Türkiye’nin kaderini şekillendireceği belirtilen cumhurbaşkanlığı ve milletvekili seçimlerine iki haftadan da az bir süre kala kamuoyunda gözler, kamuoyu araştırma şirketlerinin yayınladığı anketlerin sonuçlarına çevrildi.
Bu kapsamda TEAM Araştırma, güncel saha çalışmasının sonuçlarını geçtiğimiz günlerde yayınladı. Buna göre Muharrem İnce ve kurucusu olduğu Memleket Partisi’nin oylarında mart ayında yaşanan ani yükseliş kalıcı olmadı. İnce’nin oyları mart ayında yüzde 7.6’yken, nisanda yüzde 3’e geriledi.
Millet İttifakı cephesinde ise yükseliş trendi hakim. Son olarak HDP’nin de desteğini açıkladığı CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu‘nun ilk turda yüzde 47.4 oranına ulaştığı, mevcut cumhurbaşkanı ve iktidar partisi lideri Recep Tayyip Erdoğan‘ın ise yüzde 44.4’te kaldığı görüldü. Bu senaryoda seçim, hiçbir aday yüzde 50+1 şartına ulaşamadığı için ikinci tura gidiyor.
TEAM Araştırma Genel Müdürü ve siyaset bilimci Ulaş Tol, sonuçları Gerçek Gündem için değerlendirdi.
Şu anda muhalefetin avantajlı olduğunu dile getiren Tol, İnce ve partisinin oylarındaki düşüş trendinin devam etmesi durumunda Kılıçdaroğlu’nun yarışı ilk turda bitirme ihtimalinin oluşabileceğini söyledi; gençlere de ayrı bir parantez açtı:
“İnce’ye oy vereceğini söyleyen, özellikle genç nesil, ikinci tura İnce’nin kalma ihtimali çok zayıf olduğunu gördükçe Kılıçdaroğlu’na doğru gelmeye başladı. İnce ya da Memleket Partisi’nin oyu azalırken muhalefete doğru bir gidiş var. Ama iktidardan gelenlerden tekrar iktidara gidiş daha az. Öyle olunca da kalanlar içerisindeki oran artmış. Bu da muhalefet açısından olumlu bir gelişme.”
Anket sonuçlarıyla meydanlardaki durum birbiriyle örtüşüyor mu? İnce’den kopan seçmen nereye kayıyor? AKP ve MHP’de ciddi kopuşlar var mı?
Ulaş Tol’un bunlar ve benzer sorularımız üzerine yaptığı değerlendirmelerin detayları şöyle:
‘BİRAZ KLİŞE OLACAK AMA ‘TARİHİN EN İLGİNÇ SEÇİMİNİ GEÇİRİYORUZ’ DİYEBİLİRİZ’
“Çok ilginç bir seçim geçiriyoruz. Biraz klişe olacak ama ‘tarihin en ilginç seçimini geçiriyoruz’ diyebiliriz. Neden? İki senedir seçim konuşuyoruz. İki senedir sanki seçim her an olacakmış gibiydi. Seçimle yattık, kalktık. Artık iki hafta var. Normal şartlarda bizim artık kalan zamanı bekleyerek geçirmemiz lazım. Öyle olmuyor. Her an her şey değişebilir gibi, insanlar hala tedirginliklerini koruyorlar. Geçmiş seçimlerden farkı bu.
Seçmen erken kararını veriyor bizim toplumumuzda. Bu seçim farklı gidiyor. Yine de ‘oy eğilimleri büyük ölçüde oluştu’ diyebiliriz. Kararsızlar çok azaldı. Bizim son sonuçlarımız da bunu gösteriyor. Başka araştırma şirketlerinin sonuçlarında da bunu gözlemliyorum.
Bir değişken seçmen kitlesi var. Seçmen hareketli. Yani kararsız gibi çıkmıyor anketlerde ama bir dönem söylediği partiyi bir dönem söyleyemeyebiliyor. Öyle bir veri elimde yok ama hissettiğim şu: Aynı gün içerisinde iki kez ankete katılsa, iki farklı partiye oy vereceğini söyleyecek olan seçmen grupları var.
‘CHP VE İYİ PARTİ’DE YÜKSELİŞ, AKP’DE DÜŞÜŞ VAR; MHP TOPARLIYOR’
Bu da son iki haftayı da hala ilginç kılıyor. Nisan başında bir önceki araştırmamızı yapmıştık. Oradan bu yana muhalefet tarafında hafif de olsa daha olumlu bir gelişme olduğunu gözlemledik.
Oranlarını belirgin bir şekilde arttıran partiler var. CHP ve İYİ Parti’de yükselişler görüyoruz. HDP oylarını kaybetme eğilimine girmişti. O tekrar dönmüş ve toparlamış son bir ayda.
