Cumhur ittifakı ortakları Adalet ve Kalkınma Partisi (AKP) ile Milliyetçi Hareket Partisi (MHP) başörtüsüne ilişkin anayasa değişikliği teklifini raftan indirmeye hazırlanıyor.
Geçen dönem muhalefetin destek vermemesi üzerine komisyon aşaması tamamlanıp genel kurulda görüşülemeyen teklifin Meclis’in yeni yasama yılının başlayacağı Ekim ayından sonra yeniden TBMM’ye sunulması planlanıyor.
Yerel seçimlerden önce başörtüsü düzenlemesini Meclis’e getirmeyi planlayan AKP ve MHP’nin bir sonraki hedefi ise muhalefeti “yeni anayasa” masasına oturtmak.
Cumhurbaşkanı ve AKP Genel Başkanı Recep Tayyip Erdoğan, Meclis’in yeni döneminde yaptığı ilk grup toplantısında “yeni yasama döneminde başörtüsü meselesini anayasayla teminat altına alalım” çağrısı yaptı.
Erdoğan, seçimler öncesinde gündeme gelen ancak önerilerinin dikkate alınmaması üzerine anayasa değişikliğine destek vermeme kararı alan muhalefete de “Ama dürüst olmazsanız sadece grup toplantısı salonunda değil 780 bin kilometrekarelik vatan toprağında sizi milletimize bangır bangır anlatacağım,” sözleriyle yüklendi.
AKP ve MHP’nin seçimler öncesi Meclis’e sunduğu iki maddelik anayasa değişikliği, başörtüsüne anayasal güvencenin yanı sıra aileyi “kadın ve erkeğin evlenmesi” ile kurulabileceğini hükme bağlıyor.
Erdoğan’ın son anayasa çıkışı, yerel seçim kampanyasında muhalefeti başörtüsü ve LGBTİ bireyleri hedef alan aile düzenlemesi üzerinden hedef alacağı mesajı olarak yorumlanıyor.
Seçim sürecinde de Erdoğan ve AKP sözcüleri sık sık muhalefeti “LGBTİ’ci olmakla” eleştirmişti.
İki aşamalı plan
AKP’de anayasa değişikliği için iki aşamalı plan yapılıyor.
İlk aşamada başörtüsüne ilişkin anayasa değişikliğinin Ekim ayından sonra Meclis gündemine getirilmesi planlanıyor.
AKP ve MHP’nin seçim vaatleri arasında yer alan “yeni sivil anayasa” için ise daha geniş bir zaman aralığı öngörülüyor ve bunun için 2012’de uygulanan siyasi partilerin eşit temsille yer aldığı “anayasa uzlaşma komisyonu” gibi bir uzlaşma zemini arayışının gündeme gelebileceği belirtiliyor.
Komisyon aşaması tamamlanan iki maddelik anayasa değişikliği, Meclis’in seçimlerle yenilenmesi nedeniyle kadük olmuştu.
AKP ve MHP’nin, başörtüsü ve aileye ilişkin bu teklifi, yeni ittifak ortaklarının da imzasıyla yeniden Meclis’e sunması bekleniyor.
Eksik sayıyı tamamlama hedefi
Meclis’te 323 sandalyeye sahip olan Cumhur İttifakı ortağı partilerin sayısı anayasa değişikliği yapmaya yetmiyor.
İktidar kanadı, 14 Mayıs seçimlerinden sonra parlamentodaki “milliyetçi-muhafazakâr” ağırlığın artması nedeniyle anayasa değişikliği için daha uygun bir zemin olduğunu düşünüyor.
Geçen dönem Saadet Partisi’nin anayasa değişikliğine destek vermeme kararına karşın o dönem partinin Meclis’teki tek milletvekili olan Abdulkadir Karaduman’ın anayasa değişikliğine destek verdiğine işaret ediliyor.
Yeni dönemde de Saadet Partisi’nin yanı sıra Meclis’e yeni giren ve grup kurma arayışını sürdüren Gelecek Partisi ve DEVA Partisi’nin başörtüsüne ilişkin anayasa değişikliğine destek verebileceği hesabı yapılıyor.
AKP bu değişiklik için kalan az sayıdaki milletvekili desteği konusunda ise İYİ Parti’yi işaret ediyor.
