– Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) seçim öncesinde ücretsiz kullandırılan doğal gazı mayıs ayı enflasyon verisinde sıfır olarak göstermesine Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu Araştırma Merkezi (DİSK-AR) tepki gösterdi. DİSK-AR, yayımladığı açıklamada TÜİK’in bu adımının enflasyonun olduğundan çok daha düşük açıklanmasına neden olabileceği belirtilerek, “TÜİK’in bu uygulamasıyla Temmuz 2023’te enflasyona göre zam alacak işçiler, memurlar ve emekliler büyük kayba uğrayacak. TÜİK yargı kararına rağmen enflasyon madde sepetini açıklamaktan kaçınırken yeni şaibeli bir uygulamaya, bir operasyona daha imza atıyor” denildi.
TÜİK, 29 Mayıs 2023 tarihinde yaptığı 16 numaralı “Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu’nun (EPDK) 05.05.2023 tarihli Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren ‘Doğalgaz Tüketimine İlişkin Sistem Kullanım Bedelleri Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesinin Uygulanmasına Dair Usul ve Esaslar’ konulu, 11835 Sayılı Kararının Tüketici Fiyat Endeksine Etkisi” başlıklı kamuoyu duyurusu ile TÜFE’de doğal gaz fiyatının sıfır kabul edileceğini ve enflasyonun buna göre hesaplanacağını; bu durumun 2023 yılı mayıs ayında enflasyonda aşağı yönlü kuvvetli bir etki yaratacağını açıkladı.
DİSK-AR, TÜİK’in bu kararına ilişkin yazılı açıklama yayımladı. Açıklamada, doğal gaz fiyatının sıfır kabul edilerek yapılan enflasyon hesaplamasının birçok sorun ve emekçiler açısından büyük kayıplar yaratabileceğine dikkat çekti.
‘MİLYONLARCA İŞÇİNİN, MEMURUN VE EMEKLİNİN GELİRİNİ OLUMSUZ ETKİLEYEBİLİR’
TÜİK tarafından 04521 olarak numaralandırılan ve “şehir gazı ve doğal gaz” olarak adlandırılan maddenin TÜFE’ye etkisinin yüzde 2,9 olduğunun belirtildiği açıklamada, şu ifadelere yer verildi:
“Doğal gaz fiyatının 0 (sıfır) olarak kabul edilmesiyle, geriye kalan ve enflasyona yaklaşık yüzde 97,1 oranında etki eden bütün maddelerin aylık enflasyonunun yüzde 2,9’dan az olması durumunda aylık TÜFE eksi değerlere gerileyecek. Veya enflasyon aylık olarak 0 (sıfır) ya da çok az artmış olacak. Bunun sonucunda yılın ilk dört ayında yüzde 15,2 olan 4 aylık enflasyon oranı kalan iki ayda (Mayıs ve Haziran) gerileyebilir veya artmayabilir. Bu durum milyonlarca işçinin, memurun ve emeklinin gelirini olumsuz olarak etkileyebilir.
Bilindiği gibi işçilerin, memurların ve emeklilerin ücret, maaş ve aylık geliri genellikle 6 aylık enflasyon artışına göre belirleniyor. Toplu iş sözleşmesi kapsamındaki işçiler, diğer özel sektör işçileri, emekliler ve memurlar ocak-haziran dönemine ait enflasyon oranına göre zam alıyor. Mayıs 2023 döneminde enflasyonun doğal gaz fiyatının sıfır kabul edilerek açıklanması, aylık enflasyonun gerilemesine yol açacağından işçiler, emekliler ve memurlar daha düşük oranda zam alacaklar. Özel sektör işçilerinin ve toplu iş sözleşmesi kapsamındaki işçilerin ücretleri için ise enflasyon oranı daha da özem kazanmaktadır. Memur maaşları ve emekli aylıklarına yapılacak zamlarda hükümet “iyileştirmeler” yapabilirken aynı durum özel sektör için çok daha zor. Bu nedenle özel sektör işçileri daha büyük kayba uğrayabilir.
‘ENFLASYONU DÜŞÜK GÖSTERMEYİ AMAÇLAYAN BİR OPERASYON’
Tüketici Fiyat Endeksi ile amaç tüketicilerin harcanabilir hanehalkı gelirini hesaplamak değil, fiyat artışlarını saptamaktır. Harcanabilir hanehalkı geliri, gelir ve yaşam koşullarına ilişkin anketlerle belirlenmektedir. Söz konusu EPDK kararı ile tüketicilerin ilk faturalarındaki kullanım bedelleri Hazine tarafından karşılanacak. Dolayısıyla fatura bedeli tüketici tarafından karşılanmasa da bir fatura bedeli söz konusudur. Doğal gaz bedelinin bir bölümünün veya tamamının Hazine tarafından karşılanması bir gelir desteği, sübvansiyondur. Geçmişte de doğal gaz tüketimi için kısmi Hazine desteği sağlandı. Dahası pek çok başka alanda da benzer destekler söz konusu olmaktadır. Örneğin ulaşımda yaşlılara, öğrencilere ve belirli gruplara sağlanan indirimler veya su tüketimine göre sağlanan indirimler söz konusudur. TÜİK şimdiye kadar bunların hiçbirini hesaba katmadan enflasyon hesaplaması yaptı. TÜİK geçmişte, sebebi ne olursa olsun, gerekçesi ne olursa olsun sübvansiyon ve gelir desteklerini hesaba katmadan enflasyon hesaplaması yaptı. Şimdi ise doğal gaz fiyatının sıfır kabul edilmesi, iyi niyetli olmayan, enflasyonu düşük göstermeyi amaçlayan bir operasyondur.
DİSK tarafından açılan davada verilen yargı kararına rağmen madde fiyat listesini açıklamayan, uzun zamandır veri karartarak şaibeli enflasyon oranları açıklayan TÜİK, doğal gazda “sıfır fiyat” uygulaması ile enflasyonu düşük göstererek milyonlarca emekçinin geliriyle oynamaya hazırlanıyor. TÜİK’i bu operasyondan vazgeçmeye çağırıyoruz.” (HABER MERKEZİ)
Ücretsiz doğalgazı memur ve emekliler ödeyecek
***Mutluluk, adalet, özgürlük, hukuk, insanlık ve sevgi paylaştıkça artar***