YORUM | AV. ÖMER TURANLI
AİHM’nin Yalçınkaya kararına gerekçe olan Sözleşmenin 7.maddesi, yani “kanunsuz ceza olmaz” ilkesi bugünkü yazımın konusu. Yalçınkaya kararıyla ilgili serinin bu 3. yazısını da ilk iki yazı gibi mümkün olduğunca basit bir şekilde kaleme almaya çalıştım. Hukuk fakültesinin ilk yılında latincesinin bile ezbere bilindiği bu ilke aslında ceza hukukunun ve hukuk devletinin temel sac ayaklarından birisidir. Alman hukukçu Feuerbach tarafından ceza hukukuna kazandırılan bu ilke 18.yy’ın sonlarından itibaren “otoritenin şiddet uygulama yetkisinin sınırlarının belirlenmesinde ve kamu otoritesinin işkence ve keyfiliğine karşı set çekilmesinde” önemli bir rol üstlenmiştir.
Anayasanın 38. Ceza Kanununun ise 1.maddesinde kendine yer bulan bu ilke “işlendiği sırada suç olarak tanımlanmayan bir eylemle ilgili daha sonraki bir zamanda geçmişe dönük ceza verilemeyeceğini” ifade etmektedir. Kaldı ki internet ortamındaki bir iletişim programını indirmek, halihazırda otoriteyi temsil eden şahsın fotoğraf karesinde yer bulmaya çalıştığı bir ortamda kurdelası kesilen bir bankaya para yatırmak, devletin ilgili birimlerinin onayıyla kurulmuş bir derneğe üye olmak önceden de suç değildi, bugün de suç değildir.
AİHM de “Yalçınkaya Kararı”nda bu basit ama hukukun en temel kurallarından birisi olan bu ilkeyi gerekçe göstererek ülkedeki adalet sisteminin acınacak halini ortaya koymuş, ülkenin politik, yargı ve kolluk mekanizmasına “kanunsuz suç ve ceza olamayacağı” mesajını vermiştir.
Bunun en basit anlatımını geçenlerde bir avukat tarafından paylaşılan güzel bir örnekle açıklamak isterim: Kamu otoritesi olarak devletin ilgili kurumları aracılığıyla düzenlemesi gereken alanlardan birisi “trafik” meselesidir. Herkesin malumu olduğu üzere trafik lambaları basitçe yeşil/sarı/kırmızı döngüsü üzerine kurulu bir sistem üzerine inşa edilmiştir. Kamu otoritesi araçların ve yayaların “kırmızıda durması; sarıda beklemesi; yeşilde geçmesi” şeklinde bir kuraldan hareketle trafik düzenlemesini yönetmeye çalışmış, kanuni düzenlemelerini de buna göre yapmıştır.
Son dönemde, demokratik değerlerden ve hukukun üstünlüğünden haberi olmayan ya da bu sayılanlar işine gelmeyen bir iktidar sırf “kendisine itaat etmediği bahanesiyle” hedef aldığı bir gruba “geçmişte yeşil ışıkta geçtiler” diye zulmetmeye çalışmaktadır. Bu arada hukuk sisteminde “yeşil ışıkta geçmenin suç olduğuna dair yeni bir düzenleme” de yapılmamıştır. İktidarın destekçisi/nimetlerinden yararlanan kişiler ya da gruplar yeşil ışıkta geçmeye de devam etmektedir.
AİHM’sinin gerekçesinde belirttiği “kanunsuz ceza olmayacağı” ilkesinin basitçe anlatımı budur. Telefonuna ByLock yüklemek Türkiye’de ya da dünyanın herhangi bir ülkesinde suç değildir. Üstelik başta iktidar partisi yetkilileri olmak üzere ByLock programını kullanan ama hakkında herhangi bir soruşturma açılmayan çok insan olduğunu tüm kamuoyu bilmektedir.
Halen aktif olan bir bankaya para yatırmak Türkiye’de ya da dünyanın herhangi bir ülkesinde suç değildir. Üstelik bırakın tasarruf amacıyla minicik rakamları bankaya yatıran ev hanımlarını bankanın yöneticisi pozisyonundaki bir çok partizanın hala aktif olarak sermaye sömürmeye devam ettiği herkesin malumudur.
Devletin ilgili birimlerinin onayıyla açılan bir sendikaya üye olmak Türkiye’de ya da dünyanın herhangi bir ülkesinde suç değildir. Üstelik dernek, sendika vb. örgütlenmelerle siyasi iktidarın emirerliğini yapan yapıların yedikleri haltlardan mızrağa sığmayanları az ya da çok kamuoyu duymaktadır.
AİHM “kanunsuz ceza olmaz” ilkesiyle “siyasi iktidar ve kurumlarının şiddet uygulama yetkisinin sınırlarının belirlenmesi ve kamu otoritesinin işkence ve keyfiliğine karşı set çekilmesi” konusunda önemli bir mesaj vermiştir.
Evet, AİHM ‘terör’ adı altında yapılan yargılamaların, kadın genç demeden yapılan tutuklamaların ve verilen mahkumiyet kararlarının keyfi ve kanunsuz olduğunu söyledi. Umarım bu basit mesaj doğru anlaşılır ve Türkiye geç de olsa bu yanlıştan döner, ülke kazanır, mağdurlara hakları teslim edilir.
Türkiye’de bu haberi engelsiz paylaşmak için aşağıdaki linki kopyalayınız👇
Kaynak: Tr724
***Mutluluk, adalet, özgürlük, hukuk, insanlık ve sevgi paylaştıkça artar***