İYİ Parti geçen dönem anayasa değişikliği görüşmelerinde kendi önerilerinin dikkate alınması koşuluyla destek verme eğilimindeydi.
Ancak CHP ile o dönem Altılı Masa’da yer alan İYİ Parti son anda önerilerin dikkate alınmamasına tepki göstererek değişikliğe destek vermeme kararı almıştı.
İktidar kanadı seçim sonrasında “ittifak dağıldı” açıklamaları yapan ve CHP’yle daha mesafeli olacağı düşünülen İYİ Parti’nin de desteğiyle değişikliğin parlamentodan geçmesini artık daha olanaklı görüyor.
Muhalefetin anayasa değişikliğine destek vermemesi halinde ise seçimler öncesinde bir kez daha “halka şikâyet” kozunu kullanma hesabı yapıyor.
“Sivil anayasa için 60 maddelik müktesebat esas alınabilir”
AKP ve MHP’nin anayasa değişikliği hedefinin ikinci aşamasını ise “yeni sivil anayasa” hedefi oluşturuyor.
AKP kurmayları baştan sona yenilenmiş bir anayasa için Meclis’te geniş bir uzlaşmanın zorunlu olduğuna dikkat çekiyor ve bunun için de yeni bir mekanizma gündeme gelebileceğini ifade ediyorlar.
2011’de tüm siyasi partilerin eşit temsiliyle oluşturulan anayasa uzlaşma komisyonunda 60 madde üzerinde uzlaşıldığı anımsatılarak, yeni anayasa için bu çalışmanın temel alınabileceği ifade ediliyor.
İktidar kanadında ayrıca MHP’nin geçen dönem AKP’ye ilettiği 100 maddelik anayasa değişikliği önerisiyle Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın AKP’nin bu konuda yaptığı çalışmaların güncellenerek gündeme getirilebileceğine dikkat çekiliyor.
AKP Grup Başkanvekili Muhammet Emin Akbaşoğlu da geçtiğimiz günlerde yaptığı açıklamada öncelikli gündemlerinin yeni sivil bir anayasa olacağını ifade etmişti.
Akbaşoğlu, 2011-2012’de yapılan anayasa değişikliği çalışmalarında uzlaşılan maddelere dikkat çekerek bunların temel alınabileceğine işaret etmişti:
“Öncelikli olarak usulün, metodun belirlenmesi gerekmektedir. Daha önce bir tecrübe var. 2011 yılında bütün partiler bir komisyon kurmak ve üye vermek suretiyle, belirli aşamalarda bir araya gelmek suretiyle, toplumun farklı kesimleriyle bir araya gelmek suretiyle, TBMM’de bir komisyon kurdu.
“Burada oluşan bir müktesebat var. Büyük bir birikim var. Geçmişte 82 Anayasası’nda yapılan çalışmalarda 60’a yakın maddede bütün partilerin uzlaşısı söz konusuydu.
“Hem geçmişte yapılan çalışmaları irdeleyip, onu da baz alıp bunun üzerinden veya partilerin yaklaşımları çerçevesinde oluşabilecek farklı bir usulle hep beraber tekrar toplumun beklentisi olan yeni bir anayasanın milletimize kazandırılması talebi ve söylemini ete kemiğe büründüreceğiz.”
Muhalefet ne yapacak?
İktidar kanadından gelen anayasa değişikliği önerileri konusunda ise muhalefette şimdiden tavır almama eğilimi var.
İktidarın başörtüsü ve aile düzenlemesini “seçim kozu” olarak kullanabileceğini düşünen muhalefet partilerinin yaklaşımı, “Önce tekliflerini ortaya koysunlar, kurullarımızda değerlendiririz” şeklinde.
MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli’nin HDP’ye hazine yardımının kesilmesini reddeden Anayasa Mahkemesi’ne yönelik sözlerini anımsatan bazı CHP kurmayları da “Bu anlayışla nasıl Anayasa masasına oturalım?” diyor.
KAYNAK: BBC TÜRKÇE – AYŞE SAYIN
***Mutluluk, adalet, özgürlük, hukuk, insanlık ve sevgi paylaştıkça artar***