Akademisyen Konak: Putin hem içeriye hem dışarıya mesaj verdi

AMED – Wagner’in kurucusu ve komutanı Yevgeniy Prigojin’in ölümüyle Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin için büyük bir tehdidin ortadan kalktığını belirten akademisyen İsmet Konak, “Elinde belgeler ve bilgiler vardı. Bu yüzden imha etme kararı alındı” dedi.  

 

Rusya’nın Tver Bölgesi’nde 23 Ağustos’ta düşen jette bulunan 10 kişiden biri olan Rus paralı asker grubu Wagner’in kurucusu ve komutanı Yevgeniy Prigojin’in ölümü dünya kamuoyunda geniş yankı uyandırdı. Prigojin’in paralı askerleriyle 24 Haziran’da Rusya yönetimine karşı çıkardığı isyanın üzerinden geçen sürenin ardından yaşamını yitirmesi ise gözleri Kremlin’e çevirdi. 

 

Akademisyen İsmet Konak, Prigojin’in yaşamını yitirdiği “uçak kazası”na ilişkin değerlendirmelerde bulundu. 

 

‘SUİKASTIN ÖNÜ AÇILMIŞTI’

 

Kremlin’e yakın medya organlarının uçağın “düştüğü” yönündeki iddialarına işaret eden Konak, muhalif medyanın ise “düşürüldüğü” iddialarını hatırlattı. Wagner’a ait olduğu düşünülen “Grey Zone” adlı Telegram kanalında, uçağın düşürüldüğü yönündeki iddialara karşılık Konak, “Herhangi bir şüphe yok” dedi. Olayın Rusya tarafından organize edildiği değerlendirmesinde bulunan Konak, “Şöyle biraz geçmişe bakmamız lazım. Yani Prigojin’in o kalkışmasına bakalım. 23 Haziran’da kalkışma başladı. 24 Haziran’a kadar sarktı. Bu kalkışmada aslında Prigojin neyi hedef almıştı? Burada Putin’i hedef almıştı. Yani Putin’in uluslararası kamuoyundaki karizmasını çizmişti. Putin’i küçük düşürdü. Yine Putin’i zayıf olarak gösterdi. Korkak olarak gösterdi. Bu Putin için tam bir infialdi. Kesinlikle kabul edilmez bir durumdu. Çünkü kendi halkının gözünde itibarı sarsıldı. Bu açıdan diyorum ki bu kalkışmadan sonra artık suikastın önü açılmıştı. Rusya coğrafyasında rahat edemeyecekti. Biliyoruz, Putin’in öyle bir karakteri var” diye belirtti.

 

‘PRİGOJİN’DE BAZI KOMPROMATLAR VARDI’

 

Prigojin’in “Persona non grata (İstenmeyen kişi)” konumuna düştüğünün altını çizen Konak, 29 Haziran’da Moskova’da gerçekleşen Putin-Prigojin görüşmesinin ardından Putin’in böyle bir adım atacağının tartışılmaya başlandığını dile getirdi. Rusya’da yakın tarihinde gerçekleşen benzer olaylara değinen Konak, “Rus muhalif basını Prigojin’in sonunun da Noviçok gibi bir maddeyle mi olacağını konuşuyordu. Çünkü o Noviçok maddesini siz de biliyorsunuz Putin’in nerede kullandığını. Navalni’ye karşı kullanmıştı. 2018 yılında Sergey Skripal’a karşı kullanmıştı. ‘Acaba Noviçok, Prigojin’e karşı kullanılacak mı?’ gibi şüpheler vardı. Dolayısıyla perşembenin geleceği çarşambadan belliydi. Bu noktada şunun altını çizelim. Prigojin, Putin’in adeta bir sırdaşıydı. Çünkü 90’lı yıllardan bu yana Putin’i tanıyor. Putin’le çok sayıda iş yapmış. Putin sayesinde aslında zenginleşmiş biri. Putin sayesinde devletten çok sayıda ihaleler aldı. Rus ordusunun gıda ihtiyacını karşıladı. Petersburg’da, Moskova’da bazı okulların gıda ihtiyacını karşıladı. Karşılığında ciddi bir kar elde etti. Mesela bir istatistik var; Prigojin’in 1990’lı yıllardan bu yana 70 milyar rublelik bir kazanç elde ettiği söyleniyor. Rusya’dan, özellikle de Savunma Bakanlığı’ndan. Rusya bütçesinden bu kadar para aktarılmış. Bunun ötesinde ne vardı? Prigojin’de bazı kompromatlar vardı. Onu söyleyelim. Yani bir devlet görevlisine karşı elinde bulundurduğu bilgiler ve belgeler vardı. Putin yönetimi bundan çok korkuyordu. Bu yüzden imha etme kararı aldı” dedi. 

 

Düşen uçakta Prigojin’in yanındaki isimlerin de dikkat çektiğini söyleyen ve Wagner’in kurucularından Dimitri Utkin örneğini veren Konak, bu isimlerin Kremlin açısından “son derece tehlikeli” olduğunu belirtti. Konak, şöyle dedi: “Birincisi kendisi için son derece tehlikeli bir akrebi ortadan kaldırdı. Çünkü cebinde onu artık taşıyamazdı. İkincisi de Putin, bu olayla hem Rusya içerisinde hem de dışındaki muarızlarına ve düşmanlarına karşı şunu söylüyor; ‘Benim gücümü, makamımı sınamayın. Sınarsanız, yani bana rükû etmezseniz sonunuz bu olur. Size karşı güç kullanırım’ dedi.”

 

‘WAGNER’İN VARLIĞI DEVAM EDEBİLİR’

 

Wagner’in gelecekteki akıbetine yönelik tespitte bulunmanın “zor” olduğunu söyleyen Konak, “Ancak bana göre varlığı devam edebilir. Çünkü şu an Rusya’nın çıkarına uygun bir mekanizmadan bahsediyoruz. Yani Wagner Ordusu vekâlet savaşının yürüdüğü Suriye, Libya veya Afrika gibi yerlerde bazı usulsüzlüklere başvuruyor. Ancak Rusya ne yapıyor? Bu orduyu kullanarak aslında bu usulsüzlükleri sahiplenmiyor. Yani bu usulsüzlükleri bu tür ordulara mal ediyor. Ne gibi? Tecavüz, katliam, kişi öldürme, kişi kaçırma, soygun, dolandırıcılık vb. her şey olabilir. Bundan sonraki süreçte de Prigojin’in yerine başka bir isim getirilebilir. İsim değişikliğiyle devam edebilir. Çünkü artık bu ordunun Rusya kamuoyunda bir meşruiyeti var. Rusya kamuoyunda, böyle bir silah şirketinin hukuksal varlığı artık tartışılmıyor” diye belirtti.

 

Paramiliter örgütlerin Rusya dışında birçok ülkede varlığını sürdürdüğünü hatırlatan Konak, sözlerini şöyle noktaladı: “Bu özel silah şirketleri birçok ülkede var. Türkiye’de SADAT var. Bunlar, bütün bahsettiğimiz o yüz kızartıcı suçlar için kullanılabilecek bir nefer diyebiliriz. Önemli bir mekanizmadır. Devletler artık bunu yapıyor.”