fatima Florez ile cuma akşamı ülkenin en prestijli opera binası Teatro Colon’da Madame Butterfly’ı izlemeye giden aşırı sağcı siyasetçi, izleyicilerin bir kısmı tarafından yuhalandı. Salonun ünlü akustiği altında, Milei’nin 1976-1983 arasındaki ‘Kirli Savaş’ın insanlık suçlarını reddeder bir çizgi benimsemesine karşı “Sen diktatörsün” ve “Çöpsün” gibi sloganlar yankılandı. Milei destekçileri ise bu protestoya alkışlarla yanıt verdi. Milei’nin kendisi ise sonrasında sosyal medya hesabından “Madame Butterfly ne kadar da harika bir iş” mesajını paylaşmakla yetindi.
Milei y Fátima fueron hoy al Colon a ver una ópera y lo recagaron a puteadas, “milei basura, vos sos la dictadura” pic.twitter.com/ueMyTtAnoc
— El Bebe Cooke ⭐⭐⭐???????? (@ELBEBECOOKE2023) November 18, 2023
ADAYLARIN VAATLERİ NE?
Arjantin’de iktidardaki Peronist koalisyonun ve dolayısıyla müesses nizamın temsilcisi sayılan Massa, sol hareketin içinde pragmatik politikalarıyla merkez seçmenlerden de oy alabilen bir isim. ABD’de Donald Trump’a, Brezilya’da Jair Bolsonaro’ya benzetilen Milei ise onların aksine genç seçmenlerden de oy alabilmeyi bildi.
Son 20 yılın en kötü ekonomik krizinin gölgesinde, seçim süreci de ekonomiye odaklandı. Massa büyük bütçe açığına rağmen geniş çaplı sosyal yardım ve vergi muafiyetleri vaadinde bulundu; bütçe reformlarını sürdüreceğini söyledi.
MILEI, ‘DEVLETİ EKONOMİDEN ÇIKARMAYI’ VAAT EDİYOR
Millei ise rakibininkiyle neredeyse taban tabana zıt politikalar önererek, ulusal para birimi olan Arjantin pesosunu kaldırma, bunun yerine Amerikan dolarını kullanma, Merkez Bankası’nı ‘ortadan kaldırma’, hükümet harcamalarını gayrı safi milli hasılanın sadece yüzde 15’ine düşürme, kamu sağlığı harcamalarını azaltma ve bazı devlet bankalarını özelleştirme vaadinde bulundu. Aynı zamanda, Massa’dan gelen “fiyatları artırır” uyarılarına rağmen doğalgaz ve elektrik sübvansiyonlarını kaldıracağını söyledi.
ARJANTİN SOLU DİKEN ÜSTÜNDE: ESKİ ASKER ÇOCUKLARI MEKTUP YAZMIŞTI
Aşırı sağcı adayın kürtaj hakkı karşıtı çıkışları, insanların iklim krizindeki payını reddetmesi ve kendisini sosyalizmin bir düşmanı olarak tanımlaması da, Arjantin solunu endişelendiriyor. Son olarak, 1976-1983 arasındaki diktatörlükte görev yapmış askerlerin çocuklarının kurduğu ‘İtaat Etmeyen Hikâyeler’ adlı oluşum, Milei’nin seçimleri kazanma şansı olduğuna dikkat çekerek “Bize bu kadar çok kana, tere ve gözyaşına mal olan demokrasi risk altında” uyarısı yapmıştı.
Milei ve başkan yardımcısı adayı Victoria Villarruel’in diktatörlük ve ölü sayıları konusunda genel kabul gören tezleri sorgulamasına tepki olarak bir mektup yayınlayan ‘İtaat Etmeyen Hikâyeler’, Massa’ya oy verilmesi çağrısında bulunmuştu. “Milei diktatörlükle aynı planı uygulamayı istiyor, ‘solumsu’ gördüğü herkesi yok etme yönünde aynı siyasi amaca sahip” denilen mektupta, Türkiye’de de Cumartesi Anneleri/İnsanları’nın esin kaynaklarından olan Arjantinli annelere selam yollanarak şu ifadeler kullanılmıştı:
“Milei ve başkan yardımcısı adayı çeşitli zamanlarda demokrasi aleyhine açıklamalar yaptı; kaybedilenlerin sayısını inkâr ettiler, insanlığa karşı suçlara ‘abartı’ dediler ve demokrasimizin reddedilemez ayaklarından biri olan Plaza de Mayo Anneleri ile Büyükannelerini yalancılıkla itham ettiler.” (DIŞ HABERLER)
***Mutluluk, adalet, özgürlük, hukuk, insanlık ve sevgi paylaştıkça artar***