Verimi düşük bağ bozumu

AMED – Pasûr ilçesinin Eskar mahallesinde bu yıl verimi düşük bağlardan toplanan üzümlerden elde edilen şireyle pestil, pekmez ve cevizli sucuk yapılıyor.  

 

Kurdistan kentlerinde sonbaharla paralel olarak bağ bozumu, iklimsel farklılıklar nedeniyle genelde Eylül ayının başında başlıyor, Ekim ayının sonuna kadar sürüyor. Bağ bozumları, üzüm toplamanın ötesinde ailelerin bir araya geldiği geleneklerin canlandırıldığı bir ortama dönüşüyor. Sararan bağların içinde herkes ayrı bir görev üstlenir. Kimi üzüm toplar, kimi doldurulan kovaları taşır, kimi havuzda ezme işlemini yapar, kimi şireyi kazana taşır, kimi ateşi yakar, kimi yakılacak odun ve çubuk arayışına girer, kimi kazanın üzerinde biriken köpüğü ayıklar, kimi bulamaç yapar, kimi de pestil ve cevizli sucuk yapmakla uğraşır. Heyecanı ve renkliliği çok olan bu üretim esnasında büyük bir dayanışma örnekleri ortaya çıkıyor. 

 

REKOLTE İYİ DEĞİL

 

Amed’in Pasur (Kulp) ilçesine bağlı Eskar Mahallesi’nin mezralarında bu yıl rekolte iyi olmasa da şire kazanları, pekmez, pestil, kesme ve cevizli sucuk için kaynıyor. Bağlardan son yıllarda artık eskisi gibi verim alamayan çiftçiler, bunu “bahardaki aşırı yağışlar, yaz aylarındaki aşırı sıcaklar ve yanlış ya da sahte ilaç kullanımına” bağlıyor. 

 

BAĞ BOZUMUNDA KADINLARIN EMEĞİ

 

Bağ bozumunda çoğunlukla kadınlar, uzmanlık rollerini oynuyor. Bağlardan bin bir zahmetle toplanan üzümlerin “sıkma, şire kaynatma ve pestil yapma” sırasında kadınların emekleri öne çıkıyor. Şireyi kazanlarda kaynattıktan sonra hazırlanan bulamaçları evlerin damlarındaki çarşaflara çok ince seren kadınlar, yine kuruma işleminin tamamlandığı ertesi gün pestili çarşaflardan ayırıyor. Bir süre serin havada asılı bırakılan pestiller, daha sonra katlanarak kışın tüketilmek üzere kaldırılıyor. 

 

ATEŞTE 8 SAAT KAYNIYOR

 

Pestil ve cevizli sucukun aksine pekmez yapma işlemi daha rahat. Bağdan havuza uzanan işlemde elde edilen şire, kazanlarda kaynatılıp süzüldükten sonra yaklaşık 8 saat gibi sürede kısık ateşte kaynatılıyor. Kazandaki şire pekmez kıvamına geldikten sonra dinlendirilip soğutulduktan sonra bidonlara dolduruluyor.