HABER ANALİZ | MEHMET ÖZDEMİR, LONDRA, TR724
İngiltere’nin sığınmacıları caydırmak için planladığı ‘insanlık dışı’ projelerden biri hayata geçiyor. İllegal yollardan ülkeye gelen 500 erkek sığınmacının barınacağı Bibby Stockholm adlı özel tasarlanmış dev gemi (mavna) önceki gün güneydeki Portland Limanı’na yanaştı. ‘Yüzen hapishaneye’ benzetilen mavnaya kısa süre içinde 50 kişinin yerleştirilmesi bekleniyor. (Aynı limanda daha önce başka bir gemi ‘ek hapishane’ olarak kullanılmıştı.) Mavnanın 18 ay boyunca bu limanda kalması planlanıyor fakat kalıcı olacağını iddia edenler de var.
Muhafazakar Partili Başbakan Rishi Sunak geçen ay yaptığı açıklamada iki geminin daha aynı amaçla satın alındığını açıkladı. 1.000 kişiyi barındıracak bu gemilerin ne zaman ve nerede konuşlanacağı henüz belli değil. Gemilerin yanı sıra bazı askeri bölgeler de sığınmacılar için kullanılacak. Sunak, Wethersfield ve Scampton’daki askeri tesislerin toplam 3.000 göçmeni ağırlamak üzere sonbahara kadar hazır hale getirileceğini söyledi.
Bibby Stockholm’un limana varışı, ‘manidar’ bir zamana denk getirildi. Zira sığınmacıların Ruanda’ya gönderilmesini öngören ‘Yasadışı Göç Yasa Tasarısı’ ondan bir gün önce Lordlar Kamarası’ndan geçerek Buckingham Sarayı’na havale edilmişti. Uzun süredir tartışılan tasarı lordların itirazı üzerine bazı değişikliklere uğrasa bile İçişleri Bakanlığı’na Ruanda planını uygulama yetkisi veriyor. Bu proje de başta Birleşmiş Milletler, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi, İngiltere Başpiskoposu Justin Welby ve insan hakları örgütlerince ‘gayrı insani’ bulunuyor.
Hükümetin savunması: Daha önce Almanya ve Hollanda yaptı
Bu arada, İngiltere Yüksek Mahkemesi’nin geçen ay verdiği kararda Ruanda planını ‘yasa dışı’ ilan ettiğini hatırlamak gerekir. Muhafazakar Parti iktidarı ise bu kararı Yargıtay’a taşıdı ve itiraz etti. İnsan haklarını çiğneme pahasına ülkeye gelen sığınmacıların sayısını azaltmayı ‘öncelikli politikalar’ arasına koyan hükümet Yargıtay’dan kendi lehine sonuç almayı umuyor.
İçişleri Bakanlığı, itirazlara rağmen sığınmacıları bir gemide barındırmanın makul bir uygulama olduğunu savunuyor. Bibby Stockholm’un daha önce başka Avrupa ülkelerinde aynı maksatla kullanılmış olmasını buna dayanak gösteriyor. 1976 yılında inşa edilen gemi 1992’de konaklama mavnasına dönüştürüldü. 94’ten 98’e kadar, Almanya’nın Hamburg kentinde sığınmacılar ve evsizleri barındırmak amacıyla kullanıldı. 2005 yılında Hollanda tarafından kiralanarak Rotterdam’daki sığınmacılar için gözaltı merkezi yapıldı. O dönem gemide sağlık hizmetlerine erişimde sıkıntılar olduğu ileri sürüldü. Hatta 2008’de, bir sığınmacı kalp yetmezliğinden öldü.
2013’ten sonra farklı ülkelerde değişik amaçlarla kullanılan gemi hızla artan sığınmacı sorununa ‘çözüm’ bulmak için Nisan 2023’te İngiltere tarafından kiralandı. Üç katlı, futbol sahası uzunluğunda ve 27 metre genişliğinde olan mavnada bazı düzenlemeler yapıldı. Bibby Marine şirketinin iddiasına göre mavnada doğal ışık alan, banyolu tek veya çift kişilik 222 oda bulunuyor. Ayrıca sınırlı sayıda ikiden fazla kişinin kalacağı koğuşlar var. Spor salonu, kantin ve eğitim merkezi gibi ortak kullanım alanları olan gemide internete erişim imkanı sunulacak.
Gemiye 18-65 yaş arası bekar erkekler alınacak
Hükümetin açıklamalarına göre, mavnada 18 ila 65 yaş arasındaki bekar erkekler kalacak. Sokağa çıkış yasağı uygulanmayacak ancak dışarı çıkanların gece 23:00’e kadar gemiye dönmesi istenecek. Güvenlik görevlileri 24 saat mavnada görev yapacak. Alışveriş veya eğlence yerlerine gitmek için belirli saatlerde otobüs seferleri düzenlenecek. Gemiye alınanlar en az 6 ay burada kalacak, çünkü İçişleri Bakanlığı dosyaları bu süre zarfında karara bağlayacağını vadediyor, ancak bunun uzaması ihtimal dışı değil.
