ABD Maliye Bakanlığı’nın Terörizm ve Mali İstihbarattan Sorumlu Müsteşarı Brian Nelson, Türk hükümet yetkililerine, Hamas’ın Türkiye’de mali kaynak toplaması ve yasaları ihlal etme olasılığıyla ilgili derin kaygıları olduğunu ilettiğini bildirdi.
İstanbul’da temaslarda bulunan Nelson bugün yaptığı açıklamada, Hamas’ın para toplama faaliyetlerinde Türkiye’nin “önemli” bir yer tuttuğunu ve İsrail’le savaşta daha fazla nakit para elde etme arayışında olan örgütün bunu büyük olasılıkla kendi yararına kullandığını kaydetti.
Türk hükümet yetkilileri, finans ve iş çevreleriyle yaptığı görüşmelerin arasında gazetecilerle konuşan Nelson, “Hamas’ın para toplamaya devam etme becerisi ve gelecekteki olası terör saldırıları için Türkiye’de mali destek bulması bizi derinden kaygılandırıyor” dedi.
Çoğu Batılı müttefikinin ve bazı Körfez Arap ülkelerinin aksine Türkiye, Hamas’ı bir terör örgütü olarak kabul etmiyor ve bazı Hamas mensuplarına evsahipliği yapıyor.
Hamas’ı “özgürlük savaşçıları” olarak tanımlayan Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, İsrail’i de Gazze bombardımanları nedeniyle “terör devleti” olarak nitelendirip eleştirmişti.
İsrail’in en yakın müttefiki olan ABD, 7 Ekim’deki İsrail saldırısı sonrasında Hamas’ın para toplama faaliyetlerini engellemek amacıyla bazı Türk kişi ve kurumlarına yaptırım uygulamaya başlamıştı.
Nelson, Türkiye’nin Hamas’ın geçmişte bağışçılardan, yatırım portfolyolarından, hayır kurumlarından ve kar amacı gütmeyen örgütlerden para toplama çabalarıyla bağlantılı olduğunu kaydetti.
Türkiye’nin Hamas’ı meşru olarak kabul etmesine rağmen örgütün Türk yasalarını çiğniyor olabileceğine dikkat çeken Nelson, yasaların ihlal edilmesine ilişkin net örnekler vermedi.
Nelson, “Türkiye, Amerikan yaptırımlarından bağımsız olarak bu meseleyi kendi yasaları çerçevesinde ele almak için yeterli imkana sahip” şeklinde konuştu.
Türk yetkililerin kendisine Hamas’ın Türkiye’de bir terör örgütü olarak tanımlanmadığını hatırlattığını söyleyen Nelson, yine de Türkiye’nin kara para aklama ve şiddet eylemlerine doğrudan mali kaynak aktarmayla ilgili yasaların çiğnenmesine hoşgörü göstermeyeceğini dile getirdiğini aktardı.
Türkiye’nin Rusya ile olan ticareti de mercek altında
Nelson ayrıca Amerika’nın, Rusya’nın yasaklı malların yasadışı ticaretini sürdürmesine yardımcı olduğundan şüphelenilen Türk şirketlerine daha fazla yaptırım uygulaması olasılığını da gündeme getirdi. Bu mallar arasında çipler, yarıiletkenler ve Rusya’nın Ukrayna’ya karşı savaşta kullandığı diğer unsurlar bulunuyor.
Son 18 ila 24 ayda Türkiye üzerinden Rusya’ya “yüksek öncelikli çift kullanımlı” bileşenlerin geçişinde altı kat artış tespit edildiğini kaydeden Nelson, Türkiye’deki liman ve havaalanlarında “çok fazla sayıda” Rus gemisi ve uçağının bakım hizmeti aldığını kaydetti.
Nelson, “Türkiye’nin Ukrayna’ya verdiği son derece samimi destek ifadesi bağlamında arzu ettiğimiz sonuçları elde edemiyoruz” şeklinde konuştu.
Türkiye, yaptırımların sınırları içinde çiğnenmeyeceğini ve Türk topraklarından geçiş yapan malların hiçbirinin Rusya’nın savaş faaliyetlerinde kullanılmadığını bildiriyor.
Ukrayna işgalini kınamasına rağmen hem Moskova hem de Kiev ile iyi ilişkilerini koruyan ve prensipte yaptırımlara karşı olan Ankara, Washington’dan, iddialarına ilişkin kanıt sunması talebinde bulundu.
Nelson, Türk finans, deniz ve hava taşımacılığı sektörlerinin yaptımların ihlali konusunda agresif davranmaya devam etmesini bekleyebileceğini kaydetti ve Amerika olarak “bu sorunu çözmek için tüm yetkilerimizi olabildiğince yaratıcı şekilde kullanıyoruz” dedi.
Nelson’ın bu yıl Türkiye’ye ikinci gezisi olan ziyaret, ABD ve müttefikleri tarafından savaş için özellikle değerli olarak tanımlanan bazı çift kullanımlı parçaların, başka bir ülkeye gidiyor olarak etiketlenmiş olsalar bile doğrudan Rusya’ya nakledildiğine dair göstergelerin olduğu bir dönemde gerçekleşiyor.
Ziyaret öncesi ABD Maliye Bakanlığı’ndan yapılan açıklamada, “Müsteşar Nelson NATO müttefiki olan Türkiye’de ayrıca Rusya’nın Ukrayna’ya karşı yürüttüğü savaşa fayda sağlayan ticari ve mali faaliyetlerin önlenmesi, engellenmesi ve soruşturulmasına yönelik çabaları da ele alacak” denilmişti.
Nelson Şubat ayı başındaki ziyaretinde de, yaptırım listesindeki Rus kurumlarla iş yapmaları halinde Türk şirketlerinin ve bankalarının yaptırım riskiyle karşı karşıya kalabilecekleri uyarısı yapmıştı.
İngiliz Financial Times gazetesi hafta başında yayınlanan haberinde, Türkiye’nin Rusya’ya yaptığı ve Moskova’nın askeri üretimde kullandığı malların ihracatının 2023 yılında artış göstererek yaptırımların delinmesine ilişkin endişeleri güçlendirdiğini yazmıştı.
Habere göre Türkiye, 2023’ün ilk dokuz ayında Rusya’ya ve Moskova’ya aracılık ettiğinden şüphelenilen beş “eski Sovyet ülkesine” ABD tarafından “yüksek öncelikli” olarak sınıflandırılan mikroçipler gibi 158 milyon dolar değerinde 45 ürün ihraç etti.