Birleşmiş Milletler 78’inci Genel Kuruluna katılmak için New York’ta bulunan ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken dün, Irak Başbakanı Muhammed Şii El Sudani ile görüştü.
Blinken görüşmede, Irak’ın kuzeyinden Türkiye’ye uzanan ve Mart ayından bu yana kapalı olan petrol boru hattının yeniden açılmasına ülkesinin verdiği desteği vurguladı.
ABD Dışişleri Bakanlığı, görüşmede Blinken’ın Sudani’yi ABD Başkanı Joe Biden’la görüşmek üzere Washington’a davet ettiğini açıkladı. Ziyaretin tarihinin daha sonra belirlenmesi bekleniyor.
Biden ve Sudani, Sudani’nin çoğunluğu Şii Müslüman gruplardan oluşan bir koalisyon tarafından göreve getirilmesinden bu yana henüz biraraya gelmedi.
Dışişleri Bakanlığı, Sudani ve Blinken’in “iki ülke arasındaki ortaklığı güçlendirmeye devam etme taahhütlerini yinelediklerini” bildirdi.
Blinken’ın görüşmede ayrıca, Irak Kürt Bölgesel Yönetimi (IKBY) bölgesinden Ceyhan’a uzanan Irak’ın kuzeyindeki petrol boru hattının yeniden açılmasına ABD’nin verdiği desteğin altını çizdi.
Türkiye geçen hafta dünya petrol arzının yaklaşık binde 5’ine katkıda bulunan boru hattının yakında yeniden faaliyete geçmeye hazır olacağını açıklamıştı. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Alparslan Bayraktar, petrol boru hattının bakım çalışmalarının ve selin neden olduğu hasar sonrasındaki tamiratların tamamlanmasıyla birlikte yakında işletime açılacağını söylemişti.
Türkiye, tahkim mahkemesinin Bağdat’ın onayı olmadan petrol taşıması nedeniyle Irak’a yaklaşık 1,5 milyar dolar tazminat ödemesine karar vermesinin ardından Mart ayında boru hatından akışı durdurmuştu.
Söz konusu ödeme, 2014 ve 2018 yılları arasında, Türkiye ve Kuzey Irak arasında yapılan petrol anlaşmasından Bağdat hükümetinin uğradığı zararın telafi edilmesi amacını taşıyor.
Bağdat ve Ankara’nın ham petrol akışının yeniden başlaması konusunda anlaşıp anlaşmadıkları henüz belli değil.
Irak Petrol Bakanı Hayan Abdülgani geçen ay Ankara’yı ziyaret etmiş ve Irak’ın kuzeyinden petrol ihracatının başlatılması konusunda anlaşmaya varılamadığı basına yansımıştı.
Blinken Irak Başbakanı’yla görüşmesinde ayrıca, “Irak’ın ABD vatandaşı Stephen Troell’in öldürülmesiyle bağlantılı olarak çok sayıda kişiyi terörizm suçlamasıyla mahkum etmesi ve cezalandırması nedeniyle Başbakan’ın yargı bağımsızlığına olan bağlılığını takdir etti.”
Irak geçen ay, Troell’ın Kasım 2022’de Bağdat’ın merkezindeki bir mahallede öldürülmesiyle ilgili olarak İranlı bir adamı ve dört Iraklı’yı ömür boyu hapis cezasına çarptırmıştı.