YUSUF DERELİ | HABER İNCELEME
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası, TL mevduatları artıracak, Kur Korumalı Mevduat’ı (KKM) azaltacak yeni bir düzenlemeye gitti. Ekonomistlere göre KKM adım adım tasfiye edilecek ve bunun ilk adımı önceki gece yarısı atıldı.
KKM, Nureddin Nebati’nin Hazine ve Maliye Bakanı, Şahap Kavcıoğlu’nun Merkez Bankası başkanı olduğu dönemde kuru tutmak için icat edilmişti. Sürdürülebilir değildi ve sürdürülemedi. KKM’ye, 18 ayda Hazine ve MB’den şu ana kadar 700 Milyar TL civarında para aktarıldığı hesaplanıyor. 19 ayın sonunda ‘tasfiye’ çalışmalarına başlandı!
TCMB tarafından bankaların menkul kıymet tesisi uygulamasında yapılan değişiklikle, vadesi gelen kur korumalı mevduat hesaplarını standart TL mevduata dönüştürme hedefi getirildi. İlk açıklandığında ve sonraki süreçte mudilerini KKM’ye geçmeye zorlayan bankalar şimdi tam tersi için çalışacak! Bankalar müşterilerini TL mevduata geçmeye ikna edemezse, düşük faiz gelirli tahvil almakla cezalandırılacak!
Bu arada, önceki gece yapılan düzenlemelerle döviz mevduatına uygulanan zorunlu karşılıklar da artırıldı.
Peki ekonomi yönetimi bu yeni regülasyonlarla ne yapmaya çalışıyor?
Merkez Bankası’nın bir taşla bir kaç kuşu vurmayı hedeflediği görülüyor. Öncelikle bütçeye korkunç bir yük getiren KKM’yi en az hasarla tasfiye etmek istiyorlar. Bunu yaparken insanların yeniden dövize yönelmesi ihtimaline de zorunlu karşılıkları artırarak akılları sıra önlem almışlar. MB’nın brüt rezervleri artırmak istiyorlar.
MB, bütün bu düzenlemeleri Erdoğan’ın izni olmadığı için ‘politika faizini’ gerektiği kadar artıramadığından dolayı yapıyor!
Şöyle ki; KKM müşterisinin TL standart mevduat hesabına ikna edilebilmesi zor görünüyor. Enflasyon MB’nin tahminine göre bile yıl sonunda yüzde 58’e çıkacak. Ekonomistlere göre ise bu oran minimum yüzde 65 olacak. Enflasyonun yüzde 60’larda beklendiği bir ortamda vatandaşların yüzde 20-25 faiz oranlarıyla parasını TL mevduat hesabında tutması zor. Bu nedenle bankaların, KKM mudilerini TL standart mevduat hesaba geçme konusunda ikna edebilmek için mevduat faiz oranlarını ciddi oranda artıracağı belirtiliyor. Bu durumda kredi faizleri de yükselecek!
Peki ekonomistler ne diyor?
MEVDUAT FAİZLERİNDE ARTIŞA HAZIR OLUN
Prof. Dr. Orhan Karaca: “KKM’den çıkış için ilk adım atılmış. 1,5 yıldan fazladır mudileri dövizden KKM’ye yönlendirmeye zorlanan bankalar şimdi de KKM’den TL mevduata yönlendirmeye zorlanacak; hedefleri tutturamayanlar ek menkul kıymet tutmak zorunda kalacak. Mevduat faizlerinde artışa hazır olun.”
FAİZ ARTIRMAMAK İÇİN KARMAŞIK YOLLARA GİRİLİYOR
Bilkent Üniversitesi’nden Prof. Dr. Hakan Kara: “TCMB bir taşla iki kuş vuruyor, KKM’yi eritirken mevduat faizinin de artmasını sağlayacak. Tabii bu karmaşık işlere girmeden resmi faiz de artırılabilirdi ama belli ki oradaki ısrar sürüyor. TCMB ayrıca yabancı para cinsi yükümlülüklerde zorunlu karşılıkları (ZK) artırarak bir miktar ilave rezerv biriktirmeyi amaçlıyor. KKM’nin eritilmesi sürecinde döviz talebi artabileceği için TCMB rezerv kaybedebilir, bunu zorunlu karşılıkla telafi etmeye çalışıyor. “Liralaşma” adı altında, gözümüzün içine baka baka, utanmadan tüm sistemi boğazına kadar dolarlaştıranlara hakkımı helal etmiyorum.”
YASTIK ALTI UYARISI: OLACAĞI BUYDU!
İktisatçı Mahfi Eğilmez: “KKM konusundaki son düzenlemeler, dövizlerin yastık altına çekilmesine yol açabilir. Sermaye hareketlerinin serbest olduğu, parası rezerv para olmayan bizim gibi ekonomilerde faizi doğru belirlemezseniz olacağı budur.”
KKM’YE VEDA ADIMLARI ATILIYOR
Abant İzzet Baysal Üniversitesi’nden Prof. Dr. Serap Durusoy: “Bankalara vadesi gelen KKM hesaplarını standart TL mevduata dönüştürme hedefi getirildi. Bu konudaki kriterleri tutturamayan bankalar ek menkul kıymet tesisine mecbur olacak. KKM’ye ilişkin alınan yeni kararlar ve döviz garantisinin bitecek olması yabancı paraya olan talebi tetikleyecek. Geçen hafta itibarıyla 3 trilyon TL’yi aşan KKM kapsamındaki mevduat büyüklüğü ve KKM yükünün Hazine’den TCMB’ye gecmesi nedeniyle KKM’ye veda adımları atılıyor.”
MERKEZ BANKASI YÜKÜ BANKALARIN ÜZERİNE YIKTI
Başkent Üniversitesi’nden Prof. Dr. Şenol Babuşçu: “KKM hesaplarını azaltmak için bankacılara hedef baskısı… Merkez Bankası bankalara vadesi gelen KKM hesaplarını, standart TL mevduata geçirme hedefi getirdi. Kıstasları tutturamayan bankalar ek menkul tesisine mecbur tutulacak. Düne kadar KKM hesaplarını artır baskısı varken şimdi azalt hedefi… Merkez Bankası faiz artıramadığı için yan yollara devam ediyor. Yine yükü bankacıların sırtına yıktı. ‘KKM hesaplarını TL mevduat hesaplarına dönüştürmezseniz düşük faizli devlet borçlanma senedi alacaksınız’ diyor.”
TOP ÇEVİRİYORLAR
Ekonomi yazarı Uğur Gürses: “Bankalara şimdi de KKM’leri yenileme hedefi getirilmiş. olmazsa düşük faizli ‘menkul kıymet cezası’ uygulanacak. Belli ki yeni atanan PPK üyeleri TL faizini düzeltme umudu taşımıyorlar; işi “Top çevirmeye” dökmüşler… Bankalara, TL’den açılan KKM’ler için % 50’lik bir TL vadeli mevduata çevirme yükümlülüğü getirilmiş. Dövizden açılan KKM’lerin vadeli TL hesabına çevrilmesi için % 5’lik hedef konmuş. Olmazsa aradaki fark kadar düşük faizli tahvil almak zorundalar. Gerçekten (mudilerin KKM’den TL mevduat hesabına geçmesini) hangi faizle ikna edecekler?”
Türkiye’de bu haberi engelsiz paylaşmak için aşağıdaki linki kopyalayınız👇
Kaynak: Tr724
***Mutluluk, adalet, özgürlük, hukuk, insanlık ve sevgi paylaştıkça artar***