Hükümetin, mavnayı kullanma gerekçelerinden biri otellere göre daha ekonomik olacağı iddiası. Halen ülke genelindeki otellerde 51.000 sığınmacı iltica talebinin sonuçlanmasını bekliyor. Hükümet günlük maliyetin 6 milyon sterlini bulduğunu ifade ediyor. Buna karşın mülteci kampanya grubu Reclaim The Sea’e göre, diğer maliyetler düşünüldüğünde mavnanın sağlayacağı tasarruf göçmen başına günde 10 sterlinden az olacak. Plandaki gecikmeler ve onarımlar gibi ekstra masraflar muhtemelen bu tasarrufları ortadan kaldıracak.
Öte yandan insan hakları örgütleri sığınmacıların bir gemide barındırılmasına şiddetle karşı çıkıyor. Bir dizi eylem ve kampanyalarla planın durdurulmasını isteyen 50’den fazla örgüt, uygulamayı ‘zalimce ve insanlık dışı’ olarak değerlendiriyor. Aralarında Mülteci Konseyi’nin de bulunduğu sivil toplum kuruluşları, mavna sahibi Bibby Marine Group’a yazdıkları açık mektupta geminin ‘gözaltı benzeri şartlara’ sahip olacağını belirterek geri çekilmesi çağrısında bulundu. Bazı milletvekillerince de imzalanan mektupta, “Savaş, çatışma ve zulümden kaçan insanları özellikle yüzen bir gemide tutmanın zalimce ve insanlık dışı olduğuna inanıyoruz. O insanlar suçlu değil, Birleşik Krallık’ta koruma arıyorlar.” ifadeleri yer aldı.
Geminin sahiplerine, ‘köle ticareti’ ile bağları hatırlatıldı
Mektupta bir başka ayrıntıya atıf yapılarak, şirketin plana katkısı sebebiyle geçmişteki ‘köle ticaretini’ hatırlattığı savunuldu. Mavnanın sahibi Bibby Line’ın bir parçası konumundaki Bibby Marine’in kurucusu John Bibby 19’uncu yüzyılın başlarında Atlantik köle ticaretinde rol alan 3 geminin ortaklarından biriydi. Mektupta şirketten bu konuda açıklama yapması ve özür dilemesi istenirken, “İnsanları gemilerinizde tutmaya son vererek tarihin doğru tarafına yerleşin.” denildi.
Geminin yanaşacağı Portland yarımadasının sakinleri de mavnaya karşı çıkanlar arasında yer alıyor. 500 yabancı erkeğin küçük bir yerleşim yerinin düzenini bozabileceğinden endişe eden sakinler, mevcut altyapının bu kadar nüfusu kaldırmayacağına inanıyor. Özellikle erişimde zaten güçlük çektikleri aile hekiminden randevu almanın artık daha zor olacağını düşünüyorlar. Bölge halkı itirazlarını sosyal medya kanallarında da dile getiriyor.
Diğer yandan hükümetin sağlayacağı mali destek sebebiyle buna katlanmak zorunda olduklarını söyleyenler var. Yarımadanın bağlı olduğu Dorset Belediyesi, geminin limanda 18 ay kalması karşılığında 1,7 milyon sterlin alacak. Ayrıca yarımada sakinlerine yönelik destek ve faaliyetleri finanse etmek üzere 377.000 sterlin yatırılacak.
İngiltere, Türkiye ile iade anlaşması yapmayı düşünüyor
Hükümetin iddiasına göre, alınan tedbirler İngiltere’ye gelen sığınmacıların sayısını azaltıyor. 2022’de 45.000’den fazla sığınmacı küçük botlarla Manş Denizi’ni geçerek Birleşik Krallık’a ulaşmıştı. Başbakan Rishi Sunak, geçen yılın aynı dönemine kıyasla bu sene Ocak-Mayıs ayları arasında geçişlerin yüzde 20 oranında düştüğünü söyledi. Aynı zaman diliminde Avrupa’nın kalanına yasadışı giriş yapan göçmen sayısında yüzde 30’luk artış yaşandığına dikkat çeken Sunak’a göre bu durum aldıkları önlemin ne kadar işe yaradığını gösteriyor. İktidar, Ruanda planı ile mavna uygulamasının yasadışı geçişleri daha da azaltacağına inanıyor.
Hükümetin yeni planları arasında Türkiye’den gelen göçmenlerin iadesini sağlayacak bir anlaşma arayışı da var. Telegraph Gazetesi’nin hafta başında yayınladığı habere göre, yılbaşından bu yana Türkiye’den çıkan 1.000’den fazla göçmen Manş Denizi üzerinden İngiltere’ye ulaştı. İngiltere İçişleri Bakanı Suella Braverman, yaşanan ‘büyük artışın’ ardından sınır dışı işlemlerini hızlandırmak için Ankara ile ‘Arnavutluk tarzı’ bir anlaşma arayışına girdi. Göç Bakanı Robert Jenrick’in, Türk hükümetiyle düzensiz göçmenlerin geri alımını kolaylaştıracak muhtemel bir anlaşmayı görüşmek için bu ay içinde İstanbul’a gitmesi bekleniyor.
İngiltere, geçen yıl Arnavutluk hükümetiyle bu ülkeden gelen göçmenlerin iadesini kolaylaştıran bir anlaşma imzalamıştı. Bu çerçevede şimdiye kadar sığınma başvurusu yapan 1.800 Arnavutluk vatandaşının geri gönderildiği açıklandı.
Türkiye’de bu haberi engelsiz paylaşmak için aşağıdaki linki kopyalayınız👇
Kaynak: Tr724
***Mutluluk, adalet, özgürlük, hukuk, insanlık ve sevgi paylaştıkça artar***