İktidar tarafındaysa AK Parti’de hafif bir düşüş var. Ama MHP’de bir toparlanma var. MHP her seçim beklenenin üzerine çıkan bir oy oranı yakalar. Bir anlamda tabanı rahatsız olduğu zamanlar olsa bile sandığa gittiğinde tekrar o partiye gelir. CHP seçmeni de biraz öyledir. Şimdi de bunu gözlemliyoruz.
(MHP) Yüzde 6’ların altına düşmüştü. Şimdi tekrar yüzde 7’lerin üstüne çıkmış. Son bir ayın önemli bir gelişmesi de bu. Normalde biz bu tür eğilimleri yıllara yayılarak görürüz. Bir yıl, bir ay, bir haftada görmeyiz. Bu neredeyse bir haftada yükseliş ve de tekrar düşüşe geçiş oldu ve hala da düşüş eğilimi devam ediyor.
‘GENÇ NESİL, İNCE’NİN İKİNCİ TURA KALMA İHTİMALİNİN ZAYIF OLDUĞUNU GÖRDÜKÇE KILIÇDAROĞLU’NA DOĞRU GELMEYE BAŞLADI’
(İnce’nin oylarındaki düşüş) Bu aslında İnce’ye yönelen seçmen grubunun aslında bir kişiye ya da partiye değil bir siyasi pozisyona yöneldiğini, orada kalmasının ise başka performanslar gerektirdiğini gösteriyor. Onlar da olmadığı için orada durmadı o seçmen grubu.
İnce’ye oy vereceğini söyleyen, özellikle genç nesil, ikinci tura İnce’nin kalma ihtimali çok zayıf olduğunu gördükçe Kılıçdaroğlu’na doğru gelmeye başladı. İnce’nin oyu azalırken ya da Memleket Partisi’nin, muhalefete doğru bir gidiş var ama iktidardan gelenlerden tekrar iktidara gidiş daha az. Öyle olunca da kalanlar içerisindeki oran artmış. Bu da muhalefet açısından olumlu bir gelişme.
‘ERDOĞAN KAZANIR’ DİYENLERİN ORANI ÖNCEKİ SEÇİMLERDE DAHA YÜKSEKTİ’
Gidişata baktığınızda aslında enerjinin, psikolojik üstünlüğün muhalefete doğru olması gerekiyor. Fakat kim kazanır diye sorduğunuzda ‘Erdoğan kazanır’ oranı yüksek çıkıyor.
Bu gerçekten de hala muhalefet tarafında kaygının yüksek olduğunu gösteriyor. Bunun tabii birikmiş nedenleri var… Kaç sefer muhalefet ‘kazanıyoruz’ duygusuyla girdi seçimlere ve çok farklı sonuçlarla karşılaştı.
Yerel seçimler bunu bir kırdı bir nebze. Kazanılabileceğini gösterdi. İstanbul ikinci seçimleri daha da kırdı. Ondan bu yana aslında muhalefetin kazanma inancı arttı. Şu anda yüzde 53 ‘Erdoğan kazanır’ diyor. Bundan önceki seçimlerde ki oranlar çok daha yüksekti. Yüksek oranda ‘Erdoğan kazanır’ duygusu vardı. Aslında orada da bir gerileme var.
‘MUHALEFET AVANTAJLI, ÖNDE GİDİYOR’
İkinci bir gösterge muhalefet tarafında sahalarda coşku görüyoruz. Saha çalışmasında bir enerji görüyoruz. Birçok parti örgütü çalışıyor. Bir hareketlilik görüyoruz. Büyükşehir belediye başkanlarının çok aktif sahada olduğunu ve karşılık bulduğunu görüyoruz.
Geçen seçimlerden farklı olarak CHP mitinglerinin profil olarak çeşitlendiğini görüyoruz. Çok uzaklardan o mitingin CHP mitingi olduğunu anlardınız geçmiş seçimlerde. Şimdin anlamanız zorlaştı. Daha heterojen, daha toplumsal çeşitliliği temsil eden seçmen grupları izliyor. Özellikle Anadolu’da, Karadeniz’deki büyükşehirler dışında yapılan mitinglerde bunu daha net gözlemleyebiliyorsunuz. Çoğunluk enerjisi muhalefete akıyor. Bir yandan da hala bir karamsarlıkta var dediğiniz gibi.
Şu anda muhalefet avantajlı, önde giriyor. Eğer tüm diğer değişkenleri kontrol edebilirsek, sadece seçmen davranışıyla devam edersek bu seçimi muhalefet kazanıyor. İnce ve Memleket Partisi’nin oy düşüş trendi de bu olağanlığında devam ederse ilk turda bitirme ihtimali de oluşuyor Kılıçdaroğlu’nun cumhurbaşkanlığı seçiminde.
Yüzde 50’yi biraz geçerek ya biraz altında bitirme ihtimali bugün sayfayı kapatır ve sandığa gidersek olabilecek durum gibi gözüküyor. O yüzden heyecan dozu yüksek, adrenalin yüksek bir iki hafta ve seçim gecesi bizi bekliyor.”
***Mutluluk, adalet, özgürlük, hukuk, insanlık ve sevgi paylaştıkça artar***