İSTANBUL – Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Ankara’nın henüz onaylamadığı İsveç’in NATO üyeliğine destek vermek için Türkiye’nin Avrupa Birliği’ne alınmasını istedi.
Litvanya’nın başkenti Vilnius’taki NATO Zirvesine katılmak üzere İstanbul’dan hareketinden önce Atatürk Havalimanı Devlet Konukevi’nde gazetecilere açıklamalar yapan Erdoğan, Türkiye’nin F-16 talebiyle ile beklentisini ABD Başkanı Joe Biden’la yapacağı dar kapsamlı görüşmede dile getireceğini söyledi.
Önceki gün Ukrayna Cumhurbaşkanı’yla yaptığı görüşme sonrası Ağustos ayında Rusya Cumhurbaşkanı Vladimir Putin’in Türkiye’ye geleceğini açıklayan Erdoğan, bu kez ziyaretin henüz beklenti aşamasında olduğunu ifade etti.
Vilnius’taki zirvede Erdoğan’dan en büyük beklenti Türkiye’nin İsveç’in NATO üyeliğine yeşil ışık yakması. Ancak Cumhurbaşkanı’nın açıklamaları bu konudaki tutumda bir değişik olmadığı gibi Türkiye’nin 50 yıldır kapısında beklediği Avrupa Birliği’ne üyelik meselesini de masaya getireceği anlaşılıyor.
“Biz çatladıkapı ülkesi değiliz, Türkiye’nin AB’de önünü açın, biz de İsveç’in önünü”
Cumhurbaşkanı Erdoğan, “Akşam Sayın Genel Sekreter (Jens Stoltenberg) ve İsveç Başbakanı’yla üçlü toplantı gerçekleştireceğim. İsveç’in NATO üyelik sürecinin ilerleyebilmesi için Madrid’deki üçlü mutabakatta kayıtlı hususların yerine getirebilmesine bağlıdır. Türkiye olarak terör örgütü ve uzantılarıyla ayrım gözetilmeden mücadele edilmesi gerektiğini söylemekten dilimizde tüy bitti” dedikten sonra sözü Türkiye’nin Avrupa Birliği’ne üyelik başvurusuna getirdi.
Erdoğan, “Bir gerçeğin de altını özellikle çizmek istiyorum. Şu an 50 yılı aşkın zamandır Avrupa Birliği kapısında bekletilen bir Türkiye var. Ve şu anda NATO üyesi ülkelerin neredeyse tamamı AB üyesidir. Türkiye’yi Avrupa Birliği kapısında 50 yılı aşkın süredir bekleten bu ülkelere buradan sesleniyorum. Aynı zamanda Vilnius’ta da sesleneceğim. Türkiye’nin AB’de önünü açın. Ondan sonra da biz Finlandiya’nın önünü nasıl açtıysak İsveç’in de önünü açalım. Bu konuda dün akşam Sayın Biden’a da bu ifadeleri kulandım. Milletimizin bizden beklentisi var. Bu beklentiyi daha fazla kaldıramayız, 50 yılı aştı. Biz Türkiye’yiz. Biz çatladıkapı ülkesi değiliz. Zirve marjında yapacağım görüşmelerde bunları da ifade edeceğim” diye konuştu.
Türkiye’nin NATO’nun genişlemesine sıcak baktığını ifade eden Erdoğan, o dönem ismi Makedonya olan Kuzey Makedonya’nın uzun yıllar Yunanistan’ın vetosunu nedeniyle NATO’ya üye yapılmadığını hatırlattı. Ancak Erdoğan, Ukrayna Cumhurbaşkanı Volodimir Zelenski ile yaptığı toplantıda, “Ukrayna NATO’ya üyeliği hak ediyor” sözleriyle verdiği mesajı yinelemedi.
“Onların Kongresi varsa bizim de Türkiye Büyük Millet Meclisimiz var”
Erdoğan’ın zirve kapsamında en önemli en önemli konularının başında Türkiye’nin ABD’den istediği F-16 savaş uçakları bulunuyor.
Gazetecilerin sorularını yanıtlayan Erdoğan, “İsveç’in NATO üyeliği nezdinde nasıl bir tutum sergileyeceksiniz?” şeklindeki soru üzerine, bu işte nihai kararın Türkiye Büyük Millet Meclisine ait olduğunu ifade etti.
Türkiye Büyük Millet Meclisi bu kararı vermedikten sonra burada herhangi bir adım atmanın mümkün olmadığını dile getiren Erdoğan, “Bakın F-16’lar konusunda, vesairede hepsi neyi getiriyorlar? Diyorlar ki ‘Kongreden geçmesi lazım.’ Onların kongresi varsa bizim de Türkiye Büyük Millet Meclisimiz var. Türkiye Büyük Millet Meclisinden geçmedikten sonra biz ‘Ben dedim oldu.’ diyemeyiz” değerlendirmesinde bulundu.
“F-16 konusunun İsveç’le ilişkili hale getirilmesi bizi üzüyor”
Cumhurbaşkanı Erdoğan, “Sayın Biden, ‘Ben elimden gelen bütün imkanı seferber ediyorum’ diyor. Bizden de aynısını istiyor. Biz de kendisine dedik ki, ‘Bizim olayla sizinki çok çok farklı. Siz de biz de teröre karşı sert bir durumumuz var. Terörle mücadele dünyada başta DEAŞ olmak üzere bu mücadeleyi sürdürüyoruz’. Finlandiya bu konuda teröre bulaşmadığı için biz Finlandiya konusunu parlamentomuza getirdik, parlamentomuz bu işin önünü açtı. Bu işi bitirdik. Fakat F-16 meselesi böyle değil. ‘Bizim size yapmış olduğumuz ödemeler var. F-35’te 1 milyar 450 milyon dolar. Biz daha bu ödemelerinin karşılığını alamadık.’ Vilnius’ta bizim dar kapsamlı görüşmememiz olacak. Bu görüşmede kendisiyle (Biden) bunları görüşeceğiz. Bu görüşmeyle birlikte de temenni ederim ki bu sıkıntıya aşarız. Bunun İsveç’le ilişkili hale getirilmesi bizi ayrıca üzmektedir. O farklı bir şey. Bu farklı bir şey” diye konuştu.
Erdoğan ayrıca Türkiye’nin NATO’nun hedefi olan yüzde 2 savunma harcamalarına uymak istediğini ancak NATO üyelerinin Türkiye’ye getirdiği kısıtlamalar nedeniyle savunma harcamalarının yüzde 1,2 seviyesine gerilediğini belirtti.
“Eğer Sayın Putin’in ziyareti gerçekleşirse…”
Erdoğan, bir gazetecinin “17 Temmuz’da sona erecek Tahıl Koridoru Anlaşması konusunda Sayın Putin’le temasınız olacak mı” şeklindeki sorusuna verdiği yanıtta, Rusya liderinin Ağustos ayında yapacağını açıkladığı ziyaretle ilgili bu kez kesin konuşmadı.
Cumhurbaşkanı, “Sayın Putin’le önümüzdeki ay bir ziyaret bekliyoruz. Eğer Türkiye ziyareti Sayın Putin’in gerçekleşirse bunu yüzde yüz görüşeceğiz. Yüze yüze yapacağımız görüşmelerde bu konuyu ele alacağız. Ukrayna bu konuda ‘Biz üzerimize düşeni yapmaya hazırız’ diyor. Ben yüz yüze yapacağımız görüşmede Sayın Putin’den başka bir şey beklemiyorum. Sayın Putin bu konuda nasıl bir duruş sergilediyse aynı duruşu sergileyecektir. Telefon diplomasi konusunda arkadaşlarımız bu konuları enine boyuna görüşüyorlar” ifadelerini kullandı.