– Suriye’de Kürtlerin liderliğindeki Kuzey ve Doğu Suriye Özerk Yönetimi, yıllardır kamplarda tutulan binlerce yabancı IŞİD militanının kendi ülkelerine iade edilip buralarda yargılanması yönündeki çağrılarının karşılıksız kalması sonrasında dikkat çekici bir karar aldı. Özerk yönetim, IŞİD militanlarını kendilerinin yargılayacağını açıkladı. Kararın, diplomatları şaşırttığı belirtildi.
SAVAŞIN EN KARMAŞIK KONULARINDAN BİRİ
Suriye Demokratik Güçleri’nin (SDG) 2017-2019 arasında IŞİD’i Irak sınırındaki Bağuz bölgesinde sıkıştırıp yenilgiye uğratmasının ardından, örgütün binlerce militanı gözaltına alınmıştı. Sayılarının 10 bini bulduğu düşünülen ve El Hol gibi kamplarda tutulan bu yabancı militanlar, Suriye’de 12 yıl önce patlak veren iç savaşın en karmaşık güvenlik ve insan hakları konularından biri.
SDG’nin ve özerk yönetimin yabancı savaşçıların pasaportlarını taşıdıkları ülkelere iade edilip burada yargılanmaları yönünde yıllardır yaptığı çağrılar büyük ölçüde karşılıksız kalmış durumda. Kanada, Fransa ve İngiltere gibi birçok Batılı ülke ise IŞİD’e katılan vatandaşlarını, “terör yasalarının yeterince uzun hapis cezaları verilmesini engelleyeceği” gerekçesiyle ülkelerine yeniden kabul etmeye yanaşmıyor. Kabul edilmeyen kişiler arasında, binlerce yabancı kadın ve çocukları da bulunuyor.
‘AÇIK, ÖZGÜR, ŞEFFAF BİR SÜREÇ YÜRÜTÜLECEK’
Gelinen noktada, Suriyeli Kürtlerin liderliğinde olan ABD destekli özerk yönetim, bu kişileri yargılamaya başlayacağını açıkladı. İnternet üzerinden yapılan duyuruda, “uluslararası toplumunun yanıtının gecikmesinin ardından, açık, özgür ve şeffaf mahkeme süreçlerinin yürütülmesi” kararı alındığı belirtildi.
‘İNSAN HAKLARI ÖRGÜTLERİ DAVET EDİLECEK’
Rojava’da yönetimin üst düzey yetkililerinden Badran Jia Kurd ise Reuters ajansı ile söyleşisinde, IŞİD militanlarının yargılanmasında, geçen sene kapsamı genişletilen bir terörle mücadele yasasının kullanılacağını söyledi. Buna göre, militanlar kendilerine avukat tutabilecek ama mahkemeler tarafından avukat atanmayacak. Badran Jia Kurd, insan hakları örgütlerinin ve ABD liderliğindeki IŞİD’le müxadele koalisyonunun da mahkemelere davet edileceğini söyledi.
BATILI DİPLOMAT: SÜRPRİZ KARAR
Reuters’ın haberinde, Rojava’da idam cezasının uygulanmadığı hatırlatılırken, IŞİD militanlarının Suriye’de yargılanmasının yasallığı konusunda tartışmaların bulunduğuna da dikkat çekildi. İsim vermeden konuşan Batılı bir diplomat, kararı bir sürpriz olarak gördüklerini söyledi.
‘YASALLIĞI TARTIŞMALI OLACAK’
Diplomat, IŞİD militanlarının Rojava’da yargılanması fikrinin geçmişte ele alındığını ama Şam yönetiminden ayrı faaliyet gösteren bölgesel bir mahkemede yargılamanın yasallığı konusundaki soru işaretleri nedeniyle bundan vazgeçildiğini anlatarak şöyle dedi: “Kimse bunu yapacaklarını düşünmüyordu. Onların çok sayıda kişiyi tutuyor olmalarını ciddiye alıyoruz ama bu, yargılamadan ayrı bir konu. Bu kişileri yargılamak tamamen farklı bir zorluk.”
‘GÜVENLİK SORUNU YAŞANABİLİR’ UYARISI
Diplomat, bahsi geçen mahkemelerin özellikle yüksek seviyede güvenlik önlemi alınmasını gerektirdiğini, kamplarda tutulan IŞİD militanlarının kaçma girişimi riskinin artacağını söyledi.
İNSAN HAKLARI İZLEME ÖRGÜTÜ’NDEN DESTEK
İnsan Hakları İzleme Örgütü’nden terörle mücadele uzmanı Letta Tayler ise uluslararası toplumun ya Suriye’nin kuzeydoğusundaki mahkemelere destek vermesi ya da kendi ülkelerinde veya üçüncü bir ülkede yargılamanın önünü açması gerektiğini söyledi. Tayler, bu iki seçeneğin dışındaki adımların “zanlıların yasal haklarının ihlali” anlamına geleceğini söyledi; IŞİD mağduru olanların adalete kavuşması için de bu yargılamaların gerekli olduğunu belirtti. (DIŞ HABERLER)
Kaynak:
***Mutluluk, adalet, özgürlük, hukuk, insanlık ve sevgi paylaştıkça artar***