Wagner’in lideri Yevgeny Prigozhin ile iyi ilişkileri olduğu bilinen Surovikin’den birkaç gündür haber alınamıyordu.
Rusya’nın Ukrayna’daki işgal gücünün komutan yardımcısı ve hava kuvvetlerinin başı olan Surovikin’in neyle suçlandığı ve nerede tutulduğu belirsizliğini koruyor.
Kremlin, generalin neden kamuoyunun gözünden kaybolduğunu açıklamayı reddederken, Surovikin’in kızı Veronika babasıyla ilgili Rus haber ajansı Baza’ya konuştu ve”her şeyin yolunda olduğunu” iddia etti: “Dürüst olmak gerekirse, hayır, ona hiçbir şey olmadı, işinin başında. Ne zaman her gün medyada göründü? Hiçbir zaman her gün açıklama yapmadı. Anladığım kadarıyla her şey normalde olduğu gibi akıp gidiyor. Herkes işinin başında, her şey yolunda.”
Ama Batılı kaynaklara göre Putin, Wagner isyanının ardındangüvenlik servislerinin tepesinde bir temizlik operasyonu başlattı, Rusya’da otuz yıldır yaşanan ilk darbe girişiminin ardından hakimiyetini yeniden tesis etmek için harekete geçti.
Wagner’e sempati duydukları ve düzenli silahlı kuvvetleri eleştirdikleri bilinen sertlik yanlılarının çoğu son günlerde gözden kayboldu.
Prigozhin’in darbesinde görevden almayı umduğu Savunma Bakanı Sergei Şogu gibi isimler ise Putin ile üst düzey toplantılara katılarak kamuoyuna mesaj verildi.
Financial Times’a konuşan Batılı bir hükümet yetkilisi, “Anladığımız kadarıyla Putin [Prigozhin’in ayaklanma planlarını] önceden biliyordu ve bu nedenle belli bir ölçüde hazırlık yapabilirdi. O gün kimin ne yaptığını görebiliyordu. Ve şimdi evi temizliyor” dedi
Yetkili, Surovikin’in gözaltına alındığına inandıklarını söyledi ve ekledi: “Anladığımız kadarıyla bunu takip edecek başka insanlar da olacak.”
AB’nin baş diplomatı Josep Borrell Perşembe günü yaptığı açıklamada “Bu askeri isyanın arkasında kimin olduğu hala belirsizliğini koruyor. Bazı generaller tutuklandı. Sanırım Putin içeride bir temizlik moduna girecek” demişti.
Kremlin, Perşembe günü Surovikin ile ilgili soruları yanıtlamayı reddetmiş ve gazetecilere soruları savunma bakanlığına sormaları gerektiğini söylemişti.
Telegram’da açıklamalar yapan Kremlin yanlısı siyasi danışman ve eski milletvekili Sergei Markov’a göre Rus devletinin çöküşe nasıl bu kadar yaklaştığını çözmek için soruşturma Prigozhin ve Wagner ile temas halinde olan tüm generalleri ve subayları içine alacak şekilde genişletilmeli:
“Soruşturmanın ana görevi kimin cezalandırılması gerektiğini bulmak değil, hükümetin farklı unsurları tarafından hangi sistematik hataların yapıldığını bulmaktır. Böylece ayaklanma bir daha asla yaşanmaz”
“Surovikin muhtemelen günlerce saatlerce sorgulanıyor. Baş şüpheli olduğu için değil, en iyi bilgilendirilen kişi olduğu için. Savunma Bakanlığı ile Wagner arasındaki ana temas noktasıydı, bu yüzden herkesten daha fazla şey biliyor”
Suriye’deki acımasız bombardıman taktikleri nedeniyle “General Armageddon” olarak tanınan Surovikin, geçtiğimiz sonbaharda Rusya’nın Ukrayna işgalini yönetmek üzere terfi ettirilmişti.
Daha sonra görevden alınıp, komutan yardımcılığına getirilse de Rusya’daki savaş yanlısı şahin kesimlerin gözdesi olan general, Ukrayna’nın doğusundaki cephe hattında savaşan Wagner paramiliter birliğinin idarecisi olarak görev yapmıştı.
Prigozhin’in Moskova’daki askeri kurumlarla çatışması tırmandıkça, Surovikin’in arabulucu olarak hareket ettiğine inanılıyor.
Çatışma cuma günü geç saatlerde Moskova’daki savunma elitine karşı silahlı bir isyana dönüştüğünde, SurovikinWagner savaşçılarını silahlarını bırakmaya çağıran kısa bir açıklama yaptı ve sonra bir daha ondan haber alınamadı.
Deneyimli Rus gazeteci Alexei Venediktov Çarşamba günü yaptığı açıklamada Surovikin’in “üç gündür ailesiyle görüşmediğini” açıklamıştı.
Surovikin taktik ve strateji konusunda da Prigozhin gibiSavunma Bakanlığı’nın üst düzey yöneticileriyle çatışmış ve bu itirazlar Putin’in sadece birkaç ay görevde kaldıktan sonra onu Rus işgalinin başından almasına neden olmuştu. Putin onun yerine Valery Gerasimov’u yeniden atadı ve Rusya kısa bir süre sonra yeni bir saldırı başlattı.
Çarşamba günü Kremlin sözcüsü Dmitry Peskov, New York Times’ın ABD’li yetkililere dayandırdığı ve generalin darbe planından önceden haberdar olduğuna ilişkin haberini reddetti. Peskov “bu olaylar etrafında çok fazla spekülasyon” beklediğini söyledi ve ekledi: “Sanırım bu da bunun bir örneği.”
Konu hakkında bilgi sahibi olan kişiler, Surovikin’in Rusya’nın güvenlik kurumlarındaki pek çok kişi gibi Prigozhin’inplanlarından haberdar olduğunu ancak planlayıcılar arasında yer almadığını söylüyor
***Mutluluk, adalet, özgürlük, hukuk, insanlık ve sevgi paylaştıkça